#RB24: massaal in de rij op de derde Roadburn-festivaldag

We tellen alweer de derde dag met heavy muzikaal genot dat Roadburn ons voorschotelt. Vol goede moed en met enigszins vermoeide lijven, verkennen redacteuren van dienst Wybren, Justin en Guido samen met fotograaf Roy opnieuw het festivalterrein. Op dag drie serveert de organisatie een dikke bak aan sludge en doom, waar je de vingers bij aflikt. Er wordt getrakteerd op bittere zoetigheid van bijvoorbeeld Khanate en Frail Body, maar ook de geprogrammeerde death metal valt het gezelschap van NMTH-redacteuren goed in de smaak. Hoge verwachtingen zijn er voor het optreden van Agriculture, dat ongetwijfeld verantwoordelijk is voor het record voor de langste rij met wachtenden tijdens Roadburn (a.k.a. Rowburn). Redacteur Justin trotseert de rij en binnen 24 uur wordt hij voor de tweede maal van zijn sokken geblazen door dit gezelschap. Lees de bevinding van de heren hier in dit derde dagverslag van Roadburn 2024.

Tekst: Wybren Nauta, Justin Scholtze en Guido Segers | Fotografie: Roy Wolters

Knoll
Na twee woeste festivaldagen lijkt een sfeervol verlicht podium met wat gezellige ouderwetse lampen in The Engine Room wel een fijne plek om te beginnen. Onze half dichtzittende ogen kunnen nog even wennen aan weer een dag Roadburn, en de grote koeienletters die boven het frame aan de achterzijde van het podium herinneren ons: ah ja, we zijn bij Knoll. Iets met een trompet toch? Het blijkt maar goed te zijn dat de lampen niet te fel zijn, Knoll speelt angstaanjagend. Pig squeals en blastbeats: dit is theatrale horror grindcore. Hun geluid is fel, intens, overweldigend, ingevoerd met elementen van death- en black metal, en dan komt er na een paar nummers ook nog het trompetgeschal bij. De zanger beweegt zich op een intens expressieve manier over het podium om als afsluiting van dit ritueel de lampen weer uit te draaien. Je kunt niet wegkijken, al zou je het willen. (JS)

Couch Slut
Datzelfde geldt voor Couch Slut, want ook deze band is in een woord: gruwelijk. Gruwelijk vet, maar ze gaan ook onder je huid zitten. Hun tweede optreden in Europa, een uur of vijftien na hun debuut in de Skate Hall. Hun nieuwe album You Could Do It Tonight is net uit, en die spelen ze dan ook integraal in The Terminal. Althans, een vorm daarvan. “Ik heb maar negentig minuten geslapen… En ben misschien niet helemaal nuchter”, deelt frontvrouw Megan Osztrosits mede, “dus sorry als ik fouten maak, maar ach, jullie kennen de nummers toch nog niet!” Al strompelt ze soms wat over het podium, haar stemgeluid is er in ieder geval niet minder om, evenmin als hoe de band speelt. Hun woeste, sludgy noiserock klinkt moddervet en weet je als luisteraar de stuipen op het lijf te jagen. Verhalen over bebloede poppen in je achterbak of jongens die hun ouders vermoorden en zussen verkrachten; niks is te verschrikkelijk. Als het eenmaal afgelopen is, moeten we even gaan zitten om bij te komen. Iemand anders die ook een kalmerend kopje thee kan gebruiken? (JS)

Takh
Nadat Pruillip gisteren al met hun emotie doordrenkte sludge wist te imponeren, is Annelies van Dinter nu wederom van de partij bij Takh om dit dunnetjes over te doen. Verder bestaande uit voormalige leden van de Black Heart Rebellion, maakt dit viertal trage bezwerende post-rock. Melodieuze gitaarlijnen stapelen zich gestaag op, niet in vluchtige tremolo’s, maar door methodisch laag na laag over elkaar te leggen. Samen met de soms grommende, maar vaak ook ingetogen vocalen van zanger Pieter Uyttenhove, voelen veel nummers aan als een soort moderne hymnen. Zeker de toevoeging van galmende orgelgeluiden geeft de nummers een bijna religieus karakter die het meest doet denken aan Woven Hand, waarin weemoed en lichtheid continu langs elkaar bewegen. Imponerende set die zeker op de momenten dat Van Dinter en Uyttenhove elkaar vinden, het hardst weet te raken. (WN)

Agriculture
Hun officieuze debuut in de Skate Hall kwam vrijdagnacht al zo hard aan, dat we het officiële Europese debuut van Agriculture in The Terminal niet aan ons voorbij willen laten gaan. En hoewel de setlist grotendeels hetzelfde is, voelt het toch wezenlijk anders. Al is het maar door het geluid en de belichting, die in The Terminal stukken beter zijn (al is het wel inboeten aan intimiteit). De muziek voelt ook echt anders. Alsof de band nog meer geënt is om iets groters, intensers na te streven. Dat is al te merken bij de eerste paar nummers die ze spelen, waarvan één geheel nieuw is. Dat is al helemaal als we halverwege de set aankomen bij The Well, het kleinschalige voorproefje van Look, Pt.1. Gitarist Dan Meyer zingt kwetsbaar en speelt op een manier gitaar die ingetogen begint, maar mede met zijn vocale uithalen steeds grootser voelt. Het moment dat het nummer overgaat in Look, Pt.1, met de rest van de band die hun overweldigende, schitterende (mag dat?) black metal de zaal inblaast, is een van de kippenvelmomenten van de set. Datzelfde fenomeen vindt ook plaats bij Glory Of The Ocean, wanneer de band op het eind nog één keer echt alles geeft. Agriculture is niet alleen bezig de grenzen van black metal te verleggen, maar ook van ons zintuiglijke vermogen. Hoe daarmee om te gaan? Gewoon stil blijven staan, je ogen dichtdoen, en het laten gebeuren. (JS)

Uboa
Uboa voert een drieluik uit op Roadburn, en dus meerdere shows en Xandra Metcalfe is haar stem al een beetje kwijtgeraakt geeft ze aan. Tijdens deze show horen we een vertolking van The Origin of my Depression. De Australische artiest omschrijft dat dit daadwerkelijk haar conditie is, en is absoluut geen luchtig thema. De Roadburn tekst citeert haar als worstelend met neurodivergentie en het bestaan als transpersoon, wat in deze wereld niet geheel verbazend depressie kan oproepen. Het zet de toon voor een optreden wat een diep persoonlijke toon heeft. Die voel je ook wanneer de eerste screams komen, overslaand van emotie, over een muur van noise en overslaande, pulserende synthklanken. De set brengt ons tot allerlei uitersten en elk moment wordt monumentaal, bijvoorbeeld wanneer beide personen op het podium de gitaar om de nek hangen. Niet dat deze op een traditionele manier ingezet worden, maar het markeert telkens een transitiepunt in wat op ons af gaat komen. En steeds meer begin je de emotie te voelen, de tegenstrijdigheden, de onmacht, de frustratie. Dit is de set vol woede, dit is een uitbarsting en collectief nemen we dat waar. En laten we wel wezen, waar anders krijg je een volle zaal die respectvol luistert naar zulke non-standaard muziek? (GS)

Birds in Row
Waar sommige bands een nummer rustig opbouwen, is daar bij Birds in Row geen sprake van. Voor deze gelegenheid spelen ze hun laatste album Gris Klein integraal en zetten ze met de eerste noten van Water Wings meteen de toon. Aanzwellende tremolo’s en getergde screams overspoelen het publiek met een verzengende intensiteit die niet meer aflaat. Dat betekent niet dat er geen ruimte is voor rustigere passages, maar ook in de cleane stukken, weet het viertal een breekbare spanning vast te houden die alleen maar weer uit kan monden in de volgende breakdown. Dat deze plaat over mentale problemen en depressie gaat, is zelfs evident als je hem nog nooit eerder geluisterd hebt. Birds in row weet hun post-hardcore ijzersterk te balanceren tussen brute breakdowns en breekbaarheid in een dynamische set die zich het best laat omschrijven als een kathartische ervaring.

Richard Dawson
Onze Roadburnroute kent zaterdagavond een folkintermezzo, met folkzanger Richard Dawson en doomfolkband Lankum respectievelijk in de Next en op de Main Stage. De set van Richard Dawson in de Next bestaat vooral uit nummers van zijn laatste drie albums. Daarnaast speelt hij instrumentale passages tussen die nummers door – met zijn bizarre, soms schijnbaar onsamenhangende, vaak retezware, en altijd zichzelf oppakkende gitaarspel – die weer meer verwant zijn aan zijn eerdere albums. “Ik wist eigenlijk niet of het wel goed ging, maar fijn dat dat dus wel zo was”, zegt hij na het applaus voor zo’n gitaarpassage in zijn karakteristiek plezierig geklets. Zijn gezang is minstens zo indrukwekkend; hoog en met een enorm volume, waarmee hij zingt over musea 3000 jaar in de toekomst, een kobold die in de middeleeuwen iemands zoon mee komt nemen, of een oude vrouw die tv zit te zappen. Toch voelt het samenhangend door de overkoepelende thema’s die aangesneden worden. Richard Dawson voelt op het podium als een oude vriend. (JS)

Lankum
Het optreden van Lankum op de Main Stage voelt vervolgens meer als een fantastische avond in de pub. Althans, als het op het met-z’n-allen-zingen aankomt dan, want wat kan de band verrassend de diepte en duisternis induiken. Voorbeelden daarvan zijn New York Trader en later in de set Go Dig My Grave. Een beetje van dat pub-gevoel is nog wel te vinden bij Rocky Road To Dublin, de in hun stijl macaber klinkende folkklassieker, of het sobere, maar mooie The Young People. De hoofdmoot blijft er een van zwaarte, zowel emotioneel als instrumentaal. Want wat spelen ze hun traditionele instrumenten luid, met ook goedgeplaatste drums die soms als een schokgolf door de zaal heen gaan. Een optreden lang in de maak – voor het eerst aangekondigd voor de 2020 editie – dat eens maar weer toont hoeveel verschillende kanten de tocht van Roadburn om heaviness opnieuw te definiëren op kan gaan. (JS)

Ragana
Desolation’s Flower was voor mij de plaat van 2023. De minimalistische, atmosferische doomy klanken van het duo Coley en Maria hebben iets spookachtigs, maar vangen ook een rebelse geest die rondwaart in de queer punk/metalscene in de Verenigde Staten. De band bracht eerder krachtig werk uit, en het lijkt er op dat de achtergrond als drummer van beide bandleden de muziek vormt. Dat merk je meteen op de titeltrack, waarmee ze openen na een steunbetuiging aan Palestina. Niet de eerste en niet de laatste vandaag. Repetitie en een ritmegedreven geluid liggen aan de grond van het werk wat we vandaag horen in de Engine Room. Gelukkig kom je makkelijk binnen, want Ragana is een beleving. De twee wisselen nog wel eens van rollen, wat ook bijzonder is, maar er is niets zo krachtig als het eindeloos herhalen van de frase ‘You Take Nothing’ uit het gelijknamige nummer. De bijtende, wanhopige vertolking vandaag gaat diep. Zo voorzichtig en zacht als de twee tussen de nummers door klinken, zo venijnig en furieus klinkt Ragana op haar best. Als je het daglicht weer in loopt, voel je de restanten van een cathartische ervaring. (GS)

Khanate
Khanate werd ergens in 2000 opgericht, maakte een aantal platen die alleen voor de meest zelkastijding-omarmende luisteraars te bevatten zijn, en hield weer op te bestaan rond 2006. En toen nog even in 2009 en daarna werd het zo’n band waar je alleen over hoorde fluisteren als je maar lang genoeg omging of online zocht naar muziek die net verder gaat. Drone-doom, een genre wat sowieso gemaakt is voor kleine fanschares met een liefde voor extreme grenzenpushende geluiden, maar Khanate is niet de omarming van Sunn O))) of de oase-zoektocht van Earth. Khanate doet pijn.
“Gaan ze dit echt vijf kwartier doen?” Ja, dat gaat het viertal doen. Een pijnlijke, crushing combinatie van percussiegedreven instrumentenmarteling (gitaargeilerds moeten toch een beetje met een rare grimas kijken naar Stephen O’Malley’s behandeling van zijn instrument) met daarover geschreeuwde, gepijnigde vocalen van Alan Dubin. En dan dus geen nummers van een paar minuten, maar een twintig minuten durende hellegang, waarbij Tim Wyskida van plan lijkt te zijn om elk drumvel zo hard mogelijk toe te takelen, terwijl James Plotkin in absolute beheersing de doomlagen uitdiept. Elke klank uitgerekt, vervormd tot een getormenteerde kakofonie ontstaat. Kil, gewetenloos, het geluid van een universum wat geen fuck om je geeft. Als Dubin krijst “The Spider is us…” tijdens To Be Cruel, titeltrack van het comebackalbum, voel je dat tot in het merg van je botten.

Khanate is eigenlijk een bijzondere act, die door z’n uitdagendheid en compromisloosheid uitstekend bij het Roadburn van nu past, maar ook bij het Roadburn van 10+ jaar terug. Toen alles nog om heavy gitaren draaide, hoewel het ook toen voor de fijnproever (of degene wiens smaakpapillen verwoest zijn) was. Wat dat betreft, pakt het de klassieke bandformule, paar pusht die naar z’n uitersten en daar komt toch eigenlijk niemand bij in de buurt. Khanate is tijdloos maar zijn ook een soort muzikale eindhalte. Er is iets hypnotisch aan de onvoorspelbare, ontembare performance, die op een groot podium de wereld in elkaar doet vouwen tot een heel klein, claustrofobisch plekje, waarin je dit ondergaat als luisteraar. Als niks je meer raakt muzikaal, dan is er altijd nog Khanate. Er is geen houvast in de muziek (er is een setlist, maar dit is geen band die klinkt als op het plaatje). De tijd staat stil tot het slot van Under A Rotting Sky komt en de stilte valt. Heel kort, dan is er applaus. De zaal is al aardig leeggelopen, wat Dubin niet verbaast. Op naar buiten en even wat lucht inademen. Khanate is alles. (GS)

Second Guessing
Voor een cursus crowdsurfen op de vierkante meter ben je bij het Utrechtse Second Guessing aan het goede adres. Met post-hardcore die bij vlagen lekker sludgy uit de hoek komt, weten ze razendsnel het skatepark in een crowdsurfpark om te bouwen. Beukende drums en logge gitaren wisselen zich in rap tempo af met razendsnelle riffs en de lijn met een band als Birds in Row eerder op de avond is gemakkelijk te trekken. Hoewel de razende screams ook hier bij nadere beluistering zwaarmoedige thema’s omvatten, spelen ze een bruisende set waar de energie en het leven vanaf druipt. Binnen een half uur, zelfs met een snelle snaarwisseling, is dit viertal alweer uitgeraasd, maar meer hebben ze ook niet nodig om te overtuigen. (WN)

Cult Leader
A Patient Man is in eerste instantie wel een van de meest ironische titels van een album als je frontman Anthony Lucero van Cult Leader voor het eerst ziet. Met een ongenadig slopend geluid dat van grindcore tot death metal lijkt te lopen, is deze man allesbehalve geduldig als hij bulderend over het podium beweegt met growls die regelrecht uit de meest duistere dieptes van de aarde onttrokken worden. Neemt niet weg dat er wel degelijk ruimte is voor momenten van rust waarbij Lucero’s rauwe stem sterk contrasteert met verstilde passages funeral doom. Deze bevatten een bezinnende schoonheid, maar halen wel het tempo enigszins uit een set die voor de rest onverstoorbaar voort dendert als een gitzwarte locomotief diep in de nacht. Elk wachten wordt echter weer beloond en zodra de band eenmaal weer op stoom is, knikken alle hoofden gezamenlijk dubbel zo diep mee tijdens deze enkele reis de diepte in. (WN)

Frail Body
Dat we onder de indruk zijn van Frail Body bleek begin deze week al wel toen we onze recensie van hun nieuwe album Artificial Bouquet publiceerden (lees hier het artikel). Een is een aangrijpend en overdonderend album. Voorafgaand aan hun Roadburn optreden keken we met smacht naar deze act uit, maar toch kon ondergetekende enige twijfel en onzekerheid niet helemaal onderdrukken. Wat als het tegenvalt? Klinkt de muziek nog wel goed, zonder de productie die het op plaat zo fantastisch maakt? Weten ze het ook live allemaal wel over te brengen? Gelukkig verdwijnen die zorgen als sneeuw voor de zon zodra de band begint te spelen. Oké, een stuk zoals op Critique Programme, waar gitaar wegvalt en het basgeluid opeens vol op de voorgrond komt te staan heeft net iets minder impact, maar daar wordt volop voor gecompenseerd. Al is het maar door de context waaruit het album is ontstaan die we bij het optreden leren kennen. Zanger en gitarist Lowell Schaffer vertelt met een door emotie overmande stem dat het album gaat over hoe hij zijn moeder verloren is aan kanker, en hoe de aanloop daarnaar voor hem was. Een nummer als Devotion gaat over hoe hij zijn moeder iedere avond ziet bidden om beter te worden. Dat hij weet dat haar einde er aan zit te komen, maakt de tekst en de muziek des te verpletterender. Die rauwe, aangrijpende emotie die al van hun muziek afspatte, komt live dus nóg harder aan. (JS)

---