Pantera snoert kritiek de mond in AFAS Live

Pantera @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

Nog voordat het officieel bekend werd gemaakt, was het al de meest omstreden reünie in de metal van deze eeuw: Phil Anselmo en Rex Brown, besloten Pantera nieuw leven in te blazen, ondanks het feit dat de twee broers die de band ooit oprichtten, Vincent Paul en Darrel Lance Abbott, beter bekend als Vinnie Paul en Dimebag Darrel, inmiddels overleden zijn. Met Anthrax-drummer Charlie Benante en meestergitarist Zakk Wylde, bekend van Ozzy Osbourne en Black Label Society, en bovendien boezemvriend van Dimebag Darrell, werden waardige vervangers gevonden, maar toch was de kritiek niet mals en woorden als ‘lijkenpikkerij’ of ‘cash grab’ vielen veelvuldig op sociale media. Wat je er verder ook van vindt, feit is dat de ouders en familie van de gebroeders Abbott de reünie hun goedkeuring en zegen hebben gegeven. Wat dat betreft kunnen we dus met een schoon geweten naar AFAS Live.

Tekst: Joost Schreurs / Fotografie: Paul Verhagen

GRONDLEGGERS VAN GROOVE
Ik ben een kind van de jaren ’90. 30 jaar geleden ontdekte ik Metallica, mijn ‘gateway band’ naar de heavy metal, waarna ik al snel kennis maakte met Megadeth, Slayer, Sepultura, Machine Head… Noem ze allemaal maar op. Een band waar je in de jaren ’90 als metalhead ook niet omheen kon, was Pantera. Hoewel die term 30 jaar geleden nog niet bestond, worden ze beschouwd als de uitvinders van de groove metal (en ik weet dat er nu metalpuristen zijn die knarsetandend ‘Exhorder’ roepen). Door niet alleen maar snel, sneller, snelst te spelen, zoals we in de jaren ’80 gewend waren van de grote thrash metalbands, maar af en toe ook stevig gas terug te nemen, voegde Pantera een nieuw level (pun intended) van agressiviteit, heaviness en vooral groove toe aan de muziek. De stijl kreeg veel navolging van bands zoals Sepultura, Korn en Deftones, waardoor ook het zaadje voor nu-metal mede door Pantera is geplant. Het succesverhaal stopt echter rond de eeuwwisseling, omdat de Abbott broeders en Phil Anselmo elkaar niet meer kunnen uitstaan. De Abbotts richtten Damageplan op en Phil Anselmo stortte zich op zijn ‘side projects’ zoals Down of Superjoint Ritual.

Pantera @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

8 december 2004 is een dag die Panterafans nooit vergeten: iemand die zichzelf ook Panterafan noemde, kon het uiteenvallen van zijn favoriete band niet goed verwerken. Tijdens een concert van Damageplan in Columbus, Ohio klom hij op het podium, gewapend met een semi automatisch pistool en schoot Dimebag Darrell van dichtbij neer die ter plaatse overleed. De kansen op een Pantera-reunie leken daarna drastisch geslonken, wie zou immers een gitaargenie als Dimebag kunnen vervangen? Toch bleef het op internet jarenlang gonzen en de naam die daarbij het meest genoemd werd als ‘worthy replacement’ was niet toevallig Zakk Wylde. Toen Vinnie Paul echter in 2018 ook vrij onverwacht overleed, leek een reünie uitgesloten. Wat is Pantera zonder de Abbott broertjes? And yet, here we are… In een uitverkochte AFAS Live, volgeladen met jeugdsentiment. Hoe zal de show zich verhouden tot het bizarre, dronken optreden op Dynamo Open Air in 1998? Of het laatste concert op Nederlandse bodem in april 2000 in Den Bosch, toen de nadruk lag op het laatste album Reinventing The Steel?

ELEGANT WEAPONS

Sinds de oprichting van Cream in 1966 passeerden talloze supergroepen de revue in de wereld van rock en metal. Van zeer succesvolle tot hobbyprojecten die niet verder kwamen dan één album. In welke categorie Elegant Weapons zal vallen, moet de tijd leren, want de band bestaat pas een jaar en debuteerde vorige maand met Horns For A Halo. Op papier heeft Elegant Weapons veel potentie, met twee leden van Judas Priest, Rex Brown en Ronnie Romero, die als zanger van Rainbow in de voetsporen van zijn naamgenoot, wijlen Ronnie James Dio mag treden. Rex Brown heeft deze avond uiteraard andere verplichtingen en ook Judas Priest drummer Scott Travis laat het toeren aan zich voorbij gaan. De honneurs op bas en drums worden waargenomen door leden van Uriah Heep en Accept, wat het supergroepkarakter meer versterkt. Maar dat is de theorie vooraf, nu de praktijk.

Elegant Weapons @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

Door hevig onweer en code oranje duurt de reis naar Amsterdam langer dan gepland en als we de inmiddels bomvolle zaal betreden, is Elegant Weapons al halverwege hun set en bezig met Horns For A Halo. Richie Faulkner soleert er lustig op los, maar het valt op dat hij minder expressief op het podium staat dan bij Judas Priest. Ook bassist Dave Rimmer van Uriah Heep staat rustig en degelijk op het podium. De uitstraling moet vooral komen van Ronnie Romero, die met zijn sterke vocalen bewijst dat hij zijn ‘gig’ bij Rainbow niet gestolen heeft. Het valt op dat Elegant Weapons live wat donkerder klinkt dan op plaat. Downfall Rising of Dirty Pig doen bij vlagen aan het oude Soundgarden denken. Het is moeilijk om een cliché als ‘degelijke opwarmer’ te vermijden, want het is soms gewoon wat het is: degelijk. We zien vier door de wol geverfde muzikanten, niets meer en niets minder. Maar het is fijn dat het voorprogramma niet voor een halfvolle zaal hoeft te spelen, want er is nu al bijna geen doorkomen meer aan voor wie nog bier wil halen of naar de WC moet. Na 40 minuten zit de kennismaking van Nederland met Elegant Weapons erop en wordt het podium in gereedheid gebracht voor de band waar 99,9% van de aanwezigen voor is gekomen.

Elegant Weapons @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

PANTERA
Er wordt een groot gordijn opgehangen om de opbouw van het podium aan het zicht te onttrekken. Ondertussen is de opwinding en spanning in de zaal voelbaar. Iedereen kijkt uit naar de terugkeer van Pantera. Als we om ons heen kijken, zien we oude gezichten, maar ook veel jonge fans met Pantera-shirts. Zij kunnen er onmogelijk bij zijn geweest toen Pantera voor het laatst in Nederland te zien was. De faam en status van Pantera bestrijkt meerdere generaties metalfans. Maar er staat ook wat op het spel. De kritiek op de ‘reünie’ was niet mals. Phil en Rex kunnen het zich niet veroorloven om de kantjes ervan af te lopen en de criticasters gelijk te geven. Om de opwinding nog verder op te voeren, wordt een introtape van Regular People (Conceit) gestart, waarbij foto’s en videobeelden worden getoond van Pantera’s gloriedagen in de jaren ’90. Vooral de beelden van de overleden Abbott-broeders zal menigeen kippenvel hebben bezogd.

Dan valt het gordijn naar beneden en staan ze daar: gitaarbeest Zakk Wylde laat zijn gitaar piepen en gieren en dan weet je al wat er gaat gebeuren: A New Level wordt ingezet en de halve zaal explodeert direct. Wie is gekomen om met een biertje in de hand rustig van Pantera te genieten, zal naar achteren moeten, want vooraan is het een grote bende. Zeker als de band er met Mouth For War en Strenght Beyond Strength nog even extra hard opklapt. Dat laatste nummer zorgt gelijk ook voor de eerste ‘wall of death’ van de avond. De energie uit de zaal heeft duidelijk een positieve weerslag op het kwartet op het podium, want Pantera staat zeer geïnspireerd te spelen. Phil Anselmo oogt scherp (en nuchter) en laat zich deze avond gelukkig niet verleiden tot ellenlange speeches (die in het verleden nogal eens ontspoorden). De man heeft deze avond ook een goed setje stembanden meegenomen, zeker in de hoge regionen, zoals in Suicide Note Pt. II, is het indrukwekkend en je zou niet zeggen dat Anselmo eind deze maand 55 kaarsjes mag uitblazen. Zakk Wylde doet wat hij ook al meer dan 30 jaar doet, gitaargod en eindbaas zijn. Hij eert zijn overleden bloedbroeder Dimebag met retestrak spel, hoewel hij hier en daar een eigen interpretatie geeft aan een solo.

Pantera @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

Rex Brown is net als vroeger ook nu weer de stille kracht op de achtergrond en Charlie Benante wordt zelden genoemd in lijstjes met beste metaldrummers, maar misschien komt daar met deze reünie verandering in. Het is overbodig om te melden dat de eerste vier albums worden overgeslagen deze avond. De hoofdmoot bestaat uit nummers van Vulgar Display Of Power en Far Beyond Driven. Klassiekers die vol staan met publieksfavorieten zoals 5 Minutes Alone of This Love, maar dan kondigt Anselmo een ‘deep cut’ aan, een liedje van een minder populaire plaat, alsof hij zich wil verontschuldigen aan wie het niet kent. Dit blijkt totaal overbodig want Yesterday Don’t Mean Shit van Reinventing The Steel wordt enthousiast ontvangen en luidkeels meegebruld door de zaal… Tsja, alles staat ook op Spotify tegenwoordig.

Pantera @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

De reguliere set eindigt weer een met een lieveling van het publiek, Fucking Hostile. Anselmo heeft dat nummer maar liefst 7.000 keer gehoord, zegt hij en waarom zouden we aan hem twijfelen? Dan is er een moment om op adem te komen, maar dat moet dan wel met kippenvel, want er wordt weer een tape gestart en wel van Cemetary Gates. Dit toch al vrij sentimentele nummer wordt een echte ‘tearjerker’ door de foto’s en beelden van Dimebag Darrel en Vinnie Paul op de grote schermen naast en achter het podium. Opdat we ze nooit vergeten en weten aan wie deze reünie is opgedragen. Het eerbetoon gaat vloeiend over in Planet Caravan, een Black Sabbath cover die ook op Far Beyond Driven te vinden is. Zakk Wylde interpreteert dit nummer ook op zijn eigen wijze, door het met meer distortion te spelen, maar het werkt. Een mooi moment om te genieten en op te laden voor het slotoffensief.

Pantera @ AFAS Live, foto Paul Verhagen

Dat begint met de aankondiging van Anselmo van het nummer aan dat volgens hem iedereen wel duizend keer gehoord moet hebben, hijzelf nog het meest. De woorden “Zakk, play the riff!” zijn genoeg om de zaal nog eens te laten exploderen, want we krijgen Walk voorgeschoteld: “Reee! …. Spect! …. Walk!” Phil hoeft het amper zelf te zingen. Hierna volgt nog het tweekoppige groovemonster Domination, dat halverwege overgaat in Hollow en het slotstuk van de avond is Cowboys From Hell, het nummer waar het allemaal mee begon 33 jaar geleden. Wat kunnen we zeggen? We kunnen eigenlijk gewoon opgelucht ademhalen, want Pantera stelde niet teleur. Integendeel, de AFAS Live werd vakkundig afgebroken door de stoomwals die deze band nog altijd is. Natuurlijk kwam een groot deel voor het jeugdsentiment, maar zoals we al constateerden bereikt Pantera ook nog jonge metalfans. En tot welke groep je ook behoort, het kan niet anders dan dat je de zaal met een grote glimlach op je gezicht hebt verlaten. Pantera kwam, zag en overwon en snoert alle kritiek de mond.