Tom Roelofs gaat heel ver om bij de band te zijn, foto door iemand van John Coffey
Het is aan de orde van de dag: bands die door Europa toeren en dankzij tourverslagen kunnen we ook regelmatig meegenieten van de avonturen, fratsen en stunts die dat oplevert. Tom Roelofs gaat daarin net een stapje verder door met zijn camera bovenop de muzikanten te zitten. Doordat de door de wol fiks geverfde fotograaf veel tijd investeert en hele tournees meegaat laten de muzikanten hem opvallend dichtbij komen. Zo ging hij al uitgebreid op stap met bands als Cocaine Piss (interview + foto’s Tom), John Coffey (4 jaar JC door de lens van Tom), Dez Mona, Dead Neanderthals en Raketkanon. Voor deze serie reisde Tom mee met de Gelderse band MNHM (recent nog op Doomstad te bewonderen) en koos hij tien kenmerkende foto’s. Tegenover NMTH motiveert hij die keuzes per foto.
Door Ingmar Griffioen, fotografie: Tom Roelofs
Typerend: Als we Tom skypen is hij onderweg. Ditmaal met de Gentse garagepunks Mind Rays, die met together PANGEA door Europa reizen. De hele bonte karavaan is net gearriveerd in het Zwitserse Monthey en is zich aan het installeren voor ze straks mogen aantreden in de Pont Rouge. Terwijl er om hem heen van alles gebeurt heeft de fotograaf tijd om even achter de laptop te kruipen en uit te leggen wat hem toch zo drijft om met bands op stap te gaan. “Dat is ontstaan uit een fascinatie voor de backstage. Ik stond als tiener bij shows in Paradiso te wachten en vroeg me af hoe dat zou zijn om te toeren. Uiteindelijk is dat minder spectaculair dan gedacht, maar het is wel verslavend. En je ontmoet vette mensen, komt op vette plekken en maakt toffe dingen mee.”
“Het is een beetje de combinatie van het niet stil kunnen zitten, ADHD hebben, willen reizen, fotografie en toffe muziek.”
MNHM in dB’s, foto Tom Roelofs
Kwam je door die combinatie van interesses ook bij MNHM terecht?
“Ik ken die band toevallig al heel lang uit Arnhem. Hiervoor zaten twee van hen in Do No Run We Are Your Friends. Toen zei Mark, die ik kende van uitgaan in Arnhem, dat hij iets totaal anders ging doen en liet me wat demo’s horen. Dat klonk wel vet en voor ik het wist stond ik hun nieuwe persfoto’s te schieten. Al gauw ging ik een maand met ze mee, en nu al een paar Europese tours. Ze doen het in het buitenland ook beter dan in Nederland. Als je weken met een band meegaat krijg je de persoonlijke momenten ook echt en daarmee hele andere foto’s dan als je alleen naar de show meegaat. De live-foto’s horen erbij hoor, maar ik vind uiteindelijk de persoon erachter interessanter.”
Je moet echt de tourbus in en meerdere overnachtingen meemaken om tot de kern van de band door te dringen?
“Ja vaak wel, of je moet geluk hebben dat het op een dag kan. Maar ik poseer niet over het algemeen. En het is interessant om te kijken wat je kan maken, hoever je kan gaan met je camera zonder dat die persoon zich anders gaat gedragen. Of juist wel: wat doet die persoon dan, laat die meer of juist minder intimiteit zien voor de camera? Het hangt van de band af hoever ze dat laten komen. Bij sommige duurt het heel lang en bij andere kun je na een dag eigenlijk alles al doen.”
Tom koos tien foto’s van de tournee met MNHM:
FOTO 1 – BARCELONA
“Dit is een verjaardag. We waren naar AirBnB’s op zoek geweest in Barcelona en hadden een jacht gevonden, maar daar konden we de bandbus niet veilig neerzetten. We wilden toch iets speciaals en kwamen uit op deze plek met zwembad net buiten de stad. Dit hing in een van de kasten. Er waren wat flessen bubbels gehaald voor de verjaardag, dus er zat al wat drank in. Dit is tegen het einde van de middag. Hij heeft daar net zijn baard afgeschoren en dit is het moment erna. Dit is er wel eentje die toevallig geposeerd is. Hij stond voor het raam en riep “Tom”. Klik.”
Wat veel mensen zich waarschijnlijk zullen afvragen: Hoe kun je daar in vredesnaam van leven? Die band gaat je vast niet betalen om drie weken mee te reizen.
“Ja, eigenlijk wel tegenwoordig, ha ha. Ik krijg bijna alle tours betaald. Vaak valt het onder het kopje social media en betalen ze mij zodat ze iedere dag wat kunnen posten. Meestal doe ik het in twee momenten per dag: Zo rond de soundcheck/het eten upload ik de foto’s van de ochtend en de middag, en in de ochtend doe ik de foto’s van de show, de avond en de nacht. Doordat zo snel te doen, kunnen zij het meteen gebruiken. Ik krijg in feite voor die uploads op social media betaald. En ik verkoop vanuit mijn archief ook nog best wat voor publicaties. In België verkoop ik wel echt klassieke prints. Daar is daar geld voor, terwijl als ik die prijzen in Nederland zou hanteren, zegt iedereen nee. Dus ik hang nu met een best groot werk bij iemand thuis naast Stephan Vanfleteren.”
FOTO 2 – FRANKRIJK
“Dat was boven het café in Frankrijk. Zoals wel vaker bij tours; dan bieden ze een bandappartement aan waar ze meerdere matrassen en banken hebben, en er is een douche en toilet. Een beetje zoals Vera ook heeft, maar bij Vera is het heel netjes. Dit is vaak wat meer shabby, maar het werkt en je hoeft geen hotel te boeken en dat is voor de band wel handig om de kosten laag te houden. Het is ook wel gezellig, er onstaan vaak feestjes. We waren met een Engelse band op tour, en ik sliep naast de bassist in een tweepersoonsbed. Je raakt al snel bevriend met andere bands, je zit in hetzelfde schuitje en komt vaak weer dezelfde bands tegen bij het hotelontbijt en een paar dagen later weer bij een ander festival. Soms met een kater, soms niet, ha ha. Het is heel makkelijk connecties maken. Als het met een andere band klikt, kan het zomaar zo zijn dat ik na die tour weer meteen in een andere bandbus beland.”
Je moet wel redelijk open zijn lijkt me. Als je erg op jezelf bent gaat het niet werken.
“Nee. Ik ben wel gewend om mijn privacy te delen met heel veel mensen, ha ha. Maar ik merk wel dat over het algemeen de tourstandaarden toch hoger zijn geworden. Veel tours dat ik een eigen bed heb, of zelfs een eigen hotelkamer. Wat het echt zwaarder maakt, ik heb dat in het begin wel gedaan, is als je bij mensen thuis slaapt. Of bij de promotor en dan neemt ie een luchtbed mee. Maar dan moet je nog gaan feesten met de promotor, want die heeft een hele vette show gehad en er komt maar een keer per maand een band langs. ‘Oh nee, niet weer feesten. Ik zit al vier weken op deze tour en wil een keer slapen eigenlijk’. Voordat je aankomt is het vaak al een of twee uur. En dan is een hotelkamer wel erg fijn.”
FOTO 3 – BORDEAUX
“We sliepen bij iemand thuis, maar die was er niet. Het was eigenlijk een heel mooi huis, en het had wel echt potentie… maar ze waren het aan het opknappen. Dit is vanuit de tuin richting de keuken, waar hij zijn tanden aan het poetsen is. Dit is bij Bordeaux.”
Wat trekt jou in deze foto? Is het de compositie met die rare regenpijp?
“Het is de combinatie van alle factoren, er klopt echt niks aan. Dit soort foto’s zou je eigenlijk op tour niet moeten kunnen maken. Ze doen nu een iets meer DIY tour, dus ze hebben wel een boekingsagent, maar ze zijn ook wel afhankelijk van mensen die zelf de show opzetten. Soms hadden we wel echte venues, zoals in Barcelona, maar andere venues waren eigenlijk een kraakpand of een punkbar en dan organiseert een lokaal mannetje dat.”
Dez Mona – X (live), 2014, foto Tom Roelofs
Is het vaak een compositie die je zoekt of meer wat je overkomt?
“Het is echt wat me overkomt. Ik heb bijna altijd wel mijn camera in de buurt liggen. Ik heb ‘m meestal om, of hij ligt binnen 3 meter. Maar zeker in de ochtend en als je bij venues komt, dat zijn wel momenten dat je even op moet letten, dat er wat zou kunnen gebeuren.”
Hoe vaak gebeurt het dat een band of bandlid zegt: ‘Ok, dit was lachen, maar dit kunnen we echt niet publiceren’?
“Ik heb wel een gouden regel: Als ik zelf niet zo op de foto wil staan, dan zou ik dat ook niet bij anderen doen. Dat zijn de gevallen: Het is te dronken en het wordt gênant. En ik probeer toch wel met naakt op te passen. De afspraak die ik met bands heb, is dat ik het upload naar de Google drive waar de band alle rechten over heeft. ‘Ok, als er iets tussen zit dat niet ok is, zeg het me meteen en dan haal ik die eraf’. En dan wordt het ook niet meer gepubliceerd.
“Ik ben er heel open in. Ze mogen altijd alles zeggen. Ze vertrouwen überhaupt wel dat ik het selectieproces eerlijk maak. Maar soms zoek je wel het randje op, dan zie je ‘dit is heel vet, maar mag ik dit wel publiceren?’. Zo heb ik een foto van Dez Mona waarop de band ruzie aan het maken is, waarvan ik zei ‘Maar dit is wel gebeurd mensen’. En uiteindelijk hebben ze gevraagd om die als cover te gebruiken voor de live-plaat. Het is zoeken hoever je kan gaan zonder dat het beledigend wordt. Er moet altijd nog wel een schoonheid in zitten, en ook in lelijkheid kan nog iets moois zitten.”
FOTO 4 – SPANJE
‘Schoonheid en lelijkheid’ zou zomaar het thema van de volgende foto kunnen zijn. “Ha ha ja. In dit soort landen is het altijd mooi. We hadden net Engeland, België, Frankrijk en het was allemaal vrij slecht weer, koud aan het worden en toen kwamen we in Spanje aan bij dit tankstation. De reden dat ik het zo mooi vond, zijn die schoenen, met het geel dat er verder al in zit en dat rode, die kleurencombinatie en hij. Ieder moment dat hij van de zon kon genieten, deed hij dit. Dan ging hij zo in de zon staan en op dit moment kon ik het niet laten. Ook wel mooi: Je ziet meteen dat dit buitenland is. In Nederland kun je dit niet schieten. Het is heel vervreemdend.
“Ik vind het soms ook wel mooi, dat je ondanks dat je veel ziet een cleane structuur hebt. Dat het onderwerp in het midden staat, waardoor je een soort rust creëert in je foto’s. Ik had ‘m ook iets verder kunnen nemen, dan zie je helemaal hoe fucking lelijk het daar is, er staat een afgebrande vrachtwagen net links van de foto. Maar ik vind dit leuker, met die kleurencombinatie en hoe hij in zichzelf even dat privacymomentje pakt. We zaten in een klein busje en je zit dus eigenlijk non-stop op elkaars lip. Je deelt de kamer vaak met iemand, de bus en de backstage. En dat zijn dan van die kleine momenten dat je even alleen bent.”
FOTO 5 – NOTTINGHAM
Ik zie een actiefoto in zwartwit waar iemand op olympische wijze zijn matje achterin de bus lijkt te gooien. “Bij de meeste bands liggen daar de slaapspullen. Je hebt allemaal persoonlijke spullen en die moeten er iedere keer weer uit als je de instrumenten en dergelijke eruit moet halen en daarna moeten die er weer in. Dat werd op een gegeven moment een spelletje van ‘ok, wie kan het het mooiste doen’. Het begon eigenlijk niet voor de foto, maar als een spelletje.”
Waar is het? Het ziet eruit als een slechte buurt in Luik of zo. “Je zit er niet heel ver vanaf, het is een vrij slechte buurt, maar in Nottingham, Engeland. Dat wisten wij niet, en we zijn om de hoek in een cafeetje geweest omdat we te vroeg waren. En ik had een bevriende muzikant uitgenodigd voor een drankje. Later zei hij: “Dat café, als ik daar alleen kom heb ik echt een probleem. Jullie zouden daar niet thuishoren als buitenlanders”. We hadden in die working class wijk de goedkoopste bar van Engeland gevonden volgens mij.”
FOTO 6 – ENGELAND
Een echte ‘on the road’ foto, in Noord-Engeland? “Dit is in rond Manchester ja, in een nationaal park. Ik was echt aan het rondkijken, ‘holy fuck, wat is het hier mooi’. We zitten nu in Zwitserland en zijn al meerdere keren door de bergen gereden en dat is een belangrijk deel van de charme van toeren voor mij: je ziet dingen die je normaal niet zo snel zou zien en daar horen mooie landschappen ook bij. Nederland is natuurlijk heel saai, op de Veluwe na. Het is heerlijk om uit het raam van de bus te staren met een muziekje op.”
FOTO 7 – BENICARLÓ, SPANJE
De volgende foto is misschien een social media-foto, met twee leden met telefoons en er gebeurt ook iets met schaduwen op een binnenplaats. “Ha hier zijn we op zoek naar de venue, maar de venue zit achter me. Ze kijken beiden op Google maps. ‘Waar de fuck zijn we beland?’, dachten we en uiteindelijk bleek het wel een van de vetste shows van de hele tour te zijn. Dit is in Benicarló, twee of drie uur onder Barcelona.
“Foto 9 is een livefoto in die venue. Dit was op een industrieterrein op een zondag en toch weten lokale mensen – van oud tot jong – dat vaak allemaal te vinden. Ik was er voor de tweede keer, toevallig vorige keer ook met MNHM. Dit is echt een venue voor de wat moeilijker gitaarmuziek uit een netwerk van DIY-promotors, dus als je de ene kent in Frankrijk, dan ken je die andere in Spanje via via ook. En waar je bijna altijd weet dat de shows goed zijn en dat er mensen komen, die weten dat je twee keer per jaar interessante dingen boekt. Er zitten natuurlijk, zelfs met grotere bands, ook wel eens kutshows tussen, waar bijna niemand is.”
FOTO 8 – BENICARLÓ, SPANJE
“Eigenlijk is dit een heel regelmatig terugkerend moment op tours. Je ziet die parkeermeter en de saxofonist is met z’n telefoon de parkeermeter aan het betalen. Dat moment dat iedereen staat te wachten… ‘Oh ja, en wat nu?’ Deze band heeft geen tourmanager mee en moet dus alles zelf doen.”
FOTO 9 – BENICARLÓ, SPANJE
Deze foto suggereert wel dat het ook echt een van de allertofste shows was van de tour. “Ja die liep wel uit de hand, dat was erg wild.” Terwijl het een superkleine venue lijkt. “Daar passen misschien maar zestig man in, het zat al vrij snel vol.”
FOTO 10 – ENGELAND
De laatste foto is wel een van de mooiste. Zo te zien zit een bandlid pizza te eten in een stoel naast de vuilnis. “Dit is achter ons hotel. We kwamen vrij laat aan, dus hadden voor de show niet kunnen eten. Daarna moesten we nog allemaal dingen uitladen, maar iedereen was zo licht in zijn hoofd aan het worden, dat we besloten toch eerst te gaan eten. En die stoel stond daar. Nog wat kleine details: Je ziet links mijn tas staan en ook mijn pizza staat in beeld.”
Dus dan ben je niet zo perfectionistisch dat je die rugzak gaat weghalen?
“Ik denk dat het ook onderdeel van het verhaal is, ik ben er ook wel bij op dat moment. Het is niet voor die foto gedaan. Ik kan het wel uit beeld halen, maar dit is wat er gebeurd is. Zo zaten we.”
Cocaine Piss, foto Tom Roelofs
Je zei al dat je niet aan poseren doet, geldt dat ook voor ensceneren? Of haal je nog wel eens iets weg?
“Meestal niet. Er zijn heel soms wel mensen die expres voor de foto dingen gaan doen. Dat is soms niet erg, maar het moet niet te veel zijn en te raar, en wel passen binnen wat ik wil met de foto. Soms zijn bandleden continu aan het poseren en dan zeg ik ‘alweer?’.”
Zijn er nog gebieden waar je heel graag naartoe wil op tour?
“Ik zou nog wel een keer Amerika willen toeren, daar ben ik ook mee bezig, maar het is nog niet helemaal zeker. Zuid-Europa en ook Rusland heb ik vrij hoog op mijn lijstje staan. En misschien gaat het nooit gebeuren, maar ik zou Afrika heel graag willen zien. Maar dat bestaat bijna niet. Ik weet van bands die wel eens naar Ethiopië gaan, Nick Helderman is daar ook een paar keer geweest voor speciale projecten. Maar verder… Ik ben met heel veel landen en projecten bezig, maar dat gaat volgend jaar of nog later worden.”
Is het voor jou als fotograaf aantrekkelijker als het een beetje ‘Oostblok’ of afgetrapt is?
“Het werkt wel beter op foto’s, het Oostblok, en zeker in zwartwit. Dat komt vast ook omdat ik fan ben van veel beton. Het is heel lelijk, maar het werkt goed op beeld en ik vind het super interessant. Bijvoorbeeld het verval in delen van België. En ze zijn wel bezig met kunst en om het op te bouwen. Het heeft wel een charme. Ik kom ook heel graag in Luik, vooral ook omdat ik veel met Cocaine Piss toer. Luik heeft dat ook heel sterk, en is eigenlijk heel lelijk.”
MNHM speelt de laatste show van 2017 op zaterdag 23 december in Merleyn in Nijmegen en Mt. Echo en Bismut staan dan ook op het podium. Tom Roelofs hoopt er ook bij te zijn, ook al is het geen volwaardige toer waarbij hij weken onderweg is. Bovendien moet de Nederlander eerst zien te verhuizen binnen Antwerpen. Zijn laatste tournee van 2017 eindigde net in Arnhem, nadat hij met de Nederlands-Duitse band Nausica (bekend van de Popronde) door de Benelux en Duitsland reisde.
Nog geen reacties!
Er zijn nog geen reacties geplaatst.