Gitarist Isaiah Mitchell over Earthless, artist in residency op Roadburn, Golden Void, Damo Suzuki en Japanse psych

Zo zie je de man in tijden niet op het podium en dan komt hij ditmaal opeens met twee verschillende bands naar de Benelux: Isaiah Mitchell, vooral bekend als gitarist van Earthless. Met die (inmiddels aardig iconische) psychedelische jamband uit San Diego doet hij in april drie shows op Roadburn, het Tilburgse festival dat Earthless, ook met het oog op nieuw werk, begrijpelijkerwijs tot Artist in Residence verhief. Deze maand kun je Mitchell ook al aan het werk zien met Golden Void, een eveneens redelijk psychedelische band waarmee hij in La Zone in Luik, Patronaat in Haarlem en Vera, Groningen speelt.

Golden Void tourt nog met laatste plaat Berkana en doet zelfs voor het eerst sinds die release (2016) het Europese continent aan. Met Earthless bracht Mitchell onlangs de single Gifted by the Wind uit, het eerste materiaal sinds de split met Harsh Toke uit 2016. De laatste langspeler dateert zelfs uit 2013, maar een nieuwe ligt klaar om midden maart te verschijnen bij het grote Nuclear Blast. Op Black Heaven horen we, net als op de eerste single, voor het eerst zang. Het zijn de vocalen van Isaiah Mitchell, die tevens een grote inbreng in de songwriting van de nieuwe Earthless heeft. Er is kortom veel wat we van de Amerikaan willen weten en dan is een Skype zo opgezet. Mitchell blijkt een goedgemutsde, bescheiden man die dankbaar is voor de diepe band met Roadburn en enorm uitkijkt naar Earthless’ uitgebreide rol deze editie: “Spelen met Damo Suzuki, een East meets West-jam met Kikagaku Moyo, al mijn broeders van San Diego… het wordt echt awesome, één groot feest.”

Door Ingmar Griffioen

Vertel: Waarom spelen jullie dit voorjaar pas hier met de plaat Berkana?
“We zijn vorig jaar alleen naar het Freak Valley Festival in Duitsland geweest, verder zijn dit inderdaad de eerste Europese data. Earthless was druk en daarna konden de andere leden niet. Zij hebben families en 9-tot-5 banen en ik wilde niet met een totaal nieuwe ritmesectie die nummers gaan leren. Dat leek me te veel stress opleveren. Voor deze tour hebben we wel een invaldrummer, een hele goede drummer die speelt in de Amerikaanse band waarmee we toeren: Dommengang. Hij beheerst het materiaal tot in de puntjes en het wordt geweldig.”

Het debuutalbum van Golden Void werd al erg goed ontvangen in 2012. Veranderde dat de status van de band?
“Ja, het werd wel meer serieus omdat mensen het tof vonden en wilden dat we in hun stad kwamen spelen. Het stak een vuurtje onder onze konten aan om meer proactief te worden en weer een plaat te schrijven. Ik denk dat alles wat je uitbrengt zo wel voor je werkt. We zijn vrij actief met schrijven nu en zullen ook wat nieuwe nummers spelen op tournee. We werken er wel aan een nieuwe plaat.”

Daarmee heeft Golden Void zich geleidelijk ontwikkeld tot serieuze band?
“Ik weet niet of het een zijproject is of een band die niet zo erg actief is. Eigenlijk slurpt Earthless al mijn tijd op. Dat krijgt prioriteit, omdat ik daar nu eenmaal voor kies. De andere leden van Earthless doen dat ook, zo verkiest Mario (drummer Mario Rubalcaba, IG.) de band ook boven Off! en Hot Snakes. Met de plaat die dit jaar bij Nuclear Blast uitkomt is Earthless iedereens topprioriteit. Ik hou er nog altijd van om met Golden Void te schrijven en te spelen, dus als de tijd het toelaat, gaan we dat heus nog wel ernaast doen. Zolang iedereen in Golden Void dat weet, en het label Thrill Jockey, dan is het prima.”

Er zijn nieuwe nummers, betekent dat ook dat er wel plannen zijn voor een opvolger van Berkana?
“Ik heb geen idee hoever we zijn, ha ha. We hebben een handvol songs in de steigers staan, nog niet genoeg voor een nieuwe plaat, maar we komen er wel. Je zult absoluut nieuwe nummers horen in februari.”

Golden Void komt uit de Bay Area van San Francisco, dat nogal een muziekscene schijnt te hebben.
“Oh my god, ja, het is echt te gek hier. Toen ik hierheen verhuisde in 2010 speelden zoveel van mijn favoriete bands en muzikanten hier. Het is in alle eerlijkheid een erg rijke scene, die nogal diep gaat en in verschillende genres: in psych en in rock ’n roll zijn hier geweldige bands. En dan kom je meer in het noorden van de Bay en spul dat meer door Grateful Dead en vergelijkbare psychedelica beïnvloed is. Daar ben ik recent meer bij aan het haken, praten en spelen met mensen. En dat is een hele andere wereld, een heel ander niveau van skills en muzikantschap, en ik ben veel aan het leren van deze jongens. Het is een hele rijke scene ja, en dat is het ook altijd geweest.”

Was psychedelische muziek sowieso waar je je het eerst mee bezig hield of ging je ook hard op bijvoorbeeld thrashmetal?
“Toen ik jong was hield ik erg van heavy metal. Het was gitaarmuziek, rock van Joe Satriani en Steve Vai en dan Morbid Angel, D.R.I. en toen kwamen punkrock en Jimi Hendrix voorbij. Het begon allemaal daar, maar hoe ouder ik werd hoe meer muziek ik begon te omarmen. Ik hield het niet bij een ding en zoog alles op. Maar er was zeker eerst een periode waarin het heel erg heavy metal en punkrock was met een ‘fuck alles’ attitude. Maar dat is normaal als kind.”

We werden recent getrakteerd op een nieuwe Earthless-track.
“Cool!”

Het betrof zelfs het eerste materiaal sinds de Harsh Toke-split.
“Ja, dat klinkt wel alsof het klopt. Ik kan het allemaal niet bijhouden ha ha.”

Ook bijzonder is dat Gifted by the Wind vocalen bevat. Specifieker: we horen de stem van Isaiah Mitchell. Waar komt dat opeens vandaan?
“Ehm, ik weet het eigenlijk niet. We hebben een nieuwe manager, de eerste Earthless-manager ooit eigenlijk, en die suggereerde om eens een paar nummers met vocalen te doen. ‘Waarom niet? Laten we eens iets anders te proberen.’ Toen ik de telefoon neerlegde heb ik meteen die eerste song en die tekst geschreven. Ik was er nooit zeker van of de spullen die ik schrijf wel werken voor Earthless, heb het gevoel dat ik een andere schrijfstijl heb dan de bandsound. Maar de andere jongens vonden de songs die ik schreef ook tof en het paste bij Earthless. Dus daar was ik nogal enthousiast over.”

Vier van de zes songs op de komende plaat bevatten zelfs zang.
“Ja, dat was niet het uitgangspunt, maar het gebeurde gewoon. Toen we samenkwamen om te schrijven, vroegen deze songs om vocalen. Zo ging het en ik ben er best enthousiast over. Volgens mij is iedereen wel tevreden over het verschil. Het is een hele andere Earthless-plaat geworden, maar het is tof zo. En wie weet is het volgende album wel weer een instrumentale. Er moeten geen verwachtingen aan vast zitten, geen dwang. Het moet natuurlijk aanvoelen en dat was zo en dus gingen we erin mee.”

Mitchell heeft naar eigen zeggen niet zozeer een grotere inbreng gehad in het nieuwe materiaal, maar er is wel een verschil tussen de ‘meer traditionele’ nummers, die starten met riffs van bassist Mike Eginton – waar hij dan overheen jamt – en het nieuwe stel. Die ‘vocale songs’ waren al zo goed als af toen Mitchell ze inbracht en “de demo’s zijn niet heel veel anders dan de uiteindelijke opnames”.

Daarnaast had je ook inspiratie nodig voor songteksten?
“Oh lyrics… praat me er niet van. Ik schrijf meestal over dood en vernietiging, ook bij Golden Void is dat het terugkerende thema. Maar er zit geen bewust idee achter. Ik begin meestal met de melodie, de flow, de cadans van de lettergrepen van de zanglijnen en dan vind ik wel woorden die daarbij passen. De melodie komt als eerste, de tekst als tweede en meestal op het laatste moment, net voor we de vocalen opnemen. Ik ben gewoon te kieskeurig en anders blijf ik die teksten maar veranderen en maak ik mezelf gek.”

Wat is er verder veranderd voor Earthless sinds de opnames van de vorige plaat?
“Mario heeft een nieuwe baby, Mike ook, iedereen heeft nu families en is getrouwd. Ik denk dat het meer persoonlijke veranderingen zijn en dat we muzikaal nog doen wat we altijd hebben gedaan. We hebben wel een nieuw label en nu ook een manager. Dat is wel goed voor ons, het zorgt ervoor dat we meer gepusht worden om dingen te doen, om het serieuzer te nemen en om beter te worden als band. Dat is het belangrijkste verschil: We proberen professioneler te zijn, of nee: veel professioneler te zijn…maar tegelijkertijd wel onszelf te blijven!

“Tee Pee Records was fantastisch hoor. En we danken alles aan Tee Pee, te beginnen met dat ze ons tekenden, onze muziek en ons naar buiten brachten en dat ze ons op Roadburn brachten. Ze hebben echt geweldige dingen voor ons gedaan. Maar het voelde ook alsof het tijd voor verandering was: tijd om onze grenzen te verleggen en uit onze comfortzone te stappen. Dus ik ben blij dat we bij Nuclear Blast tekenden. Je moet vooruitgaan in het leven in plaats van op één plek blijven, ik leer dat steeds meer naarmate ik ouder word.”

Tee Pee is wel één van de redenen, evenals Roadburn, dat ik erachter kwam hoeveel bands die San Diego scene voort heeft gebracht. Harsh Toke en Joy natuurlijk, die vorig jaar samen met Sacri Monti een ‘3-way split’ uitbrachten op Tee Pee. Al die bands komen dit jaar naar Roadburn, samen met Petyr en met jouw band als Artist in Residence.
“Ja, dat heeft vast iets te maken met dat het onze 10e verjaardag is (10 jaar sinds het voor Earthless baanbrekende ‘Live At Roadburn’ album uitkwam, IG.). We zijn nogal overweldigd dat Walter en Jurgen (festivaldirecteur Walter Hoeijmakers en mede-initiator Jurgen van den Brand, nu Roadburn Records, IG.) ons hiervoor gevraagd hebben. Die mannen zijn echt geweldig. We zijn erg dankbaar dat we dit jaar Artist in Residence op Roadburn zijn. Spelen met Damo Suzuki, een East meets West-jam met Kikagaku Moyo, al mijn broeders van San Diego… het wordt echt awesome, één groot feest.”

Was 2008 jullie eerste keer op Roadburn?
“Ja. We stonden op het punt van beginnen in de Bat Cave en toen kwam Walter naar ons toe en vertelde dat Isis hun set een stuk eerder had afgesloten: ‘Hey guys, zouden jullie het erg vinden om op de 013 Main stage te spelen?’ Wij: ‘Oh shit… Ok, why not’. Het was nogal intimiderend in die enorme zaal, maar we deden het maar. Die show heeft ons en onze loopbaan echt geholpen, veel mensen hebben ons zo leren kennen, en toen kwam de plaat ook nog uit. Dat was ook heel belangrijk. We hebben allemaal een grote plek in ons hart voor Walter en Jurgen, en alle mensen van Roadburn. We zijn dankbaar dat ze deel uitmaken van ons leven en dat ze onze band voor meer mensen toegankelijk hebben gemaakt.”

Lees ook hoe organisator Walter Hoeijmaker die set beleefde: “Ze jammen er schier oneindig op los in de beste jaren ’60/’70 traditie, het totaal overdonderde publiek meenemend naar grote hoogte. Persoonlijk het meest intense optreden dat ik ooit op Roadburn gezien heb!”

Hoe ziet zo’n scene eruit in San Diego? Komen jullie elkaar tegen op plekken, werken jullie samen?
“Iedereen hangt buiten bij shows. Ik woon nu niet meer in San Diego, maar even ten noorden van San Francisco, de andere twee jongens van Earthless wonen er nog wel. Je ziet elkaar bij shows, soms hebben ze spontane jams samen en als ze hier komen spelen, ben ik er vaak bij. Iedereen is heel close, we zijn een hele hechte groep, net een familie.”

Vertaalt dat zich ook in venues voor deze muziek, met dezelfde mindset?
“Ja in San Diego heb je The Casbah. Dat is al dertig jaar, of in ieder geval heel lang het belangrijkste rockpodium van de stad. Daar speelde Earthless de eerste show, veel van onze geweldigste herinneringen aan San Diego stammen uit The Casbah. Dat is absoluut de grootste, maar er zijn andere specifieke venues zoals the Poor House waar altijd bands spelen en waar je voor een (psych-)rockshow moet zijn.”

Ontmoetten jullie elkaar dan op school of in het skatepark?
“Ik niet, ik werkte in de gitaarwinkel en dat is hoe Earthless begonnen is. Mario zat in een band met een gast, Scott, die de manager was van de Moonlight Music gitaarwinkel. Ik was 16 jaar oud en Mario kwam vaak langs. Hij was een keer aan het skateboarden bij een burrito-zaak en had zijn enkel verzwikt, dus gaf ik hem een lift naar huis en zo leerden we elkaar vaag kennen. We hingen niet vaak samen, ook omdat ik 16 was en hij 22. Mike komt ook uit de buurt en kwam ook naar de gitaarzaak om met Scott te hangen. Zij hadden wel gehoord dat ik aardig gitaar kon spelen en ik begon met Mike de band Lions of Judah. Later, rond 2000, hadden we onze eerste repetitie als Earthless. Mike en Mario hadden elkaar ook al eerder bij shows en feestjes ontmoet. Er zijn gewoon veel skateparken waar mensen hangen, en veel vrienden uit die skate- en surfgemeenschap die weer minglen op dergelijke plekken. Het was geweldig, good fun, en een prachtige tijd om daar op te groeien.”

Dan is het waarschijnlijk een juiste keuze om een aantal van die mensen en bands te vragen om op Roadburn ook in het skatepark te hangen. Er is op vrijdag en zaterdag zelfs een heuse Californian takeover in het San Diego Clubhouse in de Hall of Fame.
“Wat, en dat is maar 5 minuten lopen van 013? Fuck yeah, als dat bekend wordt moet dat wel een gekkenhuis worden. En er komt ook een venue voor 1000 bezoekers daar? Dat klinkt echt heel cool.”

Even over die drie sets die jullie met Earthless in 013 gaan spelen he: Ik lees dat de eerste veel nieuw materiaal zal bevatten, van het op 16 maart te verschijnen Black Heaven album, en de tweede is met Damo Suzuki. Dat moet wel bijzonder zijn voor jullie als fans van Kraut en Japanse psychrock om met de ex-zanger van Can te spelen?
“Dat is wel gigantisch ja… Hij is echt een enorme inspiratie geweest voor de band, ik luisterde vanochtend nog naar Can en het is nog geweldige muziek. Er is nooit een band als zij geweest. Ik vind ze nog steeds ongelofelijk. Dus ja, wij zijn echt ‘stoked’ dat Roadburn dat voor elkaar heeft gekregen. Ik weet niet wat we moeten verwachten, of hoe laat we spelen, maar we gaan gewoon zien wat er gebeurt en volgen en luisteren. Het wordt sowieso een enorme, leerzame ervaring voor ons. Het is meer dan een eer om met Damo Suzuki te mogen spelen.”

Vertel je me nu dat er voor die show geen tijd om te oefenen gaat zijn?
“Oh er zal vast wel wat tijd zijn. Ik weet alleen nu nog helemaal niet wat we gaan doen en dat is opwindend. Ik houd ervan om dat niet te weten, tot je daar komt. Spontaniteit is goed. En verder zien we wel wat de repetities gaan brengen.”

Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?
“Volgens mij kwam Walter met dat idee toen we het ‘Artist in Residency’ bespraken. Tja, hoe kun je daar nee tegen zeggen? Dat is echt een speciale traktatie voor ons en ik denk dat het publiek dat ook wil zien. Het was nogal een no-brainer, eigenlijk had hij de zin niet af hoeven maken en dan hadden we al ‘ja’ gezegd.”

En dan participeert Earthless nog in een East Meets West-jam met leden van Kikagaku Moyo en collega’s uit San Diego. Wat weet je van Kikagaku Moyo en Japanse psychrock?
“Kikagaku Moyo is fantastisch. Ik zag ze vorig jaar op het Freak Valley festival en het was te gek, het hele publiek at uit hun hand. Het is helemaal in mijn straatje, want ik houd van die folk-inslag. Ik ben niet van de continu superluide freakouts. Het is tof hoe ze van die knappe pieken en dalen in hun dynamiek hebben. Ik ben een groot fan van de band, dus ik kan niet wachten om ze te zien, en ook om te zien wat wij gaan doen. Ze zullen ons inspireren en anders laten spelen dan we normaal doen. Daar ben ik helemaal voor.”

Hoe moet ik me dat voorstellen: wisselen mensen elkaar af of staat Earthless sowieso de hele tijd te jammen?
“Ah ik denk wel dat wij er de hele tijd staan hoor. En dat er veel mensen op het podium zullen zijn, ha ha. Dat betekent dat iedereen moet luisteren, heel goed luisteren.”

Iemand moet dat dirigeren of?
“Ik denk dat als iedereen zijn oren open heeft en naar elkaar luistert, dat we allemaal samen kunnen dirigeren. Dat is het belangrijkste als je met zoveel mensen jamt. Maar we hebben vooraf ook nog wel wat tijd. Oh en we toeren met ze in de States, bijna een maand lang in maart. Dus we leren elkaar nog wel kennen en zullen vast pow-wow’s en andere meetings hebben: ‘hey, wat willen jullie op Roadburn doen?’ Vertrouw me: het wordt cool.”

Wat voor jaar gaat dit worden voor Earthless?
“Het wordt heel druk. Ik denk dat het ons drukste jaar ooit gaat worden. Mijn reisplanning is snel aan het vollopen. We hebben voor het hele jaar al dingen in de steigers staan. Door de overstap naar Nuclear Blast en de nieuwe manager zijn we proactiever dan ooit. We zijn gewend om twee tot drie maanden van het jaar op tournee te zijn, maar ik denk dat het nu meer dan het dubbele gaat zijn. Je moet er toch voor werken hè.”

Waar kijk je het meest naar uit?
“Ik kijk vooral uit naar het spelen. Dat is mijn favoriete deel van dit gebeuren: het live spelen. En ik houd ook erg van mijn downtime na het toeren en dat gaat ook welverdiend zijn, geloof ik. Even de batterijen weer opladen. Maar ik heb vooral zin om te spelen. En dan kijk ik weer uit naar uitslapen, ha ha.”

Golden Void speelt 13 februari in La Zone in Luik, 14 februari in Patronaat, Haarlem en 15 februari in Vera, Groningen. Earthless speelt als Artist in Residence driemaal op Roadburn (in 013), dat plaatsvindt van donderdag 19 tot en met zondag 22 april in 013 en meerdere zalen in Tilburg. Vrijdag 20 en zaterdag 21 april huist het San Diego Clubhouse in Hall of Fame. Earthless duelleert vrijdag met Damo Suzuki en gaat zaterdag de East Meets West-jam aan met het Japanse Kikagaku Moyo en enkele collega’s uit San Diego.

---