Column: ‘Vrouwen zijn ok! Maar mannen net iets beter’

Savages, vanavond te zien in de Melkweg

In het heetst van de ‘waarom staan er zo weinig vrouwen op festivalpodia’ strijd, bevind ik mij bij een concert van Cheap Thrills. Een band die uit maar liefst vier vrouwen en welgeteld nul mannen bestaat. Mijn mannelijke gezelschap en ik zijn niet vies van een goed foute seksistische grap (laat staan een paar écht foute Tweede Wereldoorlog-grappen), maar de discussie is echt én waardevol; er staan amper vrouwen op podia en dat schijnt de norm te zijn. Vanavond wordt die norm dus even goed op de schop genomen door deze vier hard rammende vrouwen. Ze zingen ook nog eens over hun ‘beaver’ dus met het vagina-gehalte zit het deze avond meer dan goed. Iets wat ook mijn mannelijk gezelschap erg kan waarderen. Cheap Thrills ramt en ragt en punkt en rockt, zonder dat hun geslacht enigszins in de weg staat. Dit is niet punk door vrouwen, dit is punk. En godsamme die drumster. Zelfs mijn gezelschap, van origine drummer, geeft aan zelf nooit zo strak te hebben kunnen drummen, zonder enige ‘die drumt wel lekker, voor een vrouw’ vibe. Ik ben dan ook in goed gezelschap.

Door Lisa Gritter

Moeizamer ging het op Facebook, waar een vrouwelijke boeker zich uitsprak over de schamele hoeveelheid vrouwen op festivalpodia. Ze was geschrokken en verdrietig. Terecht want de cijfers liegen er niet om. Acht vrouwen tegenover 43 mannen op Noorderslag, 7 vrouwen tegenover 49 mannen op Best Kept Secret en 0 vrouwen op 25 mannen op Welcome To The Village (volgens de FB post die deze discussie aanwakkerde en gebaseerd op de namen die op dat moment bekend waren gemaakt voor deze editie). Persoonlijk werd ik verdrietiger van de reacties. Dat het een discussie op zou leveren viel te verwachten; Facebook wordt – gelukkig – nog regelmatig gebruikt voor het uiten van ongezouten meningen en niet enkel om al onze zevenhonderd vrienden op de hoogte te stellen van wat we die avond gegeten hebben. Toch verbaasde ik me over de vele reacties die de onevenwichtige balans ontkenden of toeschreven aan ‘een kwestie van kwaliteit’. Dat wil dus zeggen; er zijn gewoonweg te weinig goede vrouwelijke muzikanten. Dat stak. Vooral toen bleek dat ook vrouwen deze mening leken te delen. Daar ging ons vagina-front.

Maar waar gaat het dan wel mis? En gaat het eigenlijk wel mis of is de gemiddelde line-up van een festival waar het overgrote deel man is een eerlijke afspiegeling van de industrie? Ik sprak met Marije (van Veen; Lexicon Bookings en aanstichter van de Facebook-rel). “De festivals zijn niet het enige probleem, maar zij zitten aan het einde van de schakel en het is makkelijk meetbaar. Dus vandaar dat ik dat naar buiten bracht. Om het simpel te zeggen: de muziekindustrie is in de jaren ’50, ’60 gemaakt door mannen en daardoor is de industrie voor mannen. Betekent niet dat het niet anders kan, maar om dat te bewerkstelligen moet van scholen tot aan festivals gekeken worden hoe het toegankelijker gemaakt kan worden voor iedereen. Voor en achter de schermen. Ik geloof er niet in dat vrouwen minder potentie hebben, ik geloof er wel in dat ze eerder opgeven door verschillende blokkades in de industrie maar ook vanuit gedrag. Het beste voorbeeld vind ik een boormachine. Gemaakt door mannen op de mannelijke hand, en daardoor dus voor mannen. Eigenlijk is de muziekindustrie een boor die net niet lekker in vrouwelijke hand ligt. Je kan het wel gebruiken maar echt handig is het niet.”

Het gaat niet om vingertjes wijzen, het gaat ook niet om er even een vrouwenband tegenaan te gooien om je vagina-quotum te halen. Het gaat nog minder om zeikende wijven die een slachtofferrol aannemen en gewoon “ff lekker een wijntje open moeten trekken” in plaats van zo te lopen miepen. Het gaat om bewustwording. We leven in een maatschappij die nog immer gerund wordt door heteroseksuele blanke mannen en dat heeft invloed op hoe mannen tegenover vrouwen staan en vice versa, maar ook hoe vrouwen tegenover zichzelf en andere vrouwen staan.

Het vergt hard werken, focus en het risico een hoop ‘belangrijke’ mensen tegen je in het harnas te werken als je als ‘vrouwenband’ niet als zodanig gezien wilt worden. Savages is een mooi voorbeeld hiervan. Ga die band vanavond zien in de Melkweg! En anders toch zeker wel op Down The Rabbit Hole of Rock Werchter. De vier dames worden amper nog als vrouwenband bestempeld (hoewel…) en hebben het respect van veel mannen én vrouwen gelijk, maar dat gaat niet vanzelf. Dat is hard werken, er bovenop zitten en geen bullshit slikken. Hoe vaak wordt een band een mannenband genoemd? Hoe vaak lees jij; “Queens Of The Stone Age; een all-male band. Josh Homme komt op in een zwarte spijkerbroek en nauwsluitend geblokt overhemd, zijn borsthaar duidelijk zichtbaar, hij is niet bang zijn mannelijkheid te laten zien op het podium, respect.”?

Niemand houdt ervan beticht te worden van seksisme. Maar misschien kan het geen kwaad om stil te staan bij de onevenwichtige balans tussen mannen en vrouwen op het podium en iets dieper te graven dan we wellicht zouden willen en iets verder te kijken dan; er zijn nou eenmaal weinig bands van formaat met vrouwen in de line-up. Neem in acht dat we leven in een maatschappij die nog immer gerund wordt door heteroseksuele blanke mannen en het feit dat ‘mannenbands’ succesvoller zijn dan ‘vrouwenbands’ op zichzelf al voor een groot deel daarin zijn grondslag vindt. En dat we onze dochters, vrouwen, zussen, moeders en vriendinnen, een wereld gunnen waarin ze alle kansen hebben om op de grootste podia te staan zonder dat er en masse getwitterd wordt over het bestaan van hun vagina. Samen kunnen we gelijke kansen creeëren waarin wat er tussen je benen hangt (of niet hangt) geen negatieve invloed heeft op je muzikale carrière.

Show some balls, free the fanny!