Strijdvaardig Kneecap pakt Afas Live in met hardcore hiphop en nineties rave

Amsterdam-Zuidoost is woensdag even Iers grondgebied. Of eigenlijk meer Iers-Palestijns grondgebied, afgaande op de vele vlaggen en T-shirts van beide landen. Voertalen lijken – naast Nederlands – vooral Engels en Iers en de stemming is uitgelaten, af en toe gekruid met wat activisme, als iemand ‘Free, free Palestine’ roept en de uitverkochte Afas Live antwoordt door die kreet en masse te scanderen. Het is de grootste clubshow ooit voor het (Noord-)Ierse trio, dat het afgelopen jaar een ware zegetocht beleefde van grote festivalpodia en filmfestivals tot in de gehate Engelse rechtbanken.

Tekst: Ingmar Griffioen / Fotografie: Charlotte Grips

Als we de controverses, boycots en rechtszaken even vergeten, zien we een hyperenergiek trio, dat met een aardig opgefokte mix van hardcore rap, laidback hiphop, rave en gabber de Amsterdamse concertzaal in de fik zet. Zesduizend overwegend uitzinnige bezoekers springen, juichen en schreeuwen om meer, meer, meer en DJ Próvaí en rappers Mo Chara en Móglaí Bap leveren maar al te graag. En er valt vanavond meer te beleven.

MISS KANINNA
Als voorgerecht hebben ze een bijzondere artiest uitgenodigd: Miss Kaninna. De gelijknamige rapper/songwriter komt letterlijk van de andere kant van de wereld (Melbourne, Australië) en heeft haar dj meegenomen, die net als zij van Aboriginal-afkomst is. Kaninna is de eerste Aboriginal-vrouw met een (Australische) grammy-nominatie en heeft veel gemeen met Kneecap: Ze zegt waar het op staat, komt op voor haar eigen rechten en die van haar onderdrukte bevolkingsgroep, en ze heeft een uitgesproken hekel aan landen die zich aan dat onderdrukken bezondigen. Zo krijgen vooral de Engelse kolonisatoren en Australische regering ervan langs, die ervoor verantwoordelijk zijn dat de Aboriginals van het grootste deel van hun land verdreven zijn en het ook niet terug krijgen. Discriminatie is ook nog steeds een groot probleem, evenals politiegeweld. “Black people in Australia are dying. And not a single policeofficer has ever been convicted. And we are the oldest fucking living culture in the fucking world!”

In uitschieter en oudste nummer Blak Britney rapt ze over harde kale beats:

“I’m a, a pig hater
Death to invader
And all the land takers
And all the treaty breakers
And all the dictators
And all manipulators”

Miss Kaninna komt van het zuidelijke eiland Tasmanië, vluchtte voor de benepen, bekrompen sfeer op het nog kleinere eiland Bruny en belandde in Melbourne waar ze haar eigen hiphopshow kreeg. Ze maakt ook korte metten met misogynie, vertelt over mannen van Bruny die haar klein willen houden. Die haar DM’en dat ze zo mooi is, als ze zich maar niet zo sletterig kleedt. In felle nummers als Dawg In Me en Pinnacle Bitch, die meer elektronisch dan hiphop aanvoelen, rekent ze daarmee af. Dit is haar grootste show ooit en ze was niet eerder zo ver van huis. “It’s crazy.” Dat gold in november 1642 wellicht ook voor Abel Tasman, waarschijnlijk niet haar favoriete historische persoon, maar ze laat de kans liggen om de Nederlandse ontdekkingsreiziger hier de maat te nemen. Belangrijker: “Yo, is that an Aboriginal flag?!” Jazeker, een bezoekster heeft die meegenomen en maakt zo Miss Kaninna’s dag nog wat mooier.

KNEECAP
Qua vlagvertoon zit het vanavond sowieso wel goed. Van het balkon hangen Ierse en Palestijnse vlaggen en in de zaal wappert een veelvoud. In de gangen spotten we menige lad in ‘voetbalshirts’ van andere sociaal bewogen bands als Idles, Fontaines D.C. en Primal Scream. Stapels met Kneecap-shirts met teksten als ‘Free the six counties, Free Mo Chara, Free Palestine’ en karakteristieke Kneecap bivakmutslogo slinken snel. De merch loopt nog harder dan de streams en de vraag lijkt gerechtvaardigd of de aardig breed gedragen internationale boycot – waarmee Kneecap geconfronteerd werd na twee geruchtmakende shows op de Coachella livestream – geen averechts effect heeft. Iets wat je ook ziet bij een artiest als Bob Vylan, die ook in meerdere landen geweerd wordt. Vylan zag recent nog een show in 013 geannuleerd worden, maar is tegelijk behoorlijk ontploft en werd recent geïnterviewd door Louis Theroux.

De groep uit Belfast is sinds 2017 actief en ontplofte in 2024 dankzij de release van tweede album Fine Art en een breed geprezen autobiografische film. Kneecaps politieke boodschappen blijken enorm aan te slaan in de jongerencultuur, bij een jeugd die zich lang niet altijd gehoord voelt en misschien wel op zoek is naar rolmodellen die wél durven op te staan tegen onderdrukking, genocidaal geweld en aanhoudende steun aan Israël. Net als op Coachella projecteert de groep bij aanvang een uitgebreide boodschap op het scherm, die heel kort valt samen te vatten als ‘Israël is still committing genocide against the Palestinians. So many people and children have died and yet, our governments fail to condemn these crimes and keep on delivering weapons to Israel’ en eindigt met een massaal aangeheven “Free Free Palestine”.

Kneecap staat ook pal voor de Ierse cultuur en de Keltische taal (Gaelic), die – eeuwen terug door de Engelsen verboden – weer aan een opmars bezig is, ook in Noord-Ierland. De band is zeven jaar terug zelfs door die taalstrijd ontstaan. Vocalist Móglaí Bap en een vriend schreven ‘Cearta’ (‘rechten’) op een bushalte en kregen de politie achter zich aan. De gearresteerde vriend (Móglaí kwam wel weg) weigerde op het bureau om Engels te spreken, waardoor de politie wel een tolk van de Ierse school moest optrommelen. Enter DJ Próvaí, nu de muzikale spil van Kneecap, die steevast met een bivakmuts in de Ierse kleuren optreedt. De eerste single van Kneecap uit 2017 heet C.E.A.R.T.A., bevat louter Ierse teksten en staat nog altijd op de setlist. Ook vaste prik is het staccato gerapte, aanstekelijke Get Your Brits Out, waarin ‘your favourite Republican hoods’ stelling nemen tegen de Britse aanwezigheid in ’the six counties’: “Northern Ireland is still occupied by the British. This song is dedicated to the king.”

De reden dat veel Ieren zich net als Kneecap identificeren met de Palestijnen is dezelfde als de reden dat je veel Palestijnse vlaggen in Baskenland ziet hangen: eeuwenlange onderdrukking, inclusief geweld en discriminatie van de eigen taal en cultuur door respectievelijk de Engelsen en de Spanjaarden. Móglaí Bap legt het nog even uit: “At the end of the day we are all humans. I think Irish people have always been on the right side of history. What is happening is a genocide. If you are not calling it genocide… then wtf are you calling it? And our governments should stand up to that and arrest Benjamin Netanyahu, because Benjamin Netanyahu is a fucking war criminal. Fuck Netanyahu! Fuck the Israeli government! Until we see some serious change… Kneecap will always call out injustice. It’s the media that is fucking biased (bevooroordeeld) and not us.”

De groep mag dan de humane harten op de juiste plek hebben en begaan zijn met de Palestijnse zaak, veel van de tracks gaan ook gewoon over feesten, over drugs, drank, seks en het rauwe straatleven van Belfast. Zo probeert Mo Chara in Your Sniffer Dogs Are Shite de ‘Garda’ (politie) ervan te overtuigen dat hij geen ‘gear’ bij zich heeft en eindigt een avondje stappen in de mellow track Fenian Cunts in seks met een protestants meisje, die bepaald niet blij is als ze erachter komt dat Mo en Móglaí ‘Fenians’ (Ierse Republikeinse nationalisten) zijn. Ook het manische Rhino Ket laat weinig aan de verbeelding over:

“There’s this thing called rhinoceros ket
When you take a line it makes you forget (Sounds great)
Bally up and let’s rob a vet (Sweet)”

Lullig voor de fotografen die na drie nummers afgevoerd worden, maar Kneecap komt gaandeweg de set steeds meer los. Zo komt jongste single Sayonara (gemaakt met Paul Hartnoll van Orbital) echt als een nineties hardstyle-track van de planken, ook geholpen door een intro sample die ons nadrukkelijk aan The Prodigy doet denken. Kneecap is van vele markten thuis en dat helpt de set en de aandacht enorm. Zo zitten er ook een paar tracks tussen waarin het tempo naar beneden gaat, worden we nog eens teruggevoerd naar jaren negentig, maar dan de hiphop-vibes met een House Of Pain-achtig nummer en zijn tegelijk de elektronische bangers in de meerderheid. Zeker meer naar het einde van de set. I bhFiacha Linne drijft op de rauwe, hier nog altijd kippenvelwekkende, sample van Cübik van 808 State. DJ Próvaí kent zijn klassieke bangers.

Ook heel tof is de nieuwe single No Comment, die op 18 november uitkomt featuring producer Sub Focus. Voor het single artwork is een andere activistische artiest van naam gestrikt: Banksy. De groep mag het door de Londense rechtbank afgedekte werk (waarop een rechter een demonstrant met een hamer slaat) van de enigmatische Britse kunstenaar op de hoes zetten. Op de single rapt Kneecap gedreven over een harde drum ’n bass-track van de Londense producer. Instant hit.

Voor het meer laid-back gebrachte C.E.A.R.T.A, de oudste Kneecap-song, vraagt het Ierse trio als “a wee favour” om zoveel mogelijk mensen op de schouders te nemen en dat hoef je vanavond in Afas geen twee keer te zeggen. De show zit al op tweederde, Próvaí rockt nu ook de mic en duikt dan het publiek in. De security vindt het allemaal maar ingewikkeld; Mo Chara initieert meerdere moshpits (hoewel die suggestie op het balkon gelukkig niet loskomt), af en toe zeilt er een biertje voorbij, crowdsurfers zijn schering en inslag en het is zeker niet de bedoeling dat er binnen gerookt wordt of over de barrier geklommen wordt. Op de schouders zitten mag evenmin, maar de actie is zo massaal dat er gelukkig niks meer tegen te doen valt. Chill out dudes! Echt…

Kneecap heeft er net twee uitverkochte avonden in de Élysée Montmartre in Parijs op zitten, maar weet ons te overtuigen dat één avond in Amsterdam harder gaat dan die twee bij elkaar. Zagen we maandag Turnstile in dezelfde zaal de fans uitgebreid omarmen, twee dagen later maakt Kneecap ook volop verbinding. Een mijlpaal als ‘je grootste clubshow’ leent zich natuurlijk ook goed voor een stuk reflectie. Ze kunnen de populariteit zelf soms nog maar moeilijk bevatten. “The majority of our songs is in Irish, a language many people at home don’t even speak.” De Ierse mannen tonen zich meer dan dankbaar voor alle support en benadrukken het belang: “Cause us artists don’t make any money from platforms like Spotify and YouTube, so it’s really down to you guys. You are the reason we can do this.” De beloning komt met swingend prijsnummer H.O.O.D. (met opruiende Sleaford Mods vibes) en dan de hard ravende banger The Recap, die een absolute mayhem in de zaal losmaakt. De dj-producer heeft ook alle remmen los en duikt weer het publiek in, om al crowdsurfend terug te keren in the barrier. Damn, mooi feestje hoor.

Kon je Kneecap medio 2024 nog bewonderen in een kleine zaal als Bitterzoet en op het Valkhof Festival, inmiddels is de groep flink uit die jas gegroeid. Na een zomer met festivalshows als Best Kept Secret, Pukkelpop en Glastonbury en twee uitverkochte Paradiso-shows in september is nu ook Afas Live voor de bijl gegaan. Waar dit gaat eindigen weet niemand, maar zeker is dat Kneecap een festivalact van formaat is geworden, evenals een aardige garantie voor een harde, zweterige en sociaalbewuste show. Helemaal 2025 proof dus.

 

---