Autarkh 2024, foto Luna Obsidia

Autarkh Collective – Instant Aether Transmissions

Het beginnen drukke tijden te worden voor Autarkh. De cyber metalband bracht nog volop in de lockdown Form In Motion uit, een grensverleggende metalplaat, gevolgd door het al even beklemmende Emergent. Vervolgens bleek Autarkh meer dan een versie te hebben. Met Autarkh III presenteerde de band, onder leiding van voormalig Dodecahedron gitarist Michel Nienhuis, een parallelle tijdlijn van Autarkh. De naam is beduidend meer dan dat: Autarkh is een collectief, een parapluterm die steevast transformeert, experimenteert en uitdaagt. Autarkh Collective, de derde iteratie, is het recente voorbeeld. Na vier jaar, en met momenteel een tour gaande (vanavond dB’s, tickets hier), kan een interview dus niet uitblijven. Daarom gaan we rond de tafel met Michel. Over Autarkh, over Autarkh Collective en het doorbreken van de scheidingslijn tussen electronica en heavy muziek. 

Tekst: Merijn Siben

Spannende tijden breken aan voor Autarkh: recentelijk is namelijk voor het eerst een akoestische drum betrokken bij de band, in geknuppeld door Dodecahedron slagwerker Jasper Barendrecht. Ook neemt vanaf nu Max Blok de bas voor zijn rekening. Deze nieuwe line-up wordt as we speak geïntroduceerd tijdens een minitour van 3 tot en met 12 januari, met Alkahest en Farer in het voorprogramma. Daar willen we het fijne van weten, dus spreken we Michel in zijn eigen kantoor, boven jazzclub Paradox te Tilburg. ‘Ik ben echt superblij met deze plek! Supergoed geïsoleerd, met allerlei muziekateliers, ruimtes voor makers en zo. We moeten alleen soms rekening houden met shows beneden, vooral nu we akoestische drums hebben.’ Toepasselijk boen Paradox trouwens: niet alleen is het sinds enkele jaren onderdeel van Roadburn, maar stond Michel als Autarkh Collective nog in oktober daar een sessie te doen. ‘Onze metalvariant zul je daar niet snel aantreffen, haha.’   

Jullie hebben net een release uit als Autarkh Collective, een afsplitsing van Autarkh. Hoe was de releaseshow?
‘Erg geslaagd! Het was en geïmproviseerde set, op een maandagavond. Een initiatief vanuit Paradox, in samenwerking met Music Hub Brabant, waarbij ze muzikenten uit al deze ateliers de kans geven iets te spelen. Erg gezellige avond!’

Autarkh Collective dus. En dan is er ook nog Autarkh III, en natuurlijk Autarkh zelf. Vanwaar die verschillende iteraties?
‘Het begon toen ik voor Autarkh geïnspireerd raakte door beats, en artiesten als Autechre en Aphex Twin. Het leek me heel interessant dat te combineren met de metal die ik bij Dodecahedron maakte, en daar kwam electronicaproducer Tijn Verbruggen al gauw bij kijken. Autarkh werd toen al gauw een parapluterm, waaronder twee versie, of beter gezegd twee ‘tijdlijnen’ onder zouden bestaan. Vervolgens heb ik voor de ontwikkeling van een alternatieve versie aanvraag gedaan bij Teun van Irsel van Kunstloc. Hij vond dat artistiek erg interessant. Op het Autarkh III album heb ik ons metaldebuut Form In Motion in een andere vorm gegoten. Het is een beetje mijn interpretatie van hoe verschillende perceptie en tijdlijnen door elkaar kunnen lopen. Als derde project is daar per toeval Autarkh Collective uit ontstaan.’

Ik heb begrepen dat Autarkh Collective dus ook weer met ander muzikanten is opgezet?
‘Het is eigenlijk wel bijzonder gelopen. Er is een initiatief genaamd Secret Artists In Residence, een project dat plaatsvond op Best Kept Secret. Dat zijn een soort cabines bedoeld voor artiesten die op het festival zijn, en daar random zouden kunnen afspreken om er iets te maken. Via Yvonne Maclean, die betrokken is bij Music Hub Brabant, hoorde ik dat Thomas Elbers, Kypski, daar zou zijn. Dat is iemand waar ik ontzettend naar op kijk. We zijn daar gaan improviseren, in aparte cabines. En dat beviel ons wel! Zo werd Autarkh Collective geboren, en die naam is toepasselijk omdat deze setting van Autarkh geen vaste line-up heeft.’

Maar geheel geïmproviseerd dus! Jullie eerste release is laatst online uitgebracht. Deden jullie in Paradox dan ook iets geheel anders?
‘We hebben een aantal basissounds in onze effectenpedalen zitten, waarmee we meestal beginnen. Maar inhoudelijk is het inderdaad compleet geïmproviseerd. We zeggen hoogstens: laten we rondom G beginnen. En vervolgens kijken wat er gebeurt. De registratie die nu op plaat is, is een compositie van 45 minuten, in vier delen geknipt. Wie de fysieke release aanschaft heeft beide takes, maar de tweede vonden we het beste, dus die staat op Spotify.’

Wel uniek, om als metalband zoveel verschillende projecten te hebben.
‘Artistiek is het heel fijn, want we kunnen hierdoor met Autarkh allerlei kanten op. Alleen de praktische kant is wat verwarrender voor mensen, vooral als je met boekers praat. Heel begrijpelijk natuurlijk. Om die reden heb ik al onze versies ook in onze Instagram bio staan.’

Deze Autarkh release is tot stand gekomen met een succesvolle crowdfunding via Voordekunst, hoe was het om zoiets te doen?
‘Ik heb een keer meegeholpen, aan de crowdfunding van Alkahest, die support is bij onze shows. Daarvan heb ik wel het een en ander geleerd, qua dingen die je wel kan doen en wat voor dingen niet. Mensen van Voordekunst zijn heel behulpzaam, ze helpen je echt de goede kant op, en geven tips. Wel heb je bij zo’n crowdfunding ergens het gevoel van: je bent wel om geld aan het vragen. Dat voelt een beetje onnatuurlijk. Iedereen binnen de groep zit daar ook anders in. Ik raad andere bands dan ook aan er goed over na te denken. In ieder geval ontzettend blij met het resultaat! Het is ook een mooie mogelijkheid om nieuws over je band naar buiten te gooien. Erg trots en dankbaar aan iedereen die ons ondersteund heeft.’

Autarkh in 013, foto Justina Lukošiūtė

Even terug naar de metalversie van Autarkh. Jullie tweede album Emergent kwam namelijk eind 2023 uit. Hoe komt het dat jullie sindsdien nog niet zoveel live gespeeld hebben?
‘We waren zeker van plan om Emergent te promoten, en dat hebben we zoveel mogelijk gedaan. Maar in de aanloop van de repetities voor onze releaseshow in Little Devil, merkte ik een beetje dat er iets niet helemaal op zijn plek was. Soms voel je dat aan. Iedereen deed alles goed, toch voelde het niet helemaal kloppend. Nadat we een paar shows speelden konden we het al gauw beter duiden: we missen een bepaalde dynamische lijn en een mate van interactie, vooral live. Tijn verzorgde namelijk op plaat de drums en beats. Dat werkte op plaat goed. Ook live waren we compacter, en steadier qua sound. Maar het nadeel is dat we op ritmisch vlak, evenals qua intensiteit, tegen een grens aan liepen. We hadden een drummer nodig. Ik vond het erg moeilijk dat aan te kaarten, want Tijn heeft natuurlijk een essentiële rol bij onze sound dankzij zijn beats en synths. Maar iedereen was het er toch snel over eens, en hij ook, want zijn hart ligt echt meer bij de ambient, de soundscapes en synths.’  

En nu heb je dus Jasper Barendrecht erbij gehaald begrijp ik? Hij speelde lange tijd in Dodecahedron toch?
‘Klopt! Hij stond open voor het idee, en was zelf ook bezig met onderzoek naar hybride set-ups die deels akoestisch, deels elektronisch aangestuurd konden worden. Hij vond het een leuke uitdaging om dat in de context van Autarkh ook te gaan doen. Toen hadden we het ‘probleem’ gevonden en opgelost, maar dan is de volgende uitdaging: je moet wel de band opnieuw gaan uitvinden, want de technische setup wordt anders. Jasper heeft vier set-ups uitgeprobeerd om te kijken wat voor hem het beste werkt. Ik had ook verwacht dat het tijd zou kosten, dus toen waren we genoodzaakt het live spelen een tijdje uit te stellen. Vandaar dat we nu pas echt in support van Emergent gaan touren.’

Ik kan me goed voorstellen dat het een switch was!
‘Het was echt een proces. Praktisch gezien was het wel een bummer, want we hadden net een album uit en dat wil je gewoon promoten. Aan de andere kant, ik heb in de jaren mijn oren open gehouden, naar de reactie van anderen, maar ook andere bands die iets vergelijkbaars doen. Zo zag ik een filmpje van Author & Punisher met een livedrummer. Ik heb toch wel vaak gehoord van mensen: het is wel toffer om naar te luisteren met een drummer. Ik denk dat we nu een veel aantrekkelijkere liveband zijn geworden.’ 

Autarkh 2024, foto Luna Obsidia

Hoe is dat nu voor Tijn. Biedt het voor hem live ook meer bewegingsvrijheid?
‘Dat weet ik niet 100%, maar ik weet wel dat, omdat hij eerst ook de rol van drums in moest vullen, dat hij wel beperkt was in wat hij live kon doen, vooral qua synths moest hij soms veel experimenteren en uitproberen om het haalbaar te houden. Hij had veel te doen. Dat is een deel die nu zichtbaar vervuld wordt met live drums, en biedt Tijn de mogelijkheid om specifieker in te zoomen en al die texturen meer uit te diepen.’

En hoe valt Jasper binnen de groep? Ging dat makkelijk qua chemie gezien jullie historie?
‘Wij kennen elkaar natuurlijk goed.  David en Desmond kennen Jasper ook. Dat ging al gauw goed. Het was even zijn plek vinden binnen de groep. Het kostte even wat tijd om uit te zoeken wat werkte qua dynamiek en spelen. Maar dat liep al snel gesmeerd. Hij is een profssionele gast, die op tijd komt, zijn shit op orde heeft. Aan toewijding ook geen gebrek. Ik ben superblij dat hij erbij zit.’ 

Hoe voelt het om nu weer bezig te gaan met optreden?
‘Sowieso zin in! Ik heb heel hard gewerkt aan mijn zang vooral, afgelopen jaar veel coaching gehad. Ik merkte de laatste jaren dat mijn valkuil is dat ik er te snel te hard in ga. Nu is het de kunst om beter te doseren. Bij Emergent besefte ik me dat ik mijn stem soms op een verkeerde manier belast. Er bleken een paar dingen niet helemaal op orde.’

Bijzonder dat je dat toch kreeg, gezien je vele ervaring.
‘Toen ik de demo’s van Form in Motion maakte, ontdekte ik dat ik in mijn hoger regionen een bepaalde sound kon bereiken. Aanvankelijk was ik niet bewust hoe ik dat precies deed, maar op Emergent was ik daar bekwamer in geworden. Toch bleek dat ik op die hoogte vaak buiten adem was, vooral buiten de studio. Ik heb bij Marcella van Stream of Passion of Daniel van Textures weleens aangeklopt voor tips, maar dit keer bood mijn werk bij Metal Factory de uitkomst. Er was namelijk een externe beoordelaar tijdens een eindexamen, Edwin Balogh. En ik vroeg hem om bijsturing. Het leren aanvoelen en coördineren van mijn stem, vooral in combinatie met gitaarspelen, was erg pittig. Maar dankzij Edwin heb ik daar heel veel in kunnen verbeteren. Nu zijn we als band helemaal ready.’

Je noemde al de Metal Factory te Eindhoven, waar je docent bent. Alkahest gaat ook mee, een band die ontstond uit een project tussen Metal Factory en Roadburn. Hoe voelt dat, om met studenten van jou mee te gaan?
‘Jazeker, ik ben heel blij en trots dat ze meegaan, ik gun ze die kans ook. En het project met Roadburn is ook heel speciaal. Het is een project buiten de schooluren om, en na Roadburn kwam de band in een overgangsfase waarin ze toch meer ermee wilden doen. Toen bedacht ik me dat de opnames gemaakt tijdens hun Roadburn show de meest logische keuze waren om te releasen. Daar kwam een crowdfunding met Alkahest uit voort. Supertof dat ze nog steeds bestaan en als opener fungeren!’

Autarkh 2024, foto Luna Obsidia

Autarkh @ Roadburn Redux vrijdag, foto Paul Verhagen

En dan Farer mee, ook een brute band. Zijn er een paar venues waar je naar uitkijkt?
‘Ik kijk persoonlijk uit naar Vera in Groningen. Ik heb daar maar een keer eerder gespeeld, toen ik zanger van Dr. Doom was. Hele toffe plek, ontzettend mooie zaal. Ik kom ook uit het Noorden, en dat is echt een vette plek. Een andere show waar ik naar uitkijk is die in Antwerp Music City.’ 

Ik ben daar een paar jaar terug op een punkavond beland. Te gekke plek dat ja!
‘Inderdaad! Ik kende die plek van Bliksem, die thrash metalband. Ze moesten een paar shows spelen maar de gitarist kon niet, toen ben ik ingevallen. Echt zo’n vette DIY underground plek, je eigen spullen mee en daar gas geven. Heel ander soort show. Kijk daar echt naar uit.’

Jullie doen ook nog een bijzondere show in Hall of Fame op 8 januari met Akuma Jin, Alkahest, Vvina en meer…
‘Klopt! FFCA presents, dat staat voor Foundation For Circular Arts. Dat is de stichting die ik heb. Eentje waarmee we een coachingstraject draaien, waar ruimte is voor jonge makers om aan hun artistieke identiteit te werken, en de zakelijke keuzes die daaruit voortkomen zoals bijvoorbeeld subsidieaanvragen. Gebaseerd op die circulaire manier van denken, het hergebruiken van je eigen materiaal. Met die avond sluiten we het huidige traject met deze bands af.’

Nu jullie Jasper hebben als drummer, wat zijn de verdere plannen voor Autarkh in 2025? Gaat hij meedrummen op een eventueel nieuw album?
‘De plannen zijn als volgt. Er is een Autarkh III plaat, die komt later dit jaar uit, er moet alleen nog zang opgenomen worden. Er zijn ondertussen al een hoop demo’s af voor een derde Autarkh plaat. Dat zal zeker een album worden waar Jasper aan meewerkt. En gaat ook weer anders klinken dan Emergent.’ 

Nog plannen voor shows en festivals in de zomer?
‘In februari en maart hebben we nog twee shows met Alkahest. Met Autarkh Collective en Autarkh III spelen we ook back-to-back tijdens Terneuzen On Fire. Er is dus van alles gaande! Eerst maar eens deze reeks shows.’

Autarkh is nu op tour met Farer en Alkahest. Zodadelijk staan ze in dB’s, met Farer en i.p.v. Alkahest de band Anapoda als support, tickets scoor je hier. Blijf op de hoogte van de band via Facebook en Instagram en check alle tourdata aankomende week hieronder:


Deel dit artikel