#RB23: Verwoestende maatschappijkritiek en ingetogen melancholie op tweede Roadburn dag

Have a Nice Life op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Tekst: Wybren Nauta en Waldo Volmer / Fotografie: Roy Wolters en Paul Verhagen

Ashenspire op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

ASHENSPIRE
Lastige clashes in een tijdschema zijn onvermijdelijk op Roadburn. Toch is in de middag de keuze tussen Bell Witch en Ashenspire meteen een lastige, maar met een plaat als Hostile Architecture op zak valt de keuze al snel op het Schotse gezelschap. Gehuld in een kilt en ontbloot bovenlijf zijn met name zanger Rylan Gleave en saxofonist Matthew Johnson een opvallende verschijning tussen de vele zwarte metal shirts. Waar Ashenspire op plaat al imposant is, komen hun shows nog harder binnen. Met een toegebeten intensiteit snijden Gleave’s woorden op The Law of Asbesthos door het publiek heen: ‘If I pour it in my eyes!’ en ‘This is not a house of amateurs, this is done with full intent!’, terwijl achter hem de moderne wereld lijkt in te storten met visuals van ineenstortende gebouwen. Het is een van de meest intense en overtuigende aanklachten tegen het kapitalistische systeem van de huidige tijd. Niet dat dit sentiment binnen het festival voor de rest ongehoord is, maar er is geen enkele andere band die het gevoel van onrecht en onmacht zo effectief in woede en bitterheid vertaalt. Dit wordt voor de rest nog meer kracht bijgezet door de avantgardistische aanpak van de band met continue tempowisselingen, saxofoonpassages en dissonante gitaren die allemaal bijeen worden gehouden door de methodisch strakke drums van Alasdair Dunn. De mix van gelatenheid, vervreemding en woede zorgt voor een unieke show die simpele boze metal ver overstijgt en nog lang een blijvende indruk achterlaat.

Ashenspire op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

OISEAUX-TEMPÊTE
Een dergelijke show opvolgen gaat lastig, maar even tot rust komen lukt heel aardig bij een van de artists in residence van het festival Oiseaux-Tempête. Voor het festival spelen ze een aantal albums integraal waaronder nu hun self-titled en Ütopiya? platen. De visual van een gestrand bootje op zee past uitstekend bij hun kalme voortkabbelende verkennende postrock. Het is nergens overdonderend, maar sleept je fijn mee op golven van gitaarmelodieën waar af en toe een vlaag distortion tegenaan botst. Een fijne landing na een heftig begin van de dag.

Storefront Church op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

STOREFRONT CHURCH
‘Redefining Heaviness’ is sinds vorig jaar de tagline van Roadburn. Hiermee lijkt het festival aan de trouwe bezoeker te willen zeggen dat het niet enkel meer haarslaan is in de binnenstad van Tilburg. Een soort van disclaimer. En dat klopt. Van klassiek heavy tot heavy in de verstilling, alles met urgentie en een drang tot vernieuwing. Storefront Church is echter van weer een andere orde. Hier is eigenlijk geen sprake meer van ‘heavy’, tenzij je er een wel heel gekunstelde definitie aan probeert te hangen. De jonge Amerikaan Lukas Frank en zijn gelegenheidsband (‘this is the second time we are playing together’) storten met bravoure een potje melancholische popsongs over het publiek, die het midden houden tussen Radiohead, eighties new romantics en Chris Isaak. En daarmee pakken ze een goed gevulde kleine zaal van 013 volledig in, al valt er ook een zweem van onwennigheid te bespeuren. Maar de songs overtuigen en de croonende Frank is innemend en gezegend met een zalvend stemgeluid. Dus to hell met (de verwachting van) heavy, het is gewoon retegoed. Het ontgaat de band zelf ook niet, dat ze enigszins een vreemde eend in de bijt zijn. ‘We are probably the softest band here, we might as well be Coldplay in this line up’, grapt de charismatische frontman aan het einde van de set. Om vervolgens Walter te bedanken voor de show – as is tradition. De artistiek directeur van het festival heeft de band ongetwijfeld zelf gevraagd, aangezien het album As We Pass uit 2021 hem naar eigen zeggen veel soelaas bracht in moeilijke (corona)jaren. En daarmee wordt de toekomst van Roadburn wellicht mooi gekenschetst: kwalitatieve acts en bands, waarbij de signatuur door de smaak van de programmeurs wordt bepaald. Laten we gewoon vertrouwen op de sterke curatie van Walter en het programmateam van 013 en genieten van al die verrassingen die het festival in petto heeft. Let’s redefine happiness. (WV)

Storefront Church op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Wolves in the Throne Room op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

WOLVES IN THE THRONE ROOM
Waar vorig jaar vooral veel surprise shows waren, zijn er dit jaar meer thematische sets te vinden. Zo spelen Black metal giganten Wolves in the Throne Room een speciale set genaamd Shadow Moon Kingdom, een soort paganistische insteek waarbij ze zoveel mogelijk de verbinding lijken te vinden tussen Noorse folklore en black metal. De set zelf is inhoudelijk niet heel anders, de bekendste tracks Mountain Magick en Spirit of Lightning vormen nog steeds de kern, maar voor de aankleding hebben ze extra rituele elementen toegevoegd en wordt het publiek zelfs bewierookt met een bijzonder geurige substantie. De show verloopt verder zoals we inmiddels van deze wolven kunnen verwachten, uitgesponnen bij vlagen poëtische black die zelfs te groot voelt voor de grote zaal. Toch beklijft het niet echt, mogelijk doordat de lat inmiddels heel hoog ligt na een fantastische eerste dag, maar gaandeweg begint de aandacht toch zoek te raken en verlaten we dit koninkrijk op zoek naar andere oorden.

Wolves in the Throne Room op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Nordmann op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

NORDMANN
Naast al het metalgeweld is er in de Paradox ook ruimte voor experimentatie met een meer jazzy aanpak. Hier treffen we het Vlaamse Nordmann die hun nummers subtiel laag voor laag opbouwen als een zandkasteel met druppelende synths en saxofoon om vervolgens dit op het volgende nummer vrolijk kapot te stampen met een ‘mild’ baslijntje en vrolijk stuiterende gitaren. Bij vlagen een soort ambient jazz, maar ook met gemak groovend op een nummer als Silver & Black of zelfs enigszins noisey met schurende loops weet Nordmann met steeds afwisselende harmonieën en combinaties van instrumenten je voortdurend op het foute been te zetten en te blijven verrassen. Niet elk nummer is even pakkend, soms meandert het wat door in een soort jazzy ambient soundscapes, maar met deze set is het bezoek aan de Paradox in elk geval geslaagd en niet alleen wegens de speciaalbiertjes uit glas, die daar een welkome afwisseling zijn op de plastic bekertjes met Bavaria.

Nordmann op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Have a Nice Life op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

HAVE A NICE LIFE
Zo loop je de Koepelhal uit tegen een poster waar een woord driemaal herhaald op staat: Arrowheads, arrowheads, arrowheads. Diehard fans van Have a Nice Life weten genoeg en de eerste secret show van het festival is een feit. Deathconscioussness is inmiddels een ware cultklassieker waarmee Dan Barrett en Tim Macuga tijdens Roadburn 2019 al de nodige tranen lieten stromen. Ditmaal spelen ze meer een set van al hun werk maar met een tomeloze energie die simpelweg onweerstaanbaar is. Stuiterend over het podium is Barretts energie tomeloos en moet hij halverwege al buiten adem met een brede glimlach voorover buigen. Het publiek juicht ze alleen maar harder toe, want hoewel de intensiteit van nummers als Defenestration Song al immens is, is het vooral de overgave waarmee Have a Nice Life hier staat die show steelt. Met Earthmover als afsluiter is het slot even slepend als verwoestend mooi is en Bloodhail is nog steeds een weergaloos anthem waardoor we buiten nog lang meebrullen: Arrowheads….arrowheads….arrowheads.

Have a Nice Life op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Portrayal of Guilt op Roadburn 2023, foto Paul Verhagen

PORTRAYAL OF GUILT
Het is een clash waarvan elke SGP-er de schrik in zijn hart krijgt, de uitgesproken pro-abortus doom van Vulva of teksten als ‘Light the cross, let it burn’ van Portrayal of Guilt. Aangezien de Hall of Fame waar Vulva speelt al snel afgeladen vol staat, met een rij tot aan buiten, is de keuze snel gemaakt. Christfucker van twee jaar geleden is een fenomenale black plaat met alle sludgey invloeden precies op de juiste plekken. Het is eerst even inkomen met de oudere nummers die simpelweg diezelfde kracht missen, maar tegen de tijd dat Crucifixion ingezet wordt is het drietal lekker op stoom en kan de wervelende tocht richting de ondergrond echt starten. De tremolo’s zijn onophoudelijk, alleen voor wat zware stukken doom waar je weer vol in kan leunen, gaat het er lekker in. Dit geldt zeker voor het absoluut monsterlijke The Sixth Circle en de verrassend sterke afsluiter Devil Music van hun gelijknamige nieuwe ep, waar ze met voice samples en een meer open maar even hels geluid de aankomst op onze eindbestemming inluiden.

Portrayal of Guilt op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

Backxwash op Roadburn 2023, foto Roy Wolters

BACKXWASH
De nieuwsgierigheid naar de Zambiaans-Canadese Backxwash was op voorhand al groot. Hiphop en Roadburn hebben tot zover meer een sporadische connectie, maar daar kan na dit optreden wel eens verandering in komen. Met haar show Ma Nyimbo Ya Gehana, los vertaald ‘Songs of Hell’, laat Ashanti Mutinta inderdaad eigenhandig de hel losbarsten in de Koepelhal met haar mix van horrorcore, nineties industrial en even intense beats als screams. Van Atari Teenage Riot tot Black Sabbath en Clipping., alle invloeden lijken voorbij te komen in een overweldigende mix waarin je alleen maar met geheven vuisten mee kan bewegen. Van Devil in the Moshpit tot Into the Void, het is stuk voor stuk vlijmscherpe hiphop met genadeloos beukwerk, waarin haar boodschap over gelijke rechten en racisme des te harder binnenkomt, met zelfs nog een cameo van Pupil Slicers Kate Davies op gitaar. Alsof haar woede over dit onrecht een onuitputtelijke bron van energie vormt, raast Ashanti door op het podium als de incarnatie van al het onrecht dat haar cultuur is aangedaan door de geschiedenis. Tegen het einde krijgen we na een aaneenschakeling van hoogtepunten eindelijk een korte adempauze waarin ze Nina Simone aan het woord laat: ‘That’s what compels me to compel them, and I will do it by any means necessary’ om daarna als afsluiter het melancholische Burn to Ashes te kiezen. Het is even zwaarmoedig als opzwepend, maar het is duidelijk dat Backxwash zichzelf hier helemaal geeft en is het onomwonden hoogtepunt van deze tweede dag.