“We come from the land of the ice and snow
From the midnight sun where the hot springs flow”

Vikingen en harde muziek. Een match made in heaven, of walhalla, vanaf het moment dat Robert Plant in 1970 bovenstaande tekst zong in Immigrant Song. Het stoere, woeste imago van de Noormannen sprak bij hardrockers en metalheads tot de verbeelding en de Viking-thematiek vond navolging bij bands als Manowar, Saxon en Iron Maiden, later gevolgd door diverse bands uit de death en black metalhoek, zoals Bathory, Unleashed, Enslaved en Amon Amarth. Het werd zelfs zo populair dat ‘viking metal’ een eigen subgenre binnen de metal werd. Rond de eeuwwisseling doken de eerste drinkhoorns op tijdens metalconcerten en –festivals, soms gevolgd door LARP’ers (live action role players) in complete Vikingoutfits. Je zou haast gaan denken dat de echte Noormannen ruim duizend jaar geleden op hun eigen feestjes ook stonden te grunten en keihard op drums te beuken. Niets is echter minder waar natuurlijk en dat is waar Wardruna in beeld verschijnt met het nieuwe album ‘Kvitravn’.

Tekst: Joost Schreurs

Runaljod: het begin
Sinds de oprichting in 2005 probeert Wardruna de oorspronkelijke muziek van de Noormannen te reproduceren, bijvoorbeeld door gebruik te maken van traditionele muziekinstrumenten, zoals trommels van dierenhuiden, bukkelhoorns en diverse soorten lieren en luiten.  Wardruna vestigde zijn reputatie met de Runaljod-trilogie (het geluid van de Runen, het oorspronkelijke Oudgermaanse schrift). Op deze drie albums neemt Wardruna de luisteraar mee op een mythische reis door het pre-christelijke Scandinavië. Het geluid van Wardruna is atmosferisch, mystiek en hypnotiserend, als de soundtrack van heidense religieuze rituelen. De groep werd niet alleen in de folkscene opgepikt, maar ook metalheads konden deze vorm van traditionele muziek wel waarderen. Wat natuurlijk hielp, was dat Wardruna-meesterbrein Einar Selvik meewerkte aan de muziek voor de populaire tv-serie Vikings en ook het gedeelde curatorschap van Roadburn in 2015 (samen met Ivar Bjørnsson van Enslaved) zorgde voor nog meer bekendheid onder ‘heavy music’ liefhebbers. Als je een Wardruna concert bezoekt, tref je als publiek een interessante mix van metalheads, folkliefhebbers en echte paganisten (aanhangers van het pre-christelijke, heidense geloof) aan.

De terugkeer met Skald
Eind 2018 was er ineens het vierde Wardruna-album Skald. Een skald was een soort minstreel, een muzikale verhalenverteller die in de tijd van de vikingen langs nederzettingen trok, om daar de lange, koude winteravonden op te luisteren met zijn muziek en verhalen. Einar Selvik kruipt op dit album in de huid van de skald en gaat terug naar de basis, want eigenlijk is dit een solo-album waarop Selvik zingt en zichzelf begeleidt op lier of luit en soms zelfs een kwartier lang geheel a capella zingt. Een flinke stijlbreuk na de eerste drie Runaljod-albums en even wennen voor de trouwe fans. Maar wie Einar Selvik als skald in actie zag, bijvoorbeeld in november 2019 in de Grote Zaal van TivoliVredenburg, kon een speld horen vallen en keek ademloos toe hoe Selvik volledig opging in zijn voordracht.

Kvitravn anno 2021
Iets meer dan 2 jaar na Skald verschijnt nu dan het vijfde album ‘Kvitravn’, waarop Wardruna terugkeert naar het completere bandgeluid van de eerste albums. ‘Kvitravn’ betekent ‘witte raaf’ en is de artiestennaam van Selvik, die stamt uit begin deze eeuw toen hij drummer was van de Noorse black metalband Gorgoroth. Hoewel Selvik alle instrumenten zelf inspeelde op dit album (met uitzondering van de neverlur, een soort alpenhoorn), is ook zangeres Lindy-Fay Hella weer van de partij om met haar prachtige stemgeluid bij te dragen aan de mystieke sfeer van de muziek. Openingsnummer Synkverv begint nog redelijk ingetogen, met bescheiden percussie en koorzang, maar bij het volgende nummer Kvitravn is de kenmerkende Wardruna-vibe weer overduidelijk aanwezig: repetitieve ritmes, melodieën en atmosferische zang brengen de gewillige luisteraar in een soort trance. Alle nummers zijn opgebouwd rond hetzelfde tempo, waardoor een ambient-achtige sfeer wordt gecreëerd, maar dan zonder hulp van samples of elektronica. Alles met louter zang en traditionele instrumenten.

Qua thematiek wordt vanzelfsprekend weer geput uit de rijke geschiedenis van de Noordse en Germaanse mythologie en legendes. De raven van Odin worden bezongen in Munin, in Fylgjutal gaat het over fylgja, een soort Noordse ‘spirit animals’ en Ni, oftewel negen, verhaalt over de rol van dit cijfer in de heidense mythologie, die is opgebouwd uit negen werelden. In het slotnummer Andvevarljod (het lied van de Nornen, de lotsgodinnen) komt alles samen in tien epische minuten: hypnotiserende koorzang, pulserende percussie en het diepe gebrom van de neverlur. Dan zit de trip er na 65 minuten op en is het uitkijken naar november als Wardruna weer langskomt om de Grote Zaal van TivoliVredenburg om te toveren in een Noords langhuis.

Na het uitgeklede ‘Skald’, is Kvitravn weer een compleet Wardruna-album geworden, waar de fans blij mee zullen zijn en waarmee misschien ook weer wat nieuwe geesten worden rijpgemaakt voor een muzikale kennismaking met het tijdperk der Vikingen. Liefhebbers van de eerste drie albums, die ‘Skald’ wellicht iets te ingetogen vonden, kunnen opgelucht adem halen dat het ‘oude’ Wardruna weer te horen is op Kvitravn. Maar ook als je ‘Skald’ wel kon waarderen, dan hoor je elementen hiervan terug op dit nieuwe album, bijvoorbeeld in de geleidelijke opbouw van sommige nummers. Want hoewel de sommige nummers al vanaf 2009 in de maak waren, is ‘Kvitravn’ toch een goede weerspiegeling van waar Wardruna nu staat als groep in hun muzikale ontwikkeling, want ook al speel je muziek die al meer dan 1000 jaar oud is, ontwikkeling is altijd nog mogelijk.

Kvitravn is op 22 januari verschenen en via onder andere de officiële webshop van Wardruna verkrijgbaar op vinyl, cd en cassette. Tevens is het album te beluisteren via Spotify en verwante streamingdiensten:

 

 

 

 

 

 


Deel dit artikel