Gepast gejuich: Omens, de vijfde plaat van Elder is uit. De eindredactie voelt de bui echter alweer hangen: ‘Dit wordt toch niet weer een lange bespiegeling, gestoeld op weemoed naar een vroege kennismaking?’ Toch wel, mea culpa. Er is ook echt geen ontkomen aan bij Elder, een groep uit Boston en tegenwoordig ook Berlijn die zich vanuit de stonerdoom-wortels nadrukkelijk in de kijker speelde. Tel daar een legendarische (Roadburn) performance bij op en je kostje is gekocht in huize Griffioen. Bovendien hebben we hier te maken met een van die zeldzame acts die zich per release blijft doorontwikkelen, die het geluid iedere keer weer fijntjes bijpunt.

Door Ingmar Griffioen

Dat vroege materiaal van Elder, zeker album Lore en de in 2011 uitgekomen voorganger Dead Roots Stirring, is ook zo verbijsterend goed. Wervelende stoner, doom en psych met een dikke punch, die toen al gedrenkt was in prog, zeker in de gitaarlijnen van frontman Nick DiSalvo. Elder begon in 2006 in de (stoner)doom-sporen van Sleep, YOB en Electric Wizard, maar nam na een jaar of vijf een meer heavy psychedelische afslag, beïnvloed door Europese (psych)rockbands als Colour Haze en Dungen.

Dat materiaal leerde ik pas kennen toen de Amerikaanse band geboekt werd voor Roadburn Festival 2013. De zoals altijd ronkende, spot-on tekst op de website bevatte de triggerende tag ‘stonerdoom’ en lokte me tijdig het Patronaat in. Ik had Dead Roots Stirring precies eenmaal beluisterd en het viertal speelde die plaat helemaal, plus nog twee oudere songs. Ik was meteen gegrepen en beleefde een van de zeldzame shows waar ik van de eerste tot de laatste minuut stond te bangen. Vanaf het moment dat ze tweede nummer ‘Dead Roots Stirring’ inzetten werd ik opgezogen, meegevoerd in de bijzondere ambiance in die voormalige kerk. Meegetrokken in ieder nummer dat telkens weer een achtbaan van ruim tien minuten aan progressies en emoties bleek.

‘Mja, geinige anekdote, maar wát greep je dan zo aan die set?’ Wel, de opbouw van de songs is weergaloos, veel wisselingen, toch bouwt Elder gestaag door en crikelen die twee gitaren om elkaar heen richting een zenith, die telkens nog net wat hoger blijkt te liggen. Terwijl je hoofd al drie minuten door de instrumentale wolken en psychdampen opstijgt, vertraagt de band en verzwaart de groove en gooit DiSalvo een diepe vocale saus erop met een serie korte klaaglijke uithalen die precies op het ritme vallen, met telkens een versnelling in de tweede zin. Kippenvel.

‘Wat heeft dat met de nieuwe plaat Omens van doen dan?’ Eerste single ‘Embers’ was op meerdere vlakken diametraal anders dan wat me lang zo in Elder aantrok. De groep kwam op het meesterlijke Reflections of a Floating World (een van dé platen van 2017) al stukken proggier voor de dag, maar de toon was nu een stuk lichter, met zelfs een klassieke passage. En dan was daar de zang, die niet zozeer qua timing verraste maar wel een stuk uitgesprokener en melodieuzer was dan voorheen. Veel prominentere cleane zangstukken gaven de song een veel opener, haast poppy karakter. Vorig jaar gaf de EP The Gold & Silver Sessions een nog ingetogener waarschuwing af (waarbij de aanhouder in krautend slotstuk ‘Weissensee’ wel erg geweldig beloond wordt). Deze eerste track had gelukkig wel wat meer ballen dan die EP, en bood ook de al vertrouwde heerlijk uitgesponnen prog-lappen, maar het zou nog vele draaibeurten duren voor ‘Embers’ echt landde.

Gelukkig viel de promo op de digimat en konden we verder duiken in deze toch wel interessante nieuwe wereld. Inmiddels woont DiSalvo in Duitsland, waar hij ook het label Stickman Records runt, en heeft Elder vooral meer progressieve paden verkend. Nu rekent de deels Berlijnse band groepen als Steely Dan, Uriah Heep, Gentle Giant en YES tot de favorieten. In dit interview met NMTH vertelt hij uitgebreid over de werkwijze en koers van de band. Ook benadrukt hij de bedoeling om Omens als geheel te luisteren. Dit is het eerste album dat ook echt zo geschreven is, met aandacht voor overgangen tussen de nummers. Het devies is dus starten met het titelnummer in je player en doorpakken tot je 55 minuten verder kan uitklokken als One Light Retreating langzaam wegsterft.

  • Check voor achtergrond en discografie ook deze fraaie feature van Bandcamp: ‘An overview of defining releases from doom-metal band Elder’

Elder, Desertfest Antwerpen, foto Roy Wolters

Die vijfde langspeler stelt al rap gerust. Titelnummer ‘Omens’ opent de plaat met de spacey synths van toetsenist en tweede gitarist Michael Risberg, maar al na 35 seconden vallen zwaardere gitaren en percussie bij. Even laat Elder het vrijwel stilvallen, houdt even de adem in ook, maar dan brult DiSalvo na twee minuten “Cursing The Day!” en blijken ook de refreinen voldoende zwaar aangezet naar onze smaak. Halverwege volgt een heavy eruptie met daar doorheen zoemende synths en een getergd “Gaze upon me, I have seen the end, Suspended in light, An omen to portend”. Blown away! De kurk kan van de fles tripel en vol vertrouwen leunen we achterover voor een nieuwe Elder-voyage.

‘In Procession’ maakt duidelijk dat de synthesizer en klassieke pianoloopjes tot het reguliere arsenaal zijn gaan behoren. Knap hoe die met gitaarlijnen verweven tot een veelzijdig, onmiskenbaar proggy geheel. Ook deze plaat is van start tot finish typisch Elder. Het is de macht die spreekt uit dat enorm pielerige en doch zo krachtige gitaarspel. En die versnelling; groots, een tikje pompeus en zelfverzekerd proggy, en tegelijk zo meeslepend. Luchtgitaarpielen was in tijden niet zo lekker.

En die synth die er geregeld achter zit, ook in ‘Embers’, is zo filmisch en een tikje spookachtig. Die doet ons zeker in het centrale werk ‘Halcyon’, eerst aan Ultravox denken. Maar nee, het lijkt toch meer op The Rolling Stones’ magistraal psychedelische ‘2000 Light Years From Home’. Ruim 12 minuten slingert ‘Halcyon’ je heen en weer, met lichtvoetige synth-loopjes en dan weer heavy aangezette riffs. En toch waait daar altijd die proggy toon doorheen. Ja, de nieuwe Elder is weer heavy, maar wel heavy in een nieuwe dimensie. Omens is wederom een ferme mijlpaal in de carrière van deze ongrijpbare band, één die voelt als een logische progressie en tegelijk erg benieuwd maakt naar vervolgstappen, naar het nieuwe materiaal waar DiSalvio al naar hint.

Op deze vijfde langspeler blijken ze doodleuk weer op de toppen van hun kunnen te opereren. Als dit zo doorgaat wordt Elder ook dit decennium één van mijn absolute favorieten.

Omens van Elder is 24 april 2020 uitgekomen via Stickman Records. De plaat is, evenals merchandise, te bestellen via de Bandcamp. Beluisteren kan ook onder meer via Spotify, zie onderaan.


Deel dit artikel