#JOA2023: Jera On Air, dag 3 – De oudjes houden zich goed staande met Black Flag, John Coffey en Meshuggah

Dag drie van Jera On Air begint zonovergoten. Na de regen van de eerste dag en de terugkeer van de zon op dag twee, belooft het vandaag de overtreffende trap te worden qua temperaturen en zonneschijn. ‘Smeren, smeren, smeren’ is dus het devies vandaag, als je tenminste niet levend wilt verbranden. De camping, die inmiddels aardig is opgedroogd, ontwaakt langzaam. We zien veel kleine oogjes die zich aan een ontbijtje wagen en hier en daar worden al de eerste biertjes opengetrokken. Het blijft afzien, zo’n meerdaags festival…

Maar het is het allemaal meer dan waard, want ook dag 3 van Jera belooft een wilde te worden. Er staan niet alleen volop jonge bands die met hun frisse hard- of andere -core de wereld willen bestormen, maar ook veel oudjes die vandaag voor het relatief jonge Jera-publiek mogen bewijzen dat ze de kunst nog niet zijn verleerd. Het beste voorbeeld is natuurlijk Black Flag, dat eind jaren ’70 de hardcore punk zo ongeveer heeft uitgevonden, maar ook onze eigen Heideroosjes en het Zweedse Meshuggah hebben al ruim dertig dienstjaren op de teller. Ook John Coffey keert terug op Jera om hun succesvolle reünie te vieren. En hebben we Henk Wijngaard nog niet eens genoemd, de volkszanger en cultheld werd eerder deze maand 77 jaar oud, maar op Jera wordt er naar zijn optreden uitgekeken alsof hij de nieuwste hardcoresensatie is.

Tekst: Joost Schreurs / Fotografie: Charlotte Grips

Cancer Bats
De festivaldag begint met een kleine verrassing: door logistieke problemen is het programma op de Zes Losse Tanden / Buzzard Stage omgegooid en begint de livemuziek daar later. Vooraf zorgvuldig samengestelde blokkenschema’s kunnen dus de prullenbak in en het wordt een beetje improviseren vandaag, maar het biedt ook weer andere mogelijkheden, bijvoorbeeld om naar het Canadese Cancer Bats te gaan kijken, die vandaag het bal op het hoofdpodium mogen openen. Veel mensen hebben de slaap uit hun ogen geschud en staan al klaar voor het eerste feestje van de dag. Cancer Bats speelt hardcore, maar voegt hier een portie sludge en southern rock-invloeden aan toe, denk aan Eyehategod of Corrosion Of Conformity. Het valt direct in de smaak, want de eerste dansers duiken al snel op vooraan en dit geeft ook de Canadezen weer de energie om alles te geven in het halve uurtje dat ze mogen spelen.

Ze zoeken dan ook vaker de hoogste versnelling op, al wordt er gelukkig ook lekker gegroovet, zoals met Bricks & Mortar. Zanger Liam Cormier heeft duidelijk geen last van een ochtenddip want hij schreeuwt de longen uit zijn lijf en stuitert over het podium. Dan spitsen we de oren, want is dit nou de intro van Sabotage, de monsterhit van de Beastie Boys? Jazeker, Cancer Bats perst er een snoeiharde cover uit en de pit is ineens twee keer zo groot en zeker de oudere bezoekers die opgroeiden met MTV, brullen het luidkeels mee. Op de vraag hoe je een festival perfect opent, heeft Cancer Bats vandaag het juiste antwoord.

Zulu
De problemen op de Zes Losse Tanden / Buzzard Stage zijn verholpen en om kwart over drie kan er ook daar eindelijk afgetrapt worden. De tent puilt direct uit, want rondom het Californische Zulu is de laatste maanden een aardige hype ontstaan. Dit vijftal uit Los Angeles omschrijft hun muziek als ‘black powerviolence’ en dat dekt de lading wel aardig, want Zulu is misschien wel de meest politiek geëngageerde band die dit weekend op Jera speelt. Black power, racisme, burgerrechten, #blacklivesmatter spelen een belangrijke rol in de teksten van Anaiah Lei en de muziek van het Afro-Amerikaanse vijftal zit vol met samples van Malcolm X en andere activisten, maar ook met R&B, hiphop en drum & bass. Een spraakmakende band dus en dat bewijst de volle tent, die krijgt waarvoor ze gekomen zijn, namelijk een woest staaltje powerviolence: razendsnelle hardcore, afgewisseld met extreem lompe breakdowns.

Zeer geschikt om flink op te ‘windmillen’ of ‘spinkicken’ in de moshpit. En stagediven natuurlijk. De Buzzard Stage heeft voor het podium over de gehele breedte een extra platform, dat speciaal daar lijkt te zijn geplaatst voor degenen die behoefte hebben aan een frisse duik in het publiek. En hier wordt vanaf de eerste akkoorden gretig gebruik van gemaakt, want mensen vliegen van links naar rechts en omgekeerd door de lucht. Zulu wordt met open armen ontvangen door het Jerapubliek en heeft eigenlijk al gewonnen voordat ze één akkoord hebben gespeeld. En als ze spelen, dan zijn het keiharde nummers, van niet meer dan anderhalve minuut, echter powerviolence met breakdowns van de meest lompe orde. Het publiek eet uit de handen van Anaiah Lei, die geen ellenlange speeches nodig heeft om de boodschap van Zulu over te brengen. Hopelijk hebben ze vandaag veel nieuwe medestanders gewonnen. Aan de muziek lag het niet.

John Coffey
Na Zulu verplaatst de menigte zich weer naar het hoofdpodium, want daar staat het volgende geplande hoogtepunt van de dag op ons te wachten: John Coffey. Dit voorjaar werden we verrast door de reünie van de band die in 2016, op het hoogtepunt van hun succes, net zo verrassend de stekker eruit trok. Inmiddels is hun reünie een soort overwinningsmars geworden, die begon in kleine clubs en in december moet eindigen met een megashow in AFAS Live. Vandaag staat dus Jera On Air op het programma voor John Coffey. Ze speelden er al twee keer eerder in 2013 en 2016 en ze hebben altijd een speciale band gehad met dit festival. Het is dus ook niet meer dan logisch dat ze hier vandaag op het hoofdpodium staan. Het voelt ook echt als een ‘homecoming’, ook al is de band eigenlijk van oorsprong Utrechts. Dat het een thuiswedstrijd is, wordt nog eens extra benadrukt als we de jonge kinderen van de bandleden en entourage over het podium zien scharrelen. Een schattig meisje in een streepjesjurkje steelt de show als ze vooraan op het podium het publiek met hand- en armgebaren opzweept, een natuurtalentje.

Dan neemt John Coffey het zelf over en zoals gezegd, spelen ze een gewonnen wedstrijd. Deze band kan vandaag niets fout doen, want het Jerapubliek is blij om John Coffey weer te zien na de pauze van ruim 6 jaar. Niet dat de band hierdoor gemakzuchtig wordt. Integendeel, ze gaan er vol tegenaan en zanger David Achter De Molen duikt al bij het tweede nummer het publiek in. Op het podium en in het publiek wordt het geen moment rustig meer. Achter De Molen kruipt op zijn buik onder de drumriser door en iedereen haalt de gekste capriolen uit. Naast publiekslievelingen als Brokeneck, krijgen we ook nog een nieuw nummer voorgeschoteld: een voorproefje op een compleet nieuw album dat onderweg is. Met andere woorden: John Coffey is helemaal terug en zal deze zomer zijn zegetocht langs andere festivals voortzetten.

Black Flag
Het is dus, met het grootst mogelijke respect, de dag van de oudjes en dit wordt gesymboliseerd door Black Flag, de legendarische Californische band die al actief was, toen het overgrote deel van het Jerapubliek nog niet geboren was. De impact van Black Flag op punk en hardcore is niet te onderschatten en op een festival als Jera On Air kan bijna geen enkele band zeggen dat ze niet direct of indirect door Black Flag zijn beïnvloed. Alleen dit gegeven maakt dat je deze legendes niet wilt missen, nou ja… Van de legendarische band uit de jaren ’80, waar ook Henry Rollins deel van uitmaakte, is alleen gitarist Greg Ginn nog over. Voor de vocalen heeft hij pro-skater Mike Vallely gerekruteerd, een boom van een vent met een kale kop, die doet denken aan Rollins in zijn beste jaren. Maar in het verleden behaalde resultaten, bieden geen garantie voor het heden, het moet muzikaal nog wel even worden waargemaakt. En dat is waar het in het begin nog niet helemaal lekker gaat met Black Flag. Hoewel Vallely zijn best doet, oogt het allemaal nog wat statisch, vooral de 69-jarige Ginn blijkt niet bepaald de eeuwige jeugd te hebben. Misschien is de songkeuze wat ongelukkig, misschien zijn de jams iets te lang, maar het komt nog niet over. Gelukkig slaat de sfeer om als halverwege Six Pack wordt ingezet. De moshpit, die voor Jerabegrippen tot nu toe aan de kleine kant was, neemt in omvang toe. We zien ook bandleden van Zulu opduiken, die hun klassiekers duidelijk ook kennen. Dit is de aanzet naar een stevige eindsprint om toch nog iets moois van dit optreden te maken, want met nummers als Black Coffee, Rise Above en afsluiter Louie Louie heeft Black Flag genoeg materiaal in huis voor een mooie hardcorefeestje.

Henk Wijngaard
Hoewel het natuurlijk eigenlijk een grote grap is, wordt het door veel bezoekers bloedserieus genomen: het optreden van de zingende trucker Henk Wijngaard, de man die al meer dan 40 jaar zingt over alles dat met het leven als vrachtwagenchauffeur te maken heeft. In bepaalde kringen heeft hij daarom een status als cultheld en Jera boekt dit soort artiesten graag. Niet alleen voor de broodnodige afwisseling, maar ook omdat het onvergetelijke feestjes oplevert. De piepkleine Hawk Stage is eigenlijk veel te klein en het is flink zweten voor wie Henk Wijngaard in levende lijve wil aanschouwen, zeker omdat hij ons ook nog een half uur laat wachten. Maar als hij dan eindelijk toch verschijnt, luid aangemoedigd door het publiek dat “Henkie, Henkie!” schreeuwt, dan barst het feest ook echt los. Al snel gooit Wijngaard Met de Vlam In De Pijp ertegenaan en dan is het publiek echt niet meer te houden. Er wordt gecrowdsurft of op luchtbedden, er wordt gedanst en gemosht en die arme Henk Wijngaard lijkt af en toe overrompeld te zijn door zo’n ontvangst. Qua zang heeft Wijngaard een makkelijke avond, want ook krakers als Beun De Beunhaas en Ik Moet Nog Jaren Mee (Tot Aan Mijn AOW) worden keihard en woord voor woord meegezongen.

Carpenter Brut
Een vreemde eend in de punk- en hardcorebijt van Jera On Air dit weekend is Franck Hueso, beter bekend onder zijn artiestennaam Carpenter Brut. En nee, dit is geen uit de hand gelopen grap, zoals het programmeren van Henk Wijngaard, want de dark synth van de Fransman vindt daadwerkelijk weerklank bij metalheads, punkers en hardcore kids. Niet voor niets waren ze vorig weekend ook al op Graspop te zien, waar ze voor een bomvolle Metal Dome speelden. Jera beloont Carpenter Brut met een goedgevulde Vulture Stage. De reputatie is de Fransen vooruitgesneld. Of bezoekers willen gewoon even iets anders, na twee en een halve dag vol hardcore en punkgeweld. Toch doet Carpenter Brut qua hardheid niet onder voor veel andere bands. Zeker het vorig jaar verschenen Leather Terror is een zeer stevige plaat, voor dark synth-begrippen, en doorspekt met metalinvloeden. Straight Outta Hell is hier een uitstekend bewijs van en de perfecte opener, want de sfeer zit er direct goed in. Er mag gedanst worden en dat gebeurt volop.

Carpenter Brut staat zelf achter zijn ‘altaar’ vol met elektronica, maar heeft voor de live-ervaring ook een echte band meegenomen en dit zorgt voor een uitstekend geluid. Zeker bij nummers van Leather Terror, waar vandaag de nadruk op ligt. Ook de lichtshow is indrukwekkend en draagt goed bij aan de onheilspellende, dystopische sfeer die Carpenter Brut wil creëren. Toch wordt er afgesloten met een vrolijke noot, namelijk een cover van She’s A Maniac. Een 40-jaar oud ‘one hit wonder’ van Michael Sembello, geschreven voor de film Flashdance. Dit soort dingen is het Jerapubliek dol op, want er wordt nog een laatste keer hard gedanst een meegeschreeuwd. Carpenter Brut weet ook Jera On Air te veroveren en het is nu al uitkijken naar november als hij met zijn land- en genregenoten van Perturbator naar Tilburg komt.

Meshuggah
Meshuggah gaat ook al een tijdje mee en mag dus ook gerust tot de ‘oudjes’ gerekend worden die vandaag te zien zijn. In 1995 maakte Nederland kennis met de Zweden, toen ze mee mochten met de eerste Europese tournee van Machine Head. Sindsdien bouwde Meshuggah een sterke reputatie op met hun snoeiharde, mathematische metal. Niet direct iets dat je op Jera zou verwachten, maar we hebben inmiddels zoveel vreemde eenden gezien, dat dit er prima bij kan. De zon begint eindelijk onder te gaan en dit komt de sfeer op het hoofdpodium ten goede, zeker met de lichtshow die Meshuggah heeft meegenomen: veel rood licht van achteren, waardoor de muzikanten vaak niet meer zijn dan zwarte silhouetten. Dit past prima bij Meshuggah, waar alles in het teken staat van de muziek.

De gitaarriffs en drumbeats komen mokerhard binnen en alles wordt loeistrak gespeeld, vaak in afwijkende maatsoorten, wat headbangen soms wat lastiger maakt. Meshuggah opent met Broken Cog, van het vorig jaar verschenen en goed ontvangen Immutable. Stoomwals, bulldozer, een klap voor je smoel, alle clichés kunnen uit de kast gehaald worden om de live-ervaring van Meshuggah te duiden. En dat terwijl de band zelf bijna statisch op het podium staat, een schril contrast met de meeste stuiterballen die dit weekend op de podia stonden. Zanger Jens Kidman spant de kroon en staat bijna het hele optreden als een standbeeld, met één voet op een monitor midden op het podium. Maar toch, of misschien juist daarom, laat Meshuggah geen steek vallen en wordt het Jerapubliek totaal verpletterd. De vlammenwerpers zijn de kers op de taart, maar Meshuggah heeft deze opsmuk eigenlijk niet nodig, de muziek spreekt voor zich. Met Future Breed Machine wordt een overrompelende Meshuggah show afgesloten en moeten we even bijkomen voordat we toe zijn aan de headliner van de dag.

Flogging Molly
Het is inmiddels middernacht en de derde festivaldag, je zou dus denken dat de vermoeidheid bij veel festivalgangers zijn tol begint te eisen, maar gelukkig zijn er meer dan genoeg mensen die nog energie hebben voor een feestje met de Iers-Amerikaanse folkhelden van Flogging Molly. Noem het folkpunk, of Keltische punk, maar ook Flogging Molly lijkt gewoon gemaakt voor een festival als Jera. Als ze tenminste niet met teveel ballads komen… Gelukkig weten ze op wat voor festival ze staan: dit publiek wil dansen, feesten, meebrullen en bier drinken en daarom begint Flogging Molly deze show perfect met misschien wel hun grootste hit Drunken Lullabies. Het is natuurlijk een risico, gelijk je kruit verschieten, maar de stemming zit er wel direct goed in. En gelukkig hebben de Californiërs nog meer dan genoeg andere pijlen op hun boog om dit feestje draaiende te houden. In hoog tempo passeren andere krakers als The Likes Of You Again en Swagger de revue.

Flogging Molly voelt het publiek perfect aan, dat mag ook wel, want ook zij zitten al een kwart eeuw in het vak. Misschien dat er daarom halverwege een paar rustmomenten worden ingebouwd met een nummer als Float. Maar hierna wordt iedereen weer snel bij de les geroepen met Devil’s Dance Floor, het anthemische liedje waarop stilstaan onmogelijk is, waar je ook staat in de grote tent. En zo gaat Flogging Molly in partymodus op weg naar het einde met If I Ever Leave This World Alive en What’s Left Of The Flag.

En daarmee zijn we ook aan het einde gekomen van drie dagen Jera On Air. Het was een weekend met veel gezichten, niet alleen muzikaal, maar ook qua weersomstandigheden. Maar ondanks de stromende regen op dag 1 en de verzengende hitte op dag 3 kijken we terug op een geslaagd festival met headliners die niet teleurstellen, verrassende nieuwkomers en een uitstekende sfeer onder het publiek. Volgend jaar is Never Mind The Hype er ongetwijfeld opnieuw bij.

 

---