Antillectual, foto: Mari-Liis Burket
De Nijmeegse punkband Antillectual stopt met het maken van platen. Engage! (2016) was de laatste. Via losse singles, Heads You Win, Tails We Lose is inmiddels uit, moet de muziek de luisteraar bereiken. Wat niet verandert: de maatschappijkritiek en het streven de wereld te verbeteren, zoals onlangs weer eens bevestigd werd rond de clip en minidocumentaireserie van het nummer Change The Standard. “De noodzaak om een heel album te hebben om gehoord te worden, is niet meer zo groot als vroeger.” Never Mind The Hype spreekt met zanger-gitarist Willem Heijmans en bassist Toon van Kouteren.
Door: Arina Banga
Onlangs werd bekend dat jullie geen albums meer gaan uitbrengen. Waarom kiezen jullie voor het uitbrengen van losse nummers?
Willem Heijmans (zang/gitaar): We houden ervan om dingen steeds op een andere manier aan te pakken en omdat we al vijf albums hebben, vonden we het een goed moment om het roer om te gooien. Een belangrijke reden is dan ook dat we het voor onszelf interessant willen houden.
Toon van Kouteren (bas/zang): Het is tof, want we springen het diepe in. Niemand weet hoe dit zal lopen en waar het precies naartoe gaat. Dat maakt het uitdagend. We moeten nadenken over onze aanpak: hoe zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk mensen onze muziek te horen krijgen?
Denken jullie dat dat via een album niet meer kan?
Toon: Ik zou nieuwe bands niet aanraden om geen album te maken, maar voor ons is het anders omdat we er vijf hebben. Daarnaast is het natuurlijk zo dat de muziekindustrie erg verandert. Je kunt via internet makkelijk aandacht vragen voor je muziek. Sterker nog, de aandachtsspanne van mensen is veel korter. Mensen zijn niet per se langer gefocust op een plaat dan op een los nummer. Veel bands brengen daarom in de aanloop naar de release van een plaat bijvoorbeeld elke maand een nummer uit. Op die manier ligt de aandacht eigenlijk steeds al bij losse singles.
Antillectual, foto: Tom Roelofs
Jullie deden dat ook, toch?
Willem: Bij de laatste plaat niet, maar bij de platen daarvoor brachten we in de aanloop naar de release iedere week een nummer uit, met als climax het album zelf. Dat willen we blijven doen, maar dan zonder dat dat leidt tot een album. De noodzaak om een heel album te hebben om gehoord te worden, is kleiner dan vroeger. Via Spotify luisteren veel mensen naar playlists. Niet iedereen gaat bij een cool nummer meteen een hele plaat luisteren.
Voor een album nemen bands de nummers vaak gebundeld op. Hoe verloopt het opnameproces nu jullie niet meer naar een album toewerken?
Willem: We hebben nu drie nummers redelijk ouderwets opgenomen. We hadden ze helemaal af toen we aan de opnames begonnen: demo’s, drums, bas, gitaar, zang, harmonieën en extra partijen.
Toon: Maar doordat ze niet samen uitgebracht hoeven te worden, heeft elk nummer zijn eigen deadline. Heads You Win, Tails We Lose is het enige nummer dat echt 100% afgewerkt is en dat hebben we uitgebracht. Met die andere nummers zijn we nog druk bezig. Je zou kunnen zeggen dat nummers gebundeld worden opgenomen, maar niet tegelijkertijd worden afgewerkt.
Willem: Woensdag ga ik akoestische restpartijtjes opnemen en van een ander nummer moet de leadzang nog worden opgenomen. Doordat die deadline later is, werkt het relaxter, merken we. Ik wil daar nog verder mee experimenteren.
Hoe zou dat in zijn werk gaan?
Willem: Stel dat we vier nummers opnemen en dat de tekst van slechts twee nummers af is, dan kan je met die andere twee nummers meer inspelen op de actualiteit (bands nemen zang doorgaans als laatste van alle partijen op, red.). Over iets dat nú gebeurt, zou je anders pas over drie jaar een plaat kunnen opnemen. Op deze nieuwe manier worden we als band flexibeler wat betreft thematiek, een belangrijke meerwaarde.
Antillectual, foto: Tom Roelofs
Vraagt dat ook om een andere aanpak van het schrijven van de zanglijn?
Willem: Ik vrees dat ik, door deze vraag te beantwoorden, de romantiek van het songwriten weghaal! Voorheen schreef ik de melodie en de woorden tegelijkertijd. Die woorden veranderden daarna weleens, wel was er meteen taal. Als we pas bij een gebeurtenis uit de actualiteit bepalen waar een nummer over gaat, kan dat niet meer. Bij de laatste opnames heb ik dit al een beetje uitgeprobeerd. Ik gebruikte van dat Latijn dat webdevelopers ook gebruiken, lorem ipsum. Op die manier kan ik de melodie opvullen en heb ik tegelijkertijd toch houvast wat betreft klanken en woorden. Later merkte ik af en toe dat het niet werkte, bijvoorbeeld als een zin qua aantal lettergrepen niet overeenkomt. Dat is niet erg, omdat ik dan gewoon een manier bedenk die wel werkt. Het is zo relatief: je kunt op een melodie misschien wel tien verschillende zanglijnen zetten en ze zijn misschien alle tien gaaf.
Jullie noemden net jullie nieuwe single al: Heads You Win, Tails We Lose. Is dit een voorbeeld van zo’n actuele song?
Willem: Deze song gaat over het meest pregnante onderwerp op het wereldtoneel: het populisme dat de laatste jaren overal de kop opsteekt. De Brexit is een duidelijk signaal, maar je ziet het ook aan de populariteit van politici of partijen: Trump in Amerika, de FPÖ in Oostenrijk, de AfD in Duitsland, Duterte in de Filipijnen en bij ons de PVV en Forum voor Democratie. Het was voor ons geen optie om hier niet een nummer over te schrijven.
Toon: Traditionele partijen schuiven daardoor ook op naar rechts.
Willem: Ik begrijp in zekere zin de tactiek wel om stemmen weg te houden bij populistische partijen, maar als gevolg daarvan verrechtst of verpopulariseert het beleid. Ook al zitten populistische partijen zelf niet in de regering, hun standpunten worden wel in beleid omgezet. Linksom, rechtsom of extreemrechtsom worden we hier slechter van.
Wat willen jullie met het nummer duidelijk maken?
Willem: Je hebt eigenlijk geen nummer van ons nodig om te weten dat nationalistische of populistische politiek populair is. We brengen niks nieuws, wel een waarschuwing tegen zulke politiek. Iedere keer als er nieuws over Trump is, ben ik minder verbaasd. Het kan niet bizarder en daardoor verbaast het mij niet meer. Die gewenning is heel gevaarlijk. Ook al normaliseert het, het is echt alles behalve normaal.
Toon: Een partij als de PVV zegt op te komen voor de gewone man, maar uit het stemgedrag bij moties blijkt dat ze vaak meegaan met de VVD als het gaat om belastingbeleid voor grote bedrijven en dergelijke. Ze zijn niet die arbeiderspartij die ze pretenderen te zijn. Hoe kan je nou tegen de elite zijn, als je de elite bent?
Willem: Dat is ook een van de dingen die we proberen te zeggen met dat nummer. In een regel die Toon zingt, komt dat duidelijk naar voren: ‘Selling out the people that you claim to speak for.’ Mensen raken ondanks dat vreemd genoeg nog niet teleurgesteld in die politici.
Toon: Het draait allemaal om de beeldvorming en fake news helpt daarbij. Kenmerkend is het continu ophitsen van mensen en radicale claims maken zonder mogelijke alternatieven of ideeën voor beleid.
Zelf laten jullie juist graag alternatieven zien voor een betere wereld. Zo is jullie merch fairtrade en biologisch en hebben jullie nummers die hierover gaan, zoals Change The Standard (afkomstig van Engage!, 2016, red.). Onlangs brachten jullie een clip en minidocumentaire uit van het nummer. Hoe kwamen jullie op dit idee?
Willem: In mijn omgeving zag ik dat veel mensen dingen op een andere manier aanpakken dan de standaard. Het leek ons leuk om als minidocumentaire een aantal van die voorbeelden onder de aandacht te brengen. Als ik bijvoorbeeld mensen van Fairtrademerch eerlijke merchandise zie maken, inspireert dat mij om dingen anders aan te pakken. Ik hoop dat wij op onze beurt weer mensen inspireren om, buiten de standaard, te kijken naar andere manieren waarop iets kan werken. Zo ontstaat er een synergie om daadwerkelijk dingen te veranderen. De bedrijven gebruiken de docu om te laten zien: dít is wat wij doen. Een echte win-win-winsituatie voor iedereen die erbij betrokken was.
Er zijn best veel bedrijven die de status quo proberen te veranderen. Waarom hebben jullie juist deze bedrijven in beeld gebracht?
Toon: Het zijn bedrijven die dicht bij ons staan en heel concreet zijn. Fairtrademerch maakt een product, bijvoorbeeld een T-shirt, en dat is van biologisch katoen, op een eerlijke manier gemaakt met veganistische inkt. Ons hele bestaan bestellen wij al merchandise bij hem.
Willem: Etjen van Just Like Your Mom is begonnen als toursupportbedrijf met busjesverhuur. Dat is vervolgens uit de hand gelopen en nu catert hij veel grote festivals met superlekker plantaardig eten. Vegan burgers zijn heel concreet in beeld te brengen. Hetzelfde geldt voor de fietscouriers van Velocity: het is duidelijk dat een fiets minder vervuilt dan een busje, dus dat is heel bruikbaar in de clip. Het was natuurlijk ook makkelijk om vrienden te benaderen om te vragen of ze mee wilden doen. De meeste van die mensen hebben een achtergrond in de punk en DIY (do it yourself, red.). Ik denk dat die achtergrond stimuleert om op deze manier te gaan werken.
Nederlandse shows van Antillectual:
2 augustus: De Onderbroek, Nijmegen (+ Adhesive + Smash The Statues)
2 november: The Sound of Revolution, Eindhoven (+ Propaghandi + Dag Nasty + meer)
20 december: Paard, Den Haag (+ No Fun At All + Drunktank)
Antillectual, foto: Greet Druyts
Nog geen reacties!
Er zijn nog geen reacties geplaatst.