Enslaved op FortaRock, foto Rob Sneltjes

Eind maart besluit Enslaved de worp van hun vijftiende telg Utgard uit te stellen tot de herfst, met de hoop het dan weer te kunnen promoten middels normale live shows/tournees. Iedereen weet inmiddels beter. Gelukkig is er de muziek en die heeft ook dit keer veel te bieden, net als het mooie, passende artwork van Truls Espedal, wie al bijna twintig jaar de band van zijn kunst voorziet. Inmiddels vallen de bladeren van de bomen, is de tiende maand reeds ingeluid en de coronapandemie nog lang niet in de macht. Via Nuclear Blast wordt kind vijftien van Enslaved dus toch aan de wereld gepresenteerd.

Door Wouter Hommel 

Enslaved is een naam die sinds oprichting in 1991 onlosmakelijk verbonden is met de Noorse black metal gemeenschap. In de eerste plaats, omdat de inspiratie voor de bandnaam van het nummer Enslaved In Rot van collega’s Immortal vandaan kwam. Ten tweede, omdat de eerste zes albums werden opgenomen door producer/geluidstechnicus Eirik ‘Pytten’ Hundvin (o.a. Burzum, Emperor, Gorgoroth, Immortal en Mayhem, met andere woorden: bijna alle prominenten van de tweede golf van de Noorse black metal) in de beroemde Grieghallen in hun thuishaven Bergen. Ten derde, omdat de toen dertienjarige gitarist Ivar Bjørnson (Wardruna, BardSpec) met de vier jaar oudere zanger/bassist Grutle Kjellson veelvuldig in de hoofdstad in Helvete (de muziekwinkel van Mayhem-gitarist Øystein ‘Euronymous’ Aarseth) te vinden waren. De tieners hingen aan de lippen van de zelfverklaarde black metal cultleider en vroegen hem meer dan eens om tips voor nieuwe extreme metal platen. “Saai”, antwoordde Euronymous na een tijdje en adviseerde de jongelingen om eens de krautrock van Tangerine Dream te proberen.

Het is dus niet zo verwonderlijk te bedenken dat de zaadjes toen gepland werden om de agressie en sfeer van black metal te mengen met de vrijheid van progressieve/art rock. Daarnaast putten Bjørnson en Kjellson van meet af aan uit de Noordse mythologie in plaats van de overheersende satanische/misantropische ideologie. De eerste tien jaar waren zij nog voornamelijk een black/viking metal band, maar de laatste twintig jaar is Enslaved uitgegroeid tot één van de meest vooruitstrevende extreme metal bands met een brede schare van fans. Tevens is de band een graag geziene gast op Roadburn, waar het in 2008, 2012 en 2015 optrad. De editie van vijf jaar terug werd zelfs gecureerd door Bjørnson en deze zomer organiseerden zij samen – onder de noemer Chronicles Of The Northbound – een livestream om het vervallen festivalseizoen enigszins te compenseren.

Tekst gaat verder na de video

Veel is dus hetzelfde gebleven sinds E (2017) en toch ook weer niet. Het grootste verschil is het vertrek van oudgediende Cato Bekkevold. Hij stond twee jaar geleden, na vijftien jaar, zijn drumkruk af aan hun vaste geluidstechnicus sinds 2010, Iver Sandøy. In negen nummers nemen de Noormannen je mee naar het mythologische land Utgard, waar chaos en waanzin regeren. Een duisternis die niet bevreesd dient te worden, maar als uitdaging gezien moet worden, aldus Bjørnson. Voor de band zat deze uitdaging in de focus op het schrijven van simpelere structuren, die tegelijkertijd uitdagend waren.

Enslaved op FortaRock, foto Rob Sneltjes

Naast het drummen en het in goede banen leiden van de opnamen van Utgard, is er ook een grote rol voor de zangkunsten van Sandøy weggelegd. Sowieso valt er veel te genieten, zoals het a capella Viking gezang dat Fires In The Dark en de plaat inleidt; de samenzang van Kjellson en Sandøy in het snelle, met rollende dubbele basdrum gedomineerde, Jettegryta en de lekkere proggy break, inclusief mellotron-solo van toetsenist Håkon Vinje; het Kraftwerk-achtige intro van Urjotun en de veranderende maatsoort, tremoloriffs en melancholische melodie in Homebound. Na negen nummers in driekwartier kan ik niet anders concluderen dat Utgard een bondige doch diepgaande dijk van een plaat is geworden, alsof ze hun eigen ‘best of…’-plaat gemaakt hebben. Met recht mag dit het beste werk van de Noren tot nu toe genoemd worden.

Beluister de nieuwe plaat Utgard van Enslaved onder andere via Spotify. Het album komt op 2 oktober 2020 uit via Nuclear Blast:

 


Deel dit artikel