Albumreview: Rats On Rafts – Excerpts From Chapter 3: The Mind Runs A Net Of Rabbit Paths

Onlangs maakte ik een gebonden champignonsoep. Ik startte met wat olijfolie en een eetlepel meel. De olijfolie verhitte gelijkmatig, maar het meel begon boos te pruttelen. Door snel te roeren met een garde kon ik de twee ingrediënten samenbinden tot een goor drapje. Daaraan voegde ik langzaam beetjes water toe, waarna er een substantie ontstond die al meer leek op een soepje. Door de rest van de ingrediënten toe te voegen, waaronder natuurlijk een royale scheut witte wijn, werd de brei uiteindelijk een van de lekkerste soepen die ik tot dusver heb gemaakt… 

Tekst: Christel de Wolff

Waarom ik bij het luisteren naar Rats on Rafts’ derde plaat Excerpts from Chapter 3: The Mind Runs a Net of Rabbit Paths precies moet denken aan mijn  – dankzij de coronacrisis flink verbeterde – keukenskills? Misschien omdat het ten tijde van het schrijven van deze review tegen etenstijd is of de bandnaam me op een Freudiaanse manier doet denken aan tekenfilmklassieker Ratatouille of een Rat in the Kitchen? Onjuist, voor een gedachtestroom vol zwakke verwijzingen naar de bandnaam is bij een bespreking van de nieuwste plaat van Rats on Rafts (Ik zal liefkozend “Rats” zeggen) geen ruimte. 

Toen single T.M.E (Tokyo Music Experience) uitkwam, liet het doorlopende coronakuchje op de plaat mijn mondhoeken krullen. Te midden van een coronapandemie moest je het maar durven om in een microfoon te hoesten alsof het niks was. Het zette de eigenzinnige toon voor wat nog moest komen en wakkerde het verlangen aan om naar de rest van het album te luisteren, wat in 2021 zou uitkomen. Inmiddels eind januari is het dan zo ver en is die eerste luisterbeurt extreem spannend. 

In 2019 vertrok Rats on Rafts voor een poosje naar Japan om daar samen met bevriende Britse band Franz Ferdinand op te treden. De daar opgedane indrukken en meegemaakte avonturen hebben hun weg naar de nieuwste langspeler van de Rotterdamse band overduidelijk gevonden. Het derde album is, na The Moon Is Big en Tape Hiss, een behoorlijke mijlpaal in de carrière van de Rotterdammers. Een flinke prestatie om alle gedachten en gevoelens van de afgelopen vijf jaar (sinds Tape Hiss) in een album te persen, een psychedelische reis te creëren met beklemmende ondertoon die nekharen overeind laat schieten. 

De plaat, zelf opgenomen op tape, gaat verder waar Tape Hiss stopte. Het tweede album van de band distantieerde zichzelf al van de debuutplaat door de ruimte te geven aan experiment, noise en chaos. In Excerpts From Chapter 3: The Mind Runs A Net Of Rabbit Paths, wordt deze ruimte nog beter benut en zelfs verder uitgebreid. De toon wordt gezet in de proloog, dat nog het meest doet denken aan een vredig Chinees restaurant (in deze context misschien liever Japans), maar al vrij snel komen daar de tempoversnellingen die mijn hartslag uit rust halen. A Trail of Wind and Fire heeft het herkenbare geluid van de Rats behouden, maar wordt aangestuurd door een mate van volwassenheid die we nog niet eerder hebben gehoord. In het fictieve restaurant wat op mijn oogleden staat bij het luisteren naar dit album, blijken al vrij snel heel wat duistere geheimen te schuilen en opkomende existentiële crises die acuut moeten worden opgelost. 

Ruis, wanorde en herrie behouden bewust de boventoon, twijfel niet aan de kwaliteit van je speakers of koptelefoon wanneer je je waagt aan deze plaat. Het album is overduidelijk gemaakt om op luid volume af te spelen vanaf vinyl of cassette en een droge digitale weergave doet de kakafonie geen eer aan. Tussen de chaos door klinkt een prominent aanwezige basgitaar als noodzakelijke rots in de branding en wordt er bij vlagen flink op los gedrumd. Gitaren huilen, evenals mijn oren die de grootste moeite hebben om het allemaal bij te benen.  

T.M.E. (Tokyo Music Experience) blijkt na de eerste volledige luisterbeurt nog steeds het meest catchy, maar in de context van het hele album valt de relatief simpele opbouw van deze single weg tegenover de veel complexere verhalen op het album. Een wervelwind neemt je vanaf begin tot epiloog mee, van 1 tot 13. Enkele parels zijn wat mij betreft, The Rise and Fall of the Plague, The Disappearance Of Dr. Duplicate en Part One: The Long Drought, gevolgd door Part Two: Crossing the Desert. De eigenwijze gitaar doet heel even denken aan een de experimentele postpunk inslag van een vroege The Cure, maar dit punt van herkenning vervliegt zo snel als dat het neerdaalde. 

In het tweede deel hebben we Tokio verlaten en rijden we op gejaagde paarden door de droge woestijn terwijl we achterna gezeten worden door de grootste bandieten die de wereld ooit gekend heeft. Misschien is dit niet helemaal het plaatje wat de band voor ogen had, maar de angst die de tweede helft van het album me inboezemt, gaat door merg en been. Welke traumatische ervaringen hebben geleid tot deze intensiteit is niet relevant, maar dat de Rotterdamse band in de periode na Tape Hiss nog steeds genoeg input heeft verzameld om zich kwaad over te maken is duidelijk. 

Daarbij zijn het niet alleen emoties die het album los maakt, ook belangrijke en actuele vragen worden gesteld. De derde langspeler van de Rats is een moeilijke plaat. Gegoten in een scherpzinnig formaat dat op het eerste gezicht een chaotische weergave van klanken lijkt, maar na een tweede luisterbeurt dan toch ineens doet denken aan mijn soepje. Klank en woord vormen één geheel, gebonden door urgentie. 

Excerpts From Chapter 3: The Mind Runs A Net Of Rabbit Path is op 29 januari 2021 uitgebracht en verkrijgbaar op vinyl, casette en cd. Er zijn verschillende uitgaves verkrijgbaar waaronder een tot 300 gelimiteerde deluxe origami fold out, onder andere te bestellen via Bandcamp. In februari hopen we het album live te mogen aanhoren in o.a. Ekko, Utrecht op 18-02, Stroomhuis Eindhoven op 19-02 en Rotown, Rotterdam op 20-02.