#RB24: roerige eerste festivaldag met o.a. Wiegedood, Chelsea Wolfe, ThantiFaxath en mainstage surprise Backxwash

Dag twee van Roadburnfestival (#RB24) is in Tilburg al in volle gang, maar voor de thuisblijvers, of voor wie op het festival staat en wel even een pauze kan gebruiken, hebben we alvast ons verslag van dag 1 voor je klaar staan. Razende reporters Justin Scholtze en Wybren Nauta deden verslag en Roy Wolters schoot de spannende beelden. De eerste festivaldag kenmerkte zich door een overvloed aan metal, fans kunnen het hele lange weekend vullen met een heuse metalroute langs al het moois, maar ook door genreoverschrijdende uitspattingen op de mainstage zoals rapartiesten Backxwash en electroravers Scaler. Op het podium wordt behalve muziek gemaakt ook steeds vaker opgeroepen tot een betere wereld, onder andere Body Void, Eye Flies en Sean Mulrooney uitten zich over de bezetting van Gaza en het Oekraïense White Ward besteedde aandacht aan de oorlog in hun land, volledig passend bij de politieke onrust van dit moment. 

Tekst: Wybren Nauta en Justin Scholtze | Fotografie: Roy Wolters

Wiegedood

Wiegedood is inmiddels kind aan huis te noemen, dus het is niet minder dan toepasselijk dat deze band de main stage van deze editie Roadburn opent. Nog toepasselijker: verwant aan de artistieke en creatieve metamorfose die het festival de laatste jaren ondergaat is het een atypische, maar fascinerende set. Daarin speelden ze een live soundtrack van A Page of Madness, een jaren twintig Japanse horrorfilm. Voor de soundtrack brengt de band echoënde, tikkelende, en schurende geluiden voort. Muziek van meer atmosferische aard, waarbij op toepasselijke momenten toch hun kenmerkende voortstomende black metal aan gezwengeld wordt. 

Gedurende de hele set is er sprake van een geweldige dynamiek tussen band en film, waarbij beide elementen elkaar in afwisselende mate steeds naar de ander toetrekken. Beeld en geluid lopen niet direct parallel aan elkaar, maar benadrukken juist elkaars hysterie. Die van de personages uit de film, die al krankzinnig zijn of krankzinnig worden, of van de muziek van Wiegedood, zo getekend door chaos. Richting het eind van de film, wanneer de pleuris uitbreekt, laat de Wiegedood alle remmen los, om vervolgens te eindigen met een akoestische outro. Ergens vraag je je af of dit soort optreden (al) bij een festival als Roadburn past – met pratende mensen, afgaande telefoons en klapperende zijdeuren – maar toch is het een set die je bijblijft. (JS)

Mirusi Mergina – Hall of Fame

Het is lekker binnenkomen bij de glitchy soundscapes van Mirusi Mergina. Na vorig jaar door heel Nederland rondgereisd te hebben, is ze voor Roadburn weer terug in haar thuisstad en creëert ze in absolute duisternis eigenhandig een dystopische horrorsoundtrack. Gekraak, gescheur en verontrustend geritsel vermengen zich met lichaamloze vocalen in een dreigende maar gedempte schakering van geluiden. Op het moment dat je in de muziek op kan gaan, schudt ze iedereen weer wakker met jumpscares in de vorm van verwrongen schreeuwen of een soort ijzige sirenes. Het voelt soms wat makkelijk aan, maar het houdt wel de aandacht vast in een lange opbouw. Op het punt dat de nummers namelijk ontaarden in een soort Pharmakon-achtige kakofonieën met beukende drones, blast beats en screams wordt het wachten beloond met een enkeltje regelrecht naar het vagevuur. (WN)

Body Void

Het is niet vanzelfsprekend dat als een band voor een tweede jaar op rij speelt, dat je nog zó enthousiast bent om ze weer te zien. Maar de stoomwals die Body Void heet, was vorig jaar blijkbaar nog niet klaar met de koepelhal te verpulveren, dus nu zijn ze er weer op dezelfde dag en dezelfde plek om het dunnetjes over te doen. Met inmiddels de release van plaat Atrocity Machine op zak, lijkt hun hoofddoel van totale systeemverandering door simpelweg het hele systeem kapot te beuken met de meest heavy sludge nog onveranderd. Waar sommige sludge voelt alsof je traag in een moeras van zware riffs wegzakt, voelt het bij Body Void meer of je het hele moeras in één keer over je uitgestort krijgt. Onder loeizware blastbeats schreeuwt zangeres Willow Ryan haar teksten als een soort perverse mantra’s uit waarin je kritiek op onderdrukking, het gevangenissysteem en vele andere misstanden van de moderne tijd kan horen, maar vooral heel veel woede. Zodra de Atrocity Machine van dit drietal uitgeraasd is, hebben ze al het puin wat van vorig jaar nog over was, eigenhandig tot gruis gereduceerd. (WN)

UBOA – The Engine Room

Met UBOA als artist-in-residence heeft Roadburn een artiest te pakken die een vergelijkbaar pad heeft bewandeld als het festival zelf. Ooit begonnen als sludgemetalact is UBOA (echte naam Xandra Metcalfe) geleidelijk ontwikkeld naar meer elektronische, vooral vooruitstrevende en ongrijpbare muziek. En tevens een primeur: voor het eerst treedt Metcalfe dit weekend buiten Australië op. Iets waarvan ze, voor ze haar set in een volle The Engine Room donderdagavond begint, benadrukt hoe onwerkelijk het eigenlijk voor haar voelt. 

De muziek die UBOA, bijgestaan door een tafel meng- en effectpedalen, teweeg brengt gaat echt hárd en het volume is torenhoog. Je voelt UBOA’s harsh noise door merg en been, en de lampen die achter haar kleurrijk licht verrijzen maken het een uniek geheel. Bij vlagen neemt de muziek zo in intensiteit toe, dat je armharen overeind gaan staan. Hoofdmoot is de verscheurende harsh noise, maar op een gegeven moment schijnen er, gepaard met UBOA’s zachte stem, ook iets wat als koorzangen klinkt door. Op het intense einde van de set valt al het geluid in één klap weg en schreeuwt Metcalfe een laatste keer fel de zaal in. Zo overweldigend als dit zullen de rest van haar concerten dit weekend niet meer klinken, maar de interesse is meer dan gewekt. (JS)

clipping. – Mainstage

Telkens werd het weer bij de Q&A’s gevraagd: ‘wanneer komt clipping. nou?’ Jarenlang wilde het maar niet lukken, maar dan was voor deze editie toch eindelijk de aankondiging daar: de Amerikaanse noise-hiphopgroep niet één, maar twéé dagen op Roadburn! En waar anders dat ze hun Roadburn-debuut dan ook kunnen doen dan op de Main Stage. Een gedachte die de laatste jaren steeds meer voet aan de grond krijgt op het festival, over het glorierijke hoofdpodium dat steeds diverser palet aan genres plek biedt om het Roadburn-publiek in z’n greep te nemen.

En dat heeft het clipping. publiek ook al snel, wanneer het herkenbare tikje van Nothing Is Safe begint te klinken, met William Hutson en Jonathan Snipes die live de industriële, noisey beats maken en Daveed Diggs’s stem vervormen. Voor de set heeft de groep doelbewust gekozen voor de echt hardere, intensere, en daarmee grotendeels oudere nummers uit hun discografie, zoals Shooter, Or Die of de relatief nieuwe La Mala Ordina. Dat zorgt ervoor dat de groep soms wat hakkelt, maar door hoe goed er verder gespeeld wordt is dat al gauw vergeven. Al helemaal wanneer gastzangeres Counterfeit Madison het podium op geroepen wordt. ‘Zijn jullie klaar? Jullie weten niet wat jullie te wachten staat, jullie hebben geen idee…’, waarschuwt Daveed Diggs het publiek. Wat volgt voelt dan ook haast onbeschrijflijk, de zaal werd volledig platgespeeld door de haast onwerkelijke combinatie van haar stem en clipping.’s noise. Een meer dan speciale set die het het wachten waard maakt. (JS)

Lord Spikeheart – Next Stage

Nog een graag geziene terugkomer dit jaar is Lord Spikeheart, het alter ego van Michael Kanja. Vorig jaar maakte hij nog furore met de unieke opzwepende Keniaanse black metal als onderdeel van het duo Duma. Nu is hij terug met zijn soloplaat The Adept, een eclectische mix tussen zijn eerdere werk, traditionele Keniaanse en Indonesische ritmes vermengd met grindcore en industriële hip-hop. Het is een unieke mengeling die zich grofweg vertaalt naar de meest moshbare muziek die dit jaar is uitgekomen. Op het podium beweegt hij rond als een roofdier, het ene moment gehurkt in de rook om vervolgens spontaan weer op te springen en los te barsten met gutturale blackened screams en vurige ritmes. Het is een onnavolgbare onemanshow waarin vooral Kanja’s tomeloze energie en charisma de hoofdrol spelen. Van de brute breaks op het venijnige TYVM tot de speelse loops en ritmes op Sham-ra; met een volledige vanzelfsprekendheid vermengt hij een divers scala aan stijlen en geluiden in zijn set en laat hij de ramvolle kleine zaal schudden en beven. (WN)

Thantifaxath – The Terminal

Een band die optreedt in zwarte gewaden, waarvan de bandleden zich al dan niet in anonimiteit hullen. Het is een concept dat niet meer vreemd mag heten voor de doorgewinterde Roadburn-ganger. Want aan het rijtje van bands als Sunn O))), Five The Hierophant en Imperial Triumphant voegt het festival dit jaar de Canadese blackmetalband Thantifaxath toe. Stilistisch gezien het meest verwant aan die laatste van het hiervoorgenoemde rijtje, in hoe experimenteel en avant-gardistisch ze zijn, maar dan meer in de blackmetalhoek. 

Want als een woord de band kenmerkt, dan is het ‘vooruitstrevend’. Met verpletterende gitaar, drums en bass en ingewikkelde maatsoorten die telkens als je net een ritme erin begint te herkennen en je hoofd mee begint te bewegen, weer verspringen. De herhaling van ritmes, riffs en geluiden die de band toepast hebben een haast hypnotiserende werking, die telkens wanneer de muziek omslaat weer onderuit gehaald wordt. Er zijn momenten dat Thantifaxath met hun muziek je haast niks biedt om aan vast te grijpen, het voelt als een bak krioelende spinnen die over je heengegooid wordt, maar dan op een fantastische manier. Je kan je afvragen of zo’n uitdagend optreden laat op de avond wel een goed moment is. Maar ja, wanneer dan wel? Als het maar gebeurt, denken we als we huffend en puffend de zaal uitlopen. (JS)

Chelsea Wolfe – Mainstage

Het is inmiddels alweer een tijd geleden dat we Chelsea Wolfe aan deze kant van de oceaan hebben kunnen zien. Tijdens Roadburn 2020 zou ze een set spelen op het festival voor haar album Birth of Violence met een meer ingetogen folkachtig karakter. Nu is het vier jaar later dan eindelijk zover, maar ditmaal wel met een nieuwe plaat die de hoofdlijn van de set vormt: She reaches out to she reaches out to she. Een ijzersterke plaat waarmee ze het meer heavy duistere karakter van eerdere platen combineert met meer introspectie in een bloedmooi eindresultaat. Dat dit zich ook uitstekend laat vertalen naar een livesetting is geen verrassing, maar als de industriële duistere melodieën van Everything turns blue zich vermengen met haar fluisterachtige licht hese uithalen is het eerste kippenvelmoment van het festival een feit. Eerdere hits als 16 Psyche en Feral Love zijn live nog steeds imponerend, maar het zijn toch de nieuwe nummers die de show stelen. Salt en The Unseen World zijn beide uitschieters die respectievelijk bezwerend en monumentaal overweldigend zijn. Het echte hoogtepunt van de set komt echter op het eind wanneer ze op enkel een akoestische gitaar overschakelt en een wonderschone vertolking van The Liminal geeft waarin ze opgeslokt lijkt te worden in wervelwind van amber licht. Een moment van uitzonderlijke schoonheid waarmee ze Poppodium 013 in een collectieve extase weet te storten. (WN)

Backxwash – Mainstage

Waar het laatste slot op het hoofdpodium lange tijd een raadsel is, wordt er begin van de middag via Instagram bekend gemaakt wie er toch die ? in het timetable is. En met dat nieuws is de terugkeer van de Canadees-Zambiaanse rapper Backxwash een feit. Vorig jaar zette ze het festival nog volledig in de hens met industriële horrorcore rap volledig met Black Sabbath-samples en Malcolm X-speeches. Dit jaar is ze terug om dit nog even dunnetjes over te doen op het hoofdpodium. Hoewel de complete verrassing en overrompeling van afgelopen jaar lastig na te bootsen is, gaat deze enerverende bak herrie er nog steeds moeiteloos in. Nieuwe single Wake Up is een opzwepende binnenkomer die schuurt en beukt waarna een feest van herkenning volgt met nog steeds I Lie Here Buried en Black Magic als uitschieters. Het is ongelooflijk lomp en hard, maar daarmee komen de achterliggende thema’s over vervolging en onderdrukking juist ook des te harder binnen. Zeker wanneer ze in een vurig rode rook in Burn to Ashes zelf in vlammen op lijkt te gaan, is de subtiliteit ver te zoeken, maar het blijft een krachtig statement. Ook een jaar later is Backxwash een unieke artiest die haar razernij over thema’s als racisme en vervolging weet om te smelten tot muziek die even pakkend als aangrijpend is. (WN)

---