Peter Kwint (Tweede Kamer, maart 2018)

Het coronavirus heeft Nederland al ruim twee maanden in zijn greep en langzaam maar zeker beginnen de ingrijpende gevolgen voor onze samenleving duidelijk te worden. Alle concerten en festivals die voor deze zomer gepland stonden zijn afgelast of uitgesteld. De cultuursector luidt de noodklok omdat er straks na de crisis geen sector meer over is als er niets gebeurt. Never Mind The Hype sprak over de lockdown en de gevolgen hiervan op de cultuursector met Peter Kwint, sinds maart 2017 Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder cultuur. Wie Peter kent, of volgt op Twitter, weet dat hij een groot liefhebber is van hardcore en punk en zelf regelmatig concerten en festivals bezoekt (of bezocht, moeten we nu zeggen). Hij kent de cultuursector dus als geen ander en weet waarover hij praat als het gaat over wat er moet gebeuren om concerten en festivals ook na de crisis mogelijk te maken. 

Je vindt alle Lockdown-afleveringen via deze link.

Door Joost Schreurs 

Hallo Peter, fijn dat je even de tijd voor ons neemt. We zitten nu acht weken in intelligente lockdown. Hoe gaat het met je?
“Ik ben hier niet goed in, dat zeg ik eerlijk. Ik hoor van collega’s dat ze ineens tijd hebben om te lezen, te slapen, maar daar heb ik zelf helemaal geen last van. Stuur mij maar gewoon lekker op pad om dingen te doen en mensen te spreken, want ik vind zo thuis zitten eerlijk gezegd niks. Ik ben sinds het begin van de maatregelen pas drie of vier keer naar Den Haag geweest. Videovergaderen, ook zoiets. Soms lijkt het wel of iedereen ineens alles via een videovergadering wil doen. Het gekke is ook dat iedereen die normaal zou bellen, ineens helemaal overgestapt lijkt te zijn op dat videobellen. Voor mijn werk als Kamerlid moet ik het veel doen, een overleg met fractiegenoten lukt nog wel, maar een goed debat voeren, dat lukt met een videovergadering gewoon niet.”

Mondmaskers van Hardcore Help Foundation

Heb je al een mondkapje aangeschaft?
“Nee, nog niet. Maar ik heb er straks wel een nodig als ik met de trein naar Den Haag moet. Ik zag vandaag toevallig dat Hardcore Help Foundation, een hulporganisatie die door hardcorefans is opgericht, bezig is om oude hardcore-shirts te verknippen en daar mondmaskers van te maken van. Daarvan dacht ik: ‘Nou, die zou ik wel willen’, dus ik ga zo even kijken of ze die nog hebben.”

Wat was je laatste concert?
“Dat was Knocked Loose begin december in Dordrecht. Tijdens dat concert is mijn schouder uit de kom geschoten, dus ik moet het sindsdien wat rustiger aan doen. Ik had kaartjes voor een paar concerten in februari, maar die heb ik overgeslagen, omdat ik mensenmassa’s beter kan vermijden. Normaal gesproken sta ik graag vooraan in de pit, maar bij Knocked Loose stond ik voor de verandering aan de zijkant, toen er iemand uit de pit kwam vliegen en ongelukkig tegen mij aan kwam. Dan sta je een keer netjes aan de kant en ga je met een kapotte schouder naar huis… Komende woensdag word ik geopereerd aan die schouder. Dit had eigenlijk in maart al moeten gebeuren, maar door de coronamaatregelen werd ook dat verplaatst.”

In de Kamerbrief van minister De Jonge n.a.v. de persconferentie van dinsdag stond terloops genoemd dat grote evenementen ‘met landelijke uitstraling’ en festivals pas weer mogelijk zijn als er een vaccin is en dat kan zomaar nog eens een jaar duren. Dit veroorzaakte flink wat ophef in met name de popsector.
“Als er niets gebeurt, dan zijn alle poppodia, festivalorganisaties, toeleveranciers en andere bedrijven die hun geld in die sector verdienen, die zijn er dan gewoon niet meer. Vrijwel niemand heeft genoeg financiële reserves om dit tot het einde van dit jaar of langer uit te kunnen zitten. En we hebben het hier wel over een sector waar 300.000 mensen hun brood mee verdienen, die meer bijdraagt aan het bruto binnenlands product dan de KLM of de sierteeltsector, waarvoor de regering wel royaal de portemonnee trekt.
Minister van Engelshoven kwam een paar weken geleden met € 300 miljoen over de brug voor de cultuursector, maar dit geld gaat vooral naar instellingen die nu al veel subsidie ontvangen. De popsector is wat dat betreft nu slachtoffer van zijn eigen succes. Omdat ze nauwelijks gesubsidieerd wordt, ontvangen ze ook amper geld uit dat steunpakket. De popsector is voor 80 tot 95% afhankelijk van de eigen inkomsten, dus als dat zoals nu in één keer wegvalt, heb je een groter probleem dan een balletgroep die voor 50% gesubsidieerd wordt.”

Er komen ‘versoepelingen’ aan vanaf 1 juni: dat podia mogen open voor maximaal 30 personen, maar dan inclusief artiesten en personeel.
“Daar hebben de poppodia ook helemaal niets aan, nog even los van de sfeer en zo. Ik ben als liefhebber van hardcore en punk vaak genoeg bij optredens geweest waar minder dan dertig man aanwezig waren, maar daar verdien je geen droog brood mee. Podia kunnen alleen dat soort kleine bands boeken, als ze ook regelmatig een volle zaal trekken met een populaire artiest. En ook de honderd man vanaf 1 juli zet geen zoden aan de dijk, dus de meeste podia blijven gewoon tot minimaal 1 september dicht.”

Peter Kwint (lerarenstaking eind januari 2020), foto Saskia Beckerman

Ondertussen krijg ik wel nog regelmatig aankondigingen van bands die in het najaar ‘gewoon’ weer gaan touren en in Nederland willen optreden.
“Tsja… Je wilt ook niet het risico lopen dat je straks niks hebt als je in september weer open mag. Dus als je als popzaal nog wat wilt in het najaar, dan is het van: we leggen het maar vast. Dan loop je ook financieel minder risico en weet je in ieder geval dat je wat moois te bieden hebt op het moment dat je weer open gaat. Niet elk concert heeft een ‘grote landelijke uitstraling’, dus wie weet mogen concerten tot 1200 bezoekers straks weer wel. Dat zal ook helemaal afhangen van hoe het de komende maanden gaat met het aantal besmettingen, bezette IC-bedden en sterfgevallen. We moeten eerst nog maar eens zien hoe deze eerste versoepeling gaat uitpakken.”

In september staan er ook nog festivals gepland, zoals bijvoorbeeld Baroeg Open Air, maar waarschijnlijk horen we pas ergens in augustus of dat soort evenementen dan weer mogen of niet. Ondertussen gaan de voorbereidingen gewoon door, ondanks die onzekerheid.
“Dat is precies de reden waarom de sector zelf vorige maand het kabinet zo ongeveer smeekte om alles te verbieden, om die duidelijkheid te krijgen. En ja, dat gaat straks weer spelen, zolang er nog geen medicijn is en niet duidelijk is wat een ‘groot evenement met landelijke uitstraling’ is.
Zolang die onzekerheid blijft bestaan lopen organisaties grote risico’s en is het nog maar de vraag hoeveel festivalorganisaties volgend jaar dat risico willen nemen. Zeker nu ze zich ook niet meer kunnen verzekeren tegen pandemieën. Overigens mogen verzekeraars zich ook wel eens achter de oren krabben waar ze mee bezig zijn. We betalen jarenlang premie voor dit soort situaties en als het zich dan een keer voordoet, wordt het uit de polissen geschrapt. Waarom verzeker je je dan nog? Die discussie gaan we zeker ook nog een keer voeren in Den Haag.”

Heb je het idee dat mensen die de beslissingen nemen (kabinet, OMT) enig idee hebben hoe de popsector en de festivalwereld in elkaar zitten en wat voor gevolgen hun besluiten hebben voor deze sectoren? Ik bespeur zelf soms een wat laconieke houding, ook bij sommige collega’s in de Tweede Kamer. Het zijn over het algemeen alleen linkse partijen die voor kunst en cultuur op moeten komen.
“Van het OMT snap ik het nog wel, die proberen het voor iedereen zo veilig mogelijk te maken in de strijd tegen het virus. Maar als ik kijk naar hoe snel er miljarden worden vrijgemaakt voor KLM, of € 600 miljoen voor de sierteelt, twee bedrijfstakken die kleiner zijn dan de culturele sector, en het tempo waarin er iets gedaan wordt voor cultuur, dan krijg ik niet het idee dat het bij het kabinet heel hoog op de prioriteitenlijst staat.”

Cartoon door Lectrr

In hoeverre is dat ook aan de sector zelf te wijten? Zijn ze te bescheiden, of lobbyen ze niet goed genoeg?
“Ik ben in de aanloop naar het laatste debat over dit onderwerp bedolven onder berichten van tientallen organisaties en honderden makers, dus er wordt echt wel aan de bel getrokken. Maar helaas zijn er ook veel partijen die cultuur nog steeds zien als een hobby, in plaats van een serieuze bedrijfstak waar ook geld mee wordt verdiend. En helaas maken een paar van die partijen nu ook deel uit van de regering.” 

Wat moet er gebeuren om te waarborgen dat er over een jaar, als er mogelijk een vaccin is, nog wel een popsector en festivalbranche is?
“Mijn inzet is heel simpel: die €300 miljoen moet opgehoogd worden naar minstens 1 miljard. En dan moet ervoor gezorgd worden dat dat geld ook op de juiste plekken terecht komt. Dus niet alleen bij opera, musea en ballet – wat ook belangrijk is en ook gesteund moet worden, maar ook bij de popmuziek. Zorg ervoor dat zzp’ers, of mensen met nulurencontracten die nu thuis zitten, inkomenssteun krijgen. Dus niet alleen meer geld, maar ook een andere aanpak, die niet zo top-down is als met de eerste €300 miljoen.”

Deze week werd ook bekend dat het kabinet verlenging van de NOW-regeling wil koppelen aan omscholing. Mensen die in een sector werkzaam zijn waar krimp wordt verwacht zouden zich dus moeten gaan omscholen. Zou dit ook voor de cultuursector moeten gelden, of moet deze koste wat het kost gered worden?
“Ik zou de cultuursector, en zeker de popmuziek, geen krimpsector willen noemen. Het aantal mensen dat concerten en festivals bezoekt neemt al jaren toe. Het zou ook jammer zijn als over een jaar, als alles hopelijk weer op gang komt, er geen licht- en geluidstechnici meer zijn, omdat ze allemaal zijn omgeschoold. Kijk, als iemand zelf kiest om wat anders te gaan doen, dan houdt niemand hem tegen natuurlijk. Maar de popsector biedt zoveel werkgelegenheid onder normale omstandigheden, dat het niet nodig is om mensen nu te gaan verplichten iets anders te gaan doen.”

De laatste jaren is flink geïnvesteerd in prachtige poptempels (013, Effenaar, TivoliVredenburg). Is het voorstelbaar dat die gebouwen over een jaar leeg staan?
“Die zullen dan waarschijnlijk omgebouwd worden naar hele dure appartementen, want al die zalen die je noemt, staan wel op toplocaties in de binnensteden. Als ik vastgoedondernemer was, dan wist ik het wel. Ik ben altijd kritisch geweest op al die grote en nieuwe poppodia, omdat het vaak toch prestigeprojecten zijn van een wethouder die een lintje wil doorknippen. Ze zorgen er dan wel voor dat er een mooi gebouw staat, maar vervolgens wordt er te weinig geïnvesteerd in goede exploitatie en zitten veel zalen elk jaar met een tekort. En dat was al het geval vóór deze crisis, dus zulke zalen komen nu heel snel in de gevarenzone.”

Wat vind je van de ‘Bewaar je ticket’ regeling? Zet dat zoden aan de dijk?
“Dat is op zich een sympathieke regeling die podia en boekers wat meer lucht geeft. Stel: een poppodium plant twintig avonden per maand voor gemiddeld driehonderd man. Als een kaartje €15 kost, dan betekent dat dus dat ze in één keer bijna een ton moeten ophoesten als ze voor alle geannuleerde concerten in die maand de ticketprijs moeten terugbetalen. Hopelijk kunnen de podia het door deze regeling iets langer volhouden en als een concert uiteindelijk helemaal niet meer doorgaat, omdat het ook niet verplaatst kan worden, dan kunnen mensen ook zeggen dat ze hun geld niet terug hoeven, om het podium te steunen. Kijk, als je dat geld echt zelf hard nodig hebt, omdat jij ook door corona je baan bent verloren, dan moet het altijd mogelijk zijn om je geld terug te krijgen. Als je het kunt missen, waarom dan niet je favoriete concertzalen steunen op die manier? Ik denk dat de eerste podia nu al waren omgevallen als deze regeling er niet was geweest.”

Slotvraag, wanneer denk je weer in de moshpit te staan?
“Dan moet ik eerst mijn medische perikelen te boven komen, maar dit najaar, oktober/november, in kleine zaaltjes, daar zou ik wel blij mee zijn. Maar ja, voor hetzelfde geld zitten we over drie weken allemaal weer thuis, omdat te veel idioten ineens in een overvolle trein naar Zandvoort gaan zitten en dan hebben we weer veel grotere problemen dan concerten die niet doorgaan.
Maar deze periode laat je wel beseffen hoeveel plezier je uit een concertje haalt en hoe erg je het mist nu het even niet meer kan. Helaas kunnen we weinig meer doen dan afwachten hoe het zal lopen. Af en toe een plaatje of t-shirtje kopen van je favoriete band, om ze te steunen.”

Peter, veel dank en sterkte met de operatie. We hopen je snel weer in een moshpit tegen te komen.

Nog even voor het gevoel hier een aantal legendarische moshpits of aanverwante lichamelijke beproevingen:


Deel dit artikel