Colin van Eeckhout, foto Jeroen Mylle

De zevende plaat De Doorn van Amenra is wederom een emotionele eruptie van jewelste. Maar anders en toch vertrouwd. Het is de eerste niet-Mass release van een band die al meer dan twintig jaar bestaat, creëert en overweldigd. De band van genootschap Amicitia Fortior, lijkt naar nieuwe hoogten te stijgen. Maar waarom eigenlijk? En hoe? Wat is nu de raison d’etre van de Vlaamse band, met wortels in de H8000 scene van weleer. Een band met misschien wel het meest coherente oeuvre, waarbij alles altijd helemaal klopt met hun imago en identiteit. We gaan met de enigmatische en toch zo toegankelijke frontman Colin van Eeckhout op zoek naar antwoorden tijdens dit gesprek.

Door Guido Segers

Als persoon die in de pen klimt, krijg je vooraf vaak een kans de desbetreffende plaat te beluisteren. Ook in deze, maar daarnaast wordt ook een uitgebreid interview van José Carlos Santos met Colin aangeleverd. De vraag blijft even hangen of we daar een kant mee op gestuurd worden: “Oh nee, ik beantwoord alle vragen die op me afgevuurd worden. Dat is de bio eigenlijk. Die zijn vaak heel abstract en heel poëtisch in het verwoorden wat moeilijk uit te leggen is. Er wordt veel beeldspraak gebruikt om dat te duiden, dat snap ik wel.”
Fijn, we mogen alle kanten op dus…

De Doorn
Dit album is op veel manieren anders, maar ook niet. Dat het Amenra is staat buiten kijf, maar de pijn voelt anders op De Doorn. Dat beaamt Colin: “Tot Mass IV toe waren de albums een direct gevolg van traumatische ervaringen die bij enkelen van ons in hun leven de revue passeerden. In zo’n periode, als we dan genoeg geïncasseerd hadden, kwamen we samen om een album te maken. In dit geval zijn wij direct na de laatste plaat gaan schrijven voor een aantal rituelen of ceremonies. De eerste was een herdenking van de Eerste Wereldoorlog en de heropbouw. Het is dan zoeken naar hoop in al die ellende. Daarvoor waren wij in het gareel gespannen. Ook volgden er diverse vuurrituelen waar wij begeleidende muziek voor schreven. De dynamiek van communicatie veranderde dus helemaal.” 

“Bij de Mass albums is de luisteraar getuige van ons verhaal, wat zich nadrukkelijk richt op ons vijven en onze families. Nu werd de toeschouwer actief onderdeel van wat er gebeurde. Luisteraars werden zelf aangesproken, bijvoorbeeld door deelname in het vuurritueel. Het waarom van dat samenzijn die nacht. Dat is het grote verschil voor ons. We waren ons er niet bewust van dat we deze plaat aan het schrijven waren. Normaal is dat een heel bewust proces. Een van ons merkte op dat we genoeg geschreven hadden voor een album. Toen viel bij ons de franc…” Natuurlijk volgt dan het proces van – wat Colin noemt – kneden van het materiaal tot een geheel. Een eenduidig verhaal, want dat is De Doorn, maar met een andere naam zodoende: “We stelden onszelf de vraag ‘is dit Mass IIV?’. Het antwoord was nee, dit is iets anders en daar hebben we naar gehandeld.” 

Foto Stefaan Temmerman

Geloof dat het goed is
Het proces van Amenra is erg hermetisch. Waar de groep aan committeert klopt voor henzelf. Toch is dit een stap buiten de comfortzone. Was er twijfel of overtuiging? Beiden, legt Colin uit: “Wij waren overtuigd dat dit documenteert wat Amenra nu is. Dit komt uit ons voort als scheppende personen. Ik stond er meer achter dan bij eerdere albums. Maar de twijfels komen als je de plaat uit gaat brengen. Het grootste label waarbij we ooit hebben gezeten (Relapse, red.) en wij komen met een Vlaamstalige plaat… Luisteraars kennen Amenra al twintig jaar in het Engels. Het merendeel zal hier geen jota van verstaan. Dan twijfel je toch en moet je het vertrouwen kweken dat de essentie van onze muziek zijn werk zal doen.” 

Dat vertrouwen in de eigen keuzes is typisch Amenra, getuige de toevoeging van Caro Tanghe (Oathbreaker) op deze plaat. Dat past. Colin is het daarmee eens: “Zo ervaren wij dat ook. We zijn het niet altijd meteen met elkaar eens, maar we hebben het geluk dat we elkaar zo goed kennen en vrienden zijn. Er is voor een idee vaak weinig argument nodig. Gooit iemand iets op tafel, dan is het al snel zo dat we het eens zijn. Als er eentje twijfelt, krijgt de rest die wel overstag. Caro erbij sleuren was een natuurlijk idee dat zich vormde. Lennart speelde al superlang met haar in een band. De manier van schrijven en spelen klopte al, dus vroegen we haar. Ze woonde in de States en dit was ook een uitgelezen moment om samen te komen.”

– Tekst gaat verder na video –

Elk mens heeft zijn eigen doornen
Het verhaal op De Doorn is een ander verhaal: het draait om het collectief, het beschouwt en opent een dialoog volgens Colin. “Op de vorige plaat zijn wij het die vechten tegen zaken. Hier is het alsof ’t vanuit een ander komt. Het is een stem die vertrouwd aanvoelt en die de luisteraar meeneemt. Wat dat verhaal is kan ik niet duiden, het is een gevoel en biedt een platform tot introspectie.” De langspeler staat traditioneel van de titel tot de teksten bol van de Christelijke symboliek, maar ook voelt de thematiek heel actueel en is het een plaat van nu. “Dat is zeker waar en toch is het een universeel verhaal over verdriet en verlies wat al miljarden keren in de kunsten verteld is. Niet dat wij dit van te voren bedacht hadden, maar het draait om de dingen die ons als mens bezig houden: je plaats op de wereld en hoe je goed handelt als het tegen zit. De essentie van vragen die de revue passeren in het mensenleven onder druk. Ik denk dat mensen die nog nooit oprecht geleden hebben in hun leven, niet zullen snappen wat wij doen. Heb je dat wel, dan kan je iets terugvinden in onze muziek. Maar dat is zo maar mijn gedachte.”

Amenra in Paradiso, foto Maron Stills

Ik vraag toch door op die titel, want die lijkt directe referenties te hebben naar Bijbelse verhalen. Het blijkt dat ik ernaast zit, wanneer Colin een zestal in brons gegoten doorntakken tevoorschijn haalt. “Gedurende het vormen van de plaat ga ik op zoek naar een beeld wat beschrijvend werkt en kan symboliseren. In dit geval was ik geobsedeerd door verschillende soorten doornen en takken. Ik vond het namelijk mooi hoe de natuur voor haar creaties een wapen had ontwikkeld. Bloemen krijgen wapens om hun schoonheid te beschermen, andere planten hun zaden en vruchten. Dat heb ik getransponeerd op de mens, want wij ontwikkelen door ons leven heen onze eigen doornen. We leren een ander niet te vertrouwen en onszelf te wapenen tegen leed. Door regelmatig de deksel op je neus te krijgen, ontwikkel je die doornen als een eigen afweermechanisme. Zo ook dragen we de wonden en littekens mee die een andermans doornen ons toedoen. Ik heb zodoende deze zes takken laten gieten. Voor elke muzikant op deze plaat een tak, voor elks eigen wereld en referentiekader. Deze vormen samen een collectief dat het verhaal is van De Doorn.” Een tegenstelling dus tussen iets abjects van pijn en het sublieme van schoonheid, wat inherent is aan het werk van Amenra. Daar kan Colin zich in vinden: “Het zit in alles: de duisternis en het licht, de dood en geboorte, wond en genezing. Ik geloof in een soort balans en dat het niet slecht is om die te zoeken. Ook in samenwerking met andere artiesten en mensen die ons pad kruisen, dat eenieder altijd wegloopt met een goed gevoel. Daarvoor is balans indachtig houden erg belangrijk.”

De kracht van kwetsbaarheid
Balans is echter niet voor iedereen weggelegd, vooral degenen die voor zichzelf gaan. “Die komen zichzelf ooit tegen”, denkt Colin. “Empathie en solidariteit is erg belangrijk, we willen ons succes altijd delen met anderen. Daarom sleurden we altijd al mensen mee en betrokken hen bij Amenra omdat we vonden dat ze het verdienden. Er zijn er nog veel meer, maar je kan niet iedereen helpen. Misschien is dat de maatschappelijk assistent in mij die hier nu aan het praten is.” Colin is sowieso geïnteresseerd geraakt in wat ons samenbrengt, het communale in het magische en folkloristische. “Dat folkloristische kregen we door de jaren vaker terug over onze optredens. Termen als tribaal, modern ritueel of ceremonie, dat is het gevoel wat mensen erbij hebben. Daar wilden we ook meer mee en de vuurrituelen zijn zo’n uiting. In het bijzonder het ritueel bij een sculptuur met gleuven daarin, waar mensen boodschappen in konden achterlaten van niet erkend verlies die tijdens het ritueel verbrand zouden worden. Kleine verliezen, waarover ons gezegd wordt niet te pietluttig te zijn. Dat je hond sterft, het ouder worden en fysiek of mentaal af moet geven start een rouwproces in jezelf. Daar mag je dan niet over zagen en toch moeten we daar een plaats aan kunnen geven en dat zijn deze rituelen. Het was zot om te zien hoeveel mensen boodschappen achterlieten. Dat was ontzettend mooi.”

– Tekst gaat verder na video –

We missen iets, volgens Colin. Dat communale ziet hij in België niet meer. Daarom was dit zo transformatief en indrukwekkend: “We missen die platformen en plekken om onze dekking te laten zakken. Dat kan soms niet eens binnen je eigen gezin. Ik denk dat het koude, afstandelijke en geslotene in de maatschappij erger wordt. Dat wil ik op deze manier wegduwen. Religie heeft zijn nadelen, maar had ook een functie. Het was nodig om even uit het dagelijkse te stappen. Daarom is met tweeduizend mensen rondom zo’n vuur staan, je bek houden, je adem inhouden en dat allemaal tot je nemen in onze samenleving abnormaal. En het feit dat dit lukt is een teken van die behoefte aan saamhorigheid en niet alleen zijn in je verdriet. Zo’n ritueel geeft energie, inzichten en kracht om verdriet en verlies een plaats te geven. Het is iets wat wij proberen te omarmen en waar ik ontzettend trots op ben. Het is meer voldoening dan een goede review voor een plaat, eerlijk gezegd. Het geeft je het gevoel dat je tijd goed besteed is.”

Ontluiken
Ik opper aan Colin het feit dat Amenra toe is aan dit album, aan het delen van verdriet en het samen met de luisteraar de catharsis te ondergaan, misschien wel een volgende stap in het leven van de band aankondigt. Colin aarzelt: “Je bekijkt dingen meer van afstand en je krijgt meer overzicht met de tijd. Daarnaast is het ook een feit dat er niet veel extreme zaken in ons leven voorgevallen zijn, wat ons de kans bood om meer naar anderen te kijken. Of we daarom deze plaat gemaakt hebben weet ik niet, maar we volgen wat goed voelt. Dat gaat organisch en instinctief en zonder een doel erop te plakken. Het is nu, tijdens al deze interviews, dat ik daar zelf antwoorden op zoek.” Hoewel Colin het als organisch omschrijft, is alles wat Amenra doet heel bewust. Je betrapt de band niet op frivoliteiten in hun carrière. “Nee, het moet zijn dienst bewijzen ten opzichte van ons als mens. Is dit het geval, dan geloven we dat anderen dat ook zo ervaren. Dat hebben we geleerd door de jaren heen, want in het begin wisten we niet dat iemand zou connecten met onze muziek. Dat was nooit het mikpunt.”

Amenra in het Patronaat Haarlem, foto Roy Wolters

Vlaamstalig
Colin stipte het al even aan; de plaat is Vlaamstalig. De eerste keer dat ik Amenra in eigen taal hoorde, was de Zjef Vanuytsel cover Het Dorp tijdens de akoestische Alive shows. Dit is een belangrijke song voor Colin: “Dankzij dat nummer is deze plaat in het Vlaams. Onze generatie heeft niet veel credibele dingen voortgebracht in eigen taal. Vaak is het plat, poppy en met weinig diepgang. We gebruikten de eigen taal incidenteel, maar ook Frans en Duits. Door die cover is mijn kijk daarop veranderd. Het begon met een vriend die me vroeg een nummer te maken voor in een film. We brainstormden hierover en hij opperde Zjef Vanuytsel. Daarna ben ik gaan schrijven in het Nederlands en ontwikkelde ik een affiniteit. Ik kon dieper gaan dan met andere talen dankzij een grotere woordenschat. Grondiger denk ik.” De rituelen die hij noemde boden ook een prima gelegenheid om hiermee te experimenteren. Het gaf de band een directe lijn met hun publiek in eigen taal. “Het komt zwaarder binnen dan dezelfde tekst in het Engels. Ik wil dat verder verkennen, maar of dat de volgende plaat al zou zijn zien we wel. We kijken niet te ver in de toekomst…” Dat is namelijk ook iets waar Amenra nu mee te maken heeft, mensen die denken dat de Mass reeks hiermee tot z’n eind gekomen is. Onzin volgens Colin: “Dat is niet gezegd. Maar dat komt wanneer het komt. We gaan niet roepen 2027 omdat het in de strategische tijdlijn past. Zo werkt dat bij ons niet.”

CHVE
Amenra is de Church of Ra en het is een collectief van mensen die dezelfde kant op kijken en werken. Daarom voelen de ‘projecten’ van bandleden niet als losstaande zaken. Het zijn eilandjes binnen de sferen van Amenra, althans zo voelt het van buitenaf. “Ja, sommigen horen dat niet graag, maar ik vind dat ook. Je ziet riffs die niet in Amenra passen en daarom in een andere vorm gegoten worden. Maar ook neemt de ene gitarist een riff van de ander mee een project in. Het is mooi om te zien dat er projecten zijn die soort van aan ons hangen en dan in een ander genre staan als een huis. Dat zorgt voor een entourage van mensen die het goed doen. Dat stimuleert, inspireert, iedereen vraagt elkaars mening en helpt elkaar. En dat is heel tof om te zien.” Van alle projecten voelt CHVE voor mij als het meest direct verbonden met Amenra. Ook daar is genoeg mee gaande zegt Colin: “Tja, van mij hoeft dat nooit zo aan de grote klok te hangen. Er gebeuren constant dingen. Ik deed onlangs nog een ritueel met een vriendin die een werkplaats heeft voor onerkend verlies, genaamd Beyond the Spoken. Samen doen we rituelen één op één en het laatste was het verlies van de omhelzing wat alles te maken heeft met de pandemie. Ik nam ook wat op voor Grauzone…”

“Oh, ik ben ook bezig met een opera, waar ik speel met CHVE. Dat is samen met een sopraan, een contrabasser bekend als Innerwoud en we spelen in augustus in Rotterdam.” Ik vraag Colin wat hij zelf eigenlijk luistert, leest en kijkt. Hij moet toch tussen al het doen ook ergens inspiratie opdoen? Die vraag krijgt hij erg vaak schijnbaar… “Ik moet dan altijd teleurstellen, want ik lees bijna niet. Daar ben ik te onrustig voor. Inspiratie komt voor mij vooral uit het doen. Bijvoorbeeld dat brons gieten, je bent iets aan het doen en ziet brons liggen en een idee komt in je hoofd. Ik luister veel naar de Ierse folkband Lankum en de nieuwe 7” van Broeder Dieleman. Ik heb daar een Nederlandstalige plaat mee opgenomen twee weken geleden; CHVE en Broeder Dieleman. Verder luister ik naar muziek waar we mee bezig zijn of waar ik iets op moet gaan betekenen. Ik spreek veel met mensen af… Maar films, boeken, directors… Helaas.”

Amenra, foto Stefaan Temmerman

Monoliet
Hoe is de relatie eigenlijk van Colin met zijn eigen muziek en tot zichzelf als artiest? We willen het niet gaan hebben over de ophangingen, maar als artiest is hij iemand die verder gaat dan vele anderen tot een punt dat je enkel gelijkenis kan vinden in performance art. Ziet hij een scheiding tussen de persoon en het werk? Hierom moet hij een beetje lachen: “Nee, ik ben gewoon. Identiteit vormt zich rond wat je doet en maakt. Bij ons is dat zo nauw verbonden met die band die we al ons halve leven hebben. We leven in dienst van die band, doen inspiratie op, reizen, allemaal daarvoor… Maar ik vind dat niet erg, het klopt gewoon. Ik houd geen act op, het kost geen moeite.”

Maar wat is die band dan?  Waarom is dat zo’n monolithisch iets wat we wel kunnen begrijpen a priori, maar niet kunnen duiden? De begeleidende persfoto laat het mooi zien; de band op de voorgrond met achter hen een piramidevormige puinberg die naar de hemel steekt. De plek is vlakbij Kortrijk. Colin denkt even na: “Wij zien het als het bouwen van ons fort. We bouwen dat op en alles is voor ons heel duidelijk. Elke beslissing die we nemen klopt of klopt niet binnen dat ding, maar wat dat ding is, is moeilijk te duiden. Er zijn mensen die heel snel begrijpen wat wij doen en waar het over gaat, zonder dat het geduid moet worden. Er zijn ook mensen aan wie het geheel voorbij gaat, die het maar een saaie bedoening vinden. Dat mag ook. Het waarom het klopt of net niet, dat weet ik niet. Het is een gevoel. Het is een ervaringsgerichte muzieksoort en alles wat we doen, hoe het eruit ziet en hoe we het op mensen afsturen, dat moet staan als een huis.”

“Toen we deze band startten, wisten we dat we niet alleen een band wilden zijn. Na twintig jaar kan ik alleen concluderen dat we dichter en dichter komen bij het enige doel dat we ons gesteld hebben. En dat is een gesamtkunstwerk vormen, waar geen stok meer tussen te krijgen is. Hoe langer dat het duurt, hoe moeilijker het wordt, des te moeilijker is het om dat onderuit te halen is.”

Het album De Doorn van Amenra wordt op 25 juni 2021 uitgebracht via Relapse Records en is in de pre order te bestellen via Bandcamp

>> klik HIER voor de link

 

 


Deel dit artikel