Skemer op Grauzone, foto Maron Stills

Wie het festival Grauzone wil typeren kan parallellen trekken met het Berlijn van vóór de val van de muur. Het vormde in alle grauwheid vooral de bakermat voor creatie en ijdelheid langs de schaduw van haar eigen bestaan. Grauzone is het meerdaagse festival waar totaalbeleving een belangrijke onderdeel is en inmiddels jaarlijks plaatsvindt in Den Haag. Aan ons de eer dit jaar om last-minute alsnog in ieder geval de vrijdag mee te pikken, met dank aan de organisatie.

Tekst: Steve Gröniger // Fotografie: Maaike Ronhaar

Oké, muziekvrienden en vriendinnen… Ik ga met mijn relaas het festival zeker geen recht aandoen. Met een ongelukkig gehavende hand die nog herstellende is, ga ik ondanks de fysieke ellende toch een poging doen om een beperkte indruk te geven van een echt heel vet gebeuren. Ik durf namelijk best te stellen dat Grauzone, net als festivals als Roadburn, Le Guess Who? en in een ver verleden Incubate, een avant-gardistische schwung geniet. Wil je wat dat betreft in de stemming komen en een indruk krijgen van de esthetiek die het festival in de kern voordraagt, is het luisteren naar Bauhaus met het volume op maximaal een hele dikke aanrader.

Het is een gedurende een aantal dagen een totaalbeleving die de grenzen van de eigen niche opzoekt en uitbuit. Dat klinkt misschien wat pretentieus, maar waar zouden we zijn zonder esthetisch verantwoorde pretenties als deze? Ik nergens in ieder geval, want voor muziekfreaks als ik zijn dit soort zaken van levensbelang, die onmiskenbaar voeden als een dikke shot heroïne in de muzikale aderen. 

‘Heroin, be the death of me
Heroin, it’s my wife and it’s my life
Because a mainline into my vein
Leads to a center in my head
And then I’m better off than dead
– Lou Reed

Skemer op Grauzone, foto Maron Stills

SKEMER
We gaan over tot de orde van de dag, namelijk Grauzone. En in alle eerlijkheid… De grootste reden waarom ik hier in de eerste instantie wilde zijn, iets waarvan ik eenzelfde soort sentiment beproef bij vaste fotograaf Maaike, is: Skemer! Ik weet niet zo goed wat het is waardoor ik een tamelijk idiote vorm van aantrekkingskracht voel voor deze act. Ik heb helemaal geen vergaande geschiedenis met de Skemer, behalve dan dat daar afgelopen oktober ineens de langspeler Benevolence was. De enige wetenschap die ik tot dat moment had, was dat het een nieuw project was van Mathieu Vandekerckhove en eega Kim Peers. Nu ben ikzelf ontsproten in de jaren tachtig en ik genoot lange tijd een tamelijk ambivalente verhouding met de muziek uit die periode. Ik moet dus bekennen dat dit de afgelopen jaren nogal is bijgesteld. Dat heeft enerzijds misschien te maken met de algehele esthetiek van het nihilistische/minimalistische/fatalistische karakter van de muziek uit die periode die mij aanspreekt en anderzijds een verworven fascinatie voor de obscure kanten van dat muziektijdperk (met dank aan Trent Reznor). Maar in het verlengde daarvan misschien nog wel meer voortvloeiend uit het moment dat een therapeut mij ten strengste verbood om naar Joy Division te luisteren, wat natuurlijk zorgde voor een kettingreactie naar alles post-punk, no wave en uiteindelijk vooral dark wave, want niets zoeter dan verboden vruchten. Je gaat maar één keer dood, uiteindelijk…

Qua beleving is de minimalistische dark wave van Skemer er dus een van het spannende soort en is ook niet van angst bevangen precies te zijn wat ze is: een serieus gebeuren in de grap die het leven soms heet. Nu ben ik verder in dubio of het wel of geen geniale zet is van de organisatie om deze act het festival muzikaal te laten openen. Op voorhand was er nogal wat reuring over de act, met als gevolg dat de zaal ram en ram vol staat. Je kan je dus afvragen of Skemer niet een grotere zaal verdient en een iets latere spot op de bill.

Skemer op Grauzone, foto Maron Stills

In ieder geval: het is dus een fucking lekker begin en is de eerste klap meteen een daalder waard. Muzikaal gesproken is het verder precies wat er op voorhand wordt uitgedragen, namelijk minimalistische dark wave in de meest pure vorm. Kim Peers intrigeert en is zelfs hypnotiserend indien je jezelf daaraan over durft te geven. Het maakt vooral indruk door in vertrouwen steeds meer op te bloeien als een donkere roos tussen de kieren van gebarsten beton. Het is geen waanzin, maar juist oprecht heel duidelijk en direct. Het is een kwestie van toe- en meeleven tijdens een set die naar een algehele apotheose toewerkt. Verder kan ik en wil ik er geen woorden aan vuil maken, anders dan dat het in alle kwetsbaarheid die bijna bizar veel meer doet dan eerder verwacht en dat is zo ontzettend fijn…

The Murder Capital op Grauzone, foto Maron Stills

THE MURDER CAPITAL
Voor iemand die in de jonge jaren van een therapeut niet naar Joy Division mocht luisteren is The Murder Capital een buitengewoon fijne vervanger. Dit zeg ik niet alleen omdat ik een shirt van ze bezit (dank je, Maaike), maar omdat het ze net niet die totale destructieve, depressieve kant op gaan en in ieder geval iets van ruimte bieden voor nuance. Live is dat ook nog eens in het kwadraat het geval, Goddomme. De Ierse post-punkers gooien een bak energie op straat alsof er geen morgen bestaat en dat werkt tamelijk inspirerend. Op plaat komt het contrast minder naar voren dan zoals ik het nu live beleef, zoveel maakt het vorig jaar verschenen When I Have Fears duidelijk. Echter, eerlijkheidshalve wil ik wel kwijt dat albumopener For Everything wel duidelijk laat horen hoe de varkentjes gewassen dienen te worden, live dus. En godverdomme wat vlamt het dus in – daar heb je hem weer – de totaalbeleving, op het nietsontziende af. Ook weer een dikke spuit in die muzikale aderen, dunkt mij.

En ja, ja, ja, ik weet het… Ik kan nog veel meer vertellen over de vrijdagavond van Grauzone, maar ik en mijn gehavende handjes vinden het wel goed zo. Ik heb veel meer acts gezien en zou natuurlijk over de noise-exercitie van The Thurston Moore Group moeten hebben in alle chaos van uitvallende versterkers en hoe fantastisch het was om mee te maken. Ook was er de tentoonstelling met o.a. kunst van Colin van Eeckhout en Marissa Nadler en de Q&A’s met o.a. Gemma Thompson, maar de handen gaan voor nu in totale protest. Excuses daarvoor. Volgend jaar ben ik er het volledige festival en zonder handicaps anders dan de gebruikelijke mentale, ik zweer het je en bij deze beloofd

Rawk on en dikke knuffels,

Rawkward Steve


Meer foto’s van Maron Stills op haar website en in de galerie

Deze slideshow vereist JavaScript.



Deel dit artikel