Het is nogal een ambitieuze opgave om Dirt, de tweede van doomy grungers Alice In Chains, te coveren. Wát een indruk maakte die plaat, of eigenlijk de cd, toen ik die op mijn Utrechtse studentenkamer in de stereo propte. Toen dat heavy ritme van Them Bones erin beukte, met de eerste beestachtige kreet als een vuistslag in je gezicht. ‘Huh, dit was toch een grungeplaat, dit lijkt wel hardrock?’ En tegelijk was het een partij smerig en sinister, de eenzaamheid en tragiek spatte van Jerry Cantrells woorden af en je zag de kraaien bij wijze van spreken het vlees al van de botten pikken. Na Dam That River en Rain When I Die wist je het zeker: de hoofdpersoon en de hele wereld gaan naar de kloten en zwelgen in misère was nog nooit zo verrukkelijk geweest.

En die Hole? Daar wilde je nooit meer uit, daar wilde je à la Trainspotting in verdrinken terwijl je heel hard deze Alice In Chains door de speakers pompte. Mocht je zondags met een fikse kater kampen, dan had de band uit Seattle daar ook een remedie voor: op opvolger Jar Of Flies en de EP Sap kon je de druggy beklemming in akoestische shots injecteren.

Door Ingmar Griffioen

Hoewel Them Bones (door Thou) hier net zo kippenvelwekkend binnenkomt als de opener van de legendarische plaat uit 1992, heb ik toch wat moeite met de versie van de Amerikaanse US sludge metal-beukers. Die grunt past hier voor mij niet, terwijl ik de brute strot van Bryan Funck wel goed trek in Thou’s samenwerkingen met Emma Ruth Rundle. Bovendien ben ik een aanhanger van de theorie dat een goede cover juist iets moet toevoegen aan het origineel, anders is het naspelen hè! Low Flying Hawks onderstreept dat door een onheilspellend uitgesponnen, spaced out en amper herkenbare interpretatie van Dam That River te doen. Anderhalf keer zo lang en ondersteund door minimale instrumentatie, alleen de fluisterzang hint naar het voorbeeld. Props!

Waarom werkt het bij de albumopener dan niet? Wel, ik merk dat ik 28 jaar na dato nog altijd enorm fan ben van Dirt, zozeer fanboy dat ik eigenlijk het meest geniet van de uitvoeringen die dichtbij de oorspronkelijke versies blijven. Stiekem maken die toch het meest los, wekken de weemoed waar ik me gulzig aan wil laven. Rain When I Die van High Priest is wat mij betreft een subliem voorbeeld. Maar de Chicago stonerdoomers klinken zo ook als een regelrechte coverband. Howling Giant heeft daar wat op bedacht: Rooster begint heel herkenbaar en hamert er dan lekker op en zwaait vocaal en percussief eigenzinnig andere kanten op.

Titeltrack Dirt krijgt dankzij Somnuri een heerlijke doomy swagger mee, bevat opeens gemeen riffwerk, maar is nog altijd een inktzwarte, peilloze poel van verderf en aftakeling om langzaam in weg te zinken. Colorado doombrigade Khemmis is een favoriet en zij stellen zeker niet teleur door Down In A Hole wat meer proggy aan te zetten en ondertussen met de heavy melodieuze partijen en samenzang de juiste duister meeslepende vibe neer te zetten. Heerlijk gezongen. Toch opvallend hoeveel bands hier een respectvol eerbetoon weten te geven aan de bijzonder samenkleurende stemmen van Cantrell en Staley.

De brute sludgemetalband -16- ken ik ook al en hun repertoire maakt erg benieuwd naar de aanpak van Hate To Feel. Net als bij Thou heeft zanger Bobby Ferry een gruwelijke strot die een aantal tandjes getormenteerder en afgrijselijker klinkt dan die van Layne Staley en Jerry Cantrell bij elkaar. Toch werkt Hate To Feel voor mij beter dan de opener, dat zal er vooral mee te maken hebben dat -16- in de refreinen wel trekt met melodieuze samenzang van formaat. Angry Chair komt dan weer wat schreeuwerig en kakofonisch over, doordat Vokonis teveel instrumentatie bovenop het gebrul stapelt. De proggy refreinen verzachten het leed wel iets. Meer fan van zwaar stampend sludgy werk? Check dan zeker het brute Junkhead door Forming The Void.

Maar hoe zou het werken als je een van die goddelijk (nu ja, duivels) lekkere grungestemmen zou laten zingen door een vrouw? Nu, dat pakt in het slotstuk best wel fijn uit dankzij The Otolith, een band uit Salt Lake City die vier van de vijf leden herbergt van SubRosa (een van onze favoriete US doombands, helaas net gestopt, maar check vooral deze opvolger!). Would? wordt vooral gedragen door een jankende viool en krijgt ook door de spookachtige fluisterzang een erg geslaagde trieste ondertoon mee. Ja, dit had in bijvoorbeeld Rooster ook kunnen werken.

Verslavend goed is natuurlijk een ongepast etiket in deze, maar het strookt wel volledig met mijn oordeel. Dirt (Redux) is een veelzijdige plaat met dertien verschillende artiesten en daarmee een paar hele prettige kennismakingen. De hoes suggereert duidelijk dat we met de wederopstanding van de iconische grungeplaat, of in ieder geval de vrouw op de cover, te maken hebben. Een herwaardering dan wellicht. Die zou zeker op zijn plaats zijn. Begin jaren negentig rockten en feestten we bijzonder hard op Nirvana, zongen we mee met Eddie Vedder in een pak Pearl Jam-hits en waren we ook gebiologeerd door nog zo’n iconische stem (Chris Cornell) en Soundgardens heavy experimenteerzucht en metalriffs. Bizar genoeg was er in diezelfde periode in diezelfde stad een band die nog dieper ging, nog intenser raakte en wiens platen in deze eeuw nog fier overeind staan. Dat het meesterwerk Dirt 28 jaar later door dertien Amerikaanse heavy bands recht wordt gedaan is bijzonder, en zozeer geslaagd dat de Redux-versie zich richting de Album van het Jaar-shortlist dringt.

Dirt [Redux] kwam 18 september uit als de jongste editie van de Redux-serie van Magnetic Eye Records en onder meer te bestellen/luisteren via deze link. Eerder werden onder meer Jimi Hendrix (Electric Ladyland), Helmet (Meantime) en Pink Floyd (The Wall) onder handen genomen. De volgende editie is gewijd aan Black Sabbath en is afgetrapt met Supernaut door Spirit Adrift en Cornucopia door Whores.


Deel dit artikel