Touwtrekken tussen hemel en hel met Zeal & Ardor

Zeal & Ardor in 013, foto Paul Verhagen

Het is een verademing om gewoon de zaal binnen te kunnen lopen op dinsdagavond in Tilburg. De show in het Patronaat op Roadburn 2017 staat natuurlijk in het geheugen gegrift als eentje voor ‘the select few’. Nu is Zeal & Ardor terug met Stranger Fruit én een show in de grote 013.

Tekst: Guido Segers / Fotografie: Paul Verhagen

Speurend op de kanalen waar je doorgaans nieuwe muziek treft, valt het al geruime tijd op dat veel bands op zoek zijn naar een pakkend haakje. Iets waarmee ze opvallen en gelijk het grote publiek kunnen pakken. Noem het een gimmick, want dat is het tenslotte. Zeal & Ardor is daar het levende bewijs van. Toch is de band rondom Manuel Gagneux allesbehalve dat, maar een project geboren uit experiment. Met een tweede plaat op zak, kunnen we zeggen dat deze Frankenstein-creatie van black metal en spirituals levensvatbaar is?

Zatokrev in 013, foto Paul Verhagen

ZATOKREV
Opener van de avond is Zatokrev uit Zwitserland, een band in de beste post-metaltraditie van Isis en cohorten. Er is ook net een split uit met Minsk en dat mag je best als muzikale peer zien. Het lijkt er tijdens de intro op dat de band het puur op muziek gaat doen en dat kolkt en beukt alle kanten op. Drummer David Burger rost er een aardig eindje op los en geeft de band die zware ijkpunten om de hele compositie aan op te hangen. Telkens als je meent het hoogtepunt bereikt te hebben, volgt daar weer een opbouwende passage naar katalytische momenten in de songs. De vocalen van Frederyk Rotter dragen daar zeker aan bij door op de juiste momenten een bijtende reeks woorden op de luisteraar af te vuren. De Zwitserse band pakt aan één stuk door, uitgezonder het moment dat de drummer een nieuwe pedaal gaat zoeken, met een set die je aan de vloer genageld doet staan.

Zatokrev in 013, foto Paul Verhagen

Zeal & Ardor in 013, foto Paul Verhagen

ZEAL & ARDOR
Dan maken we ons op voor Zeal & Ardor. Het publiek wat op deze avond afgekomen is, komt duidelijk niet enkel uit de Roadburn-koker. Het laat een bijzondere variatie zien van vooral niet doorsnee bezoekers van een metalshow. Maar ja, is dit wel een metalshow? Want als toehoorder voelt het meer en meer als een touwtrekwedstrijd tussen duister en licht, zoekende naar een middelpunt, wars van genres.

Dat het goed georkestreerd is, dat mag zeker zijn vanaf de eerste noten van Sacrilegium I, nog van het debuut Devil is Fine. Daarvoor krijgen we natuurlijk die heftige intro met ferme dansbeats, maar op het moment dat de muziek zelf ingezet wordt met In Ashes is het een rilling-over-de-rug moment. De donderpreken, gevuld met het duistere verleden waar Zeal & Ardor aan refereert, hebben een ongekende kracht. Met een setlist om bang van te worden, weet je op dit moment dat je daar meer dan een uur in ondergedompeld gaat worden.

Op het podium staat vandaag maar liefst zes man personeel, waarvan twee achtergrondzangers om de spiritual-delen die juiste vibe te geven met herhaling, zoals oorspronkelijk ook de insteek was. Dat werkt perfect op songs als Blood in the River en Come On Down , maar ook het nieuwe werk heeft een stevig deel van de set ingenomen. Gagneux zelf speelt gitaar en zingt, maar dan ook aan één ruk door. Het zal uiteindelijk 45 minuten duren voor er een woordje aan het publiek besteed wordt. “We won’t be talking much, because that’s not what you’ve payed for.”

Zeal & Ardor in 013, foto Paul Verhagen

Toch horen we wat later in de set de switch naar een meer pop-sensitief geluid, wat Stranger Fruit kenmerkt. Het spanningsveld tussen de tremolo riffs, blast beats en blues is een stuk kleiner geworden op Gravedigger’s Chant, waar ook de hele dynamiek in de band anders bij wordt. De ‘jerky’ dansmoves van de zangers geven dat misschien het beste weer, als een poging om anders te zijn. Met dit soort nummers pakt de band door op het samensmelten van de blues en duistere black metal-vibe. Daarmee ontstaat een geheel eigen geluid, misschien zelfs iets geheel nieuws.

Dat is een verademing binnen de set, want het trucje van monotone vocalen gevolgd door een stukje gitzwart ragwerk begint erg herkenbaar te worden. Desalniettemin is de uitwerking super en staat er een gedreven band op het podium, met maar één missie: een uitstekende show neerzetten.

Het nieuwe is er een beetje af bij Zeal & Ardor, dus nu zal het gaan benieuwen of de band zelf weet hoe ze hierop verder kunnen borduren. Op basis van de show vanavond en respons, zal dat toch meer Row Row worden en minder die prachtige onmogelijkheid van afsluiter Devil’s Fine. Maar korte toegift Baphomet belooft ontzettend veel moois voor de toekomst.

Meer werk van Paul Verhagen op zijn website