In 1998 ben ik weggetrokken uit mijn geboortedorpje op de Veluwe en naar Utrecht verhuisd. Op ontdekkingsreis door de culturele onderbuik van de stad ontdekte ik al snel dB’s. Dat zat toen nog aan de Jekerstraat, in een beetje een afgeragd pand in een beetje een afgeragde buurt.
De kantine van dB’s hield het midden tussen een jeugdhonk en een illegale kroeg. Op de grond lagen tapijttegels van industriële kwaliteit waar veel bier op was gemorst en de nodige peuken op waren uitgetrapt. Het meubilair was oud, maar schoon en goed onderhouden. Achter de bar werden gevulde koeken aangeprezen als ‘gebrulde vloeken’. Niet te versmaden bij de gratis pleur die werd uitgeschonken.
Door Barry Hofstede, schrijver, muzikant (oa in de spa ties) en deejay (der Wolfshund)
Meestal schalde er gitaarmuziek uit de luidsprekers. Garagerock, punk, metal, et cetera. Alles waar mijn hartje sneller van ging kloppen. Hard, smerig, en met enige regelmaat onbekend. Wanneer ik barman René vroeg waar ik naar luisterde dan was het antwoord bovengemiddeld vaak: The Fall. dB’s eigenaar Paul de Brabander en René waren groot fan van deze legendarische band uit Manchester waarvan zanger Mark E. Smith de onbetwiste leider en het absolute middelpunt was.
Van hun eerste elpee
Op de Veluwe hadden we nog nooit van The Fall gehoord. ‘Always different, always the same’, volgens BBC-meneer en grootste fan John Peel. Sinds 1979 heeft de band minstens één plaat per jaar uitgebracht, live elpees en dergelijke niet meegerekend. (Op thefall.org staat de teller momenteel op 32 studioplaten, 42 live platen en 45 compilaties.) Op de muziekplank achter de bar van dB’s was minstens een halve meter gereserveerd voor cd’s van The Fall. Ter lering en vermaak, en bij hoge uitzondering, mocht ik er een aantal lenen.
Een paar weken later bracht ik de cd’s terug. Op mijn kamer klonk The Fall toch anders. De muziek gaf me een ongemakkelijk gevoel, alsof ik bij mezelf op bezoek was. En dan dat geknutselde artwork, en die onbegrijpelijke liedteksten en titels. Daarop maakte René een mixtape voor me, als een soort The Fall voor beginners.
Hooliganisme bezongen in M.E.S. stijl
De weken en maanden vlogen van de kalender af. Utrecht was één groot avontuur. Mijn muzikale horizon verbreedde zich onophoudelijk. Er ging geen week voorbij zonder dat ik nieuwe muziek ontdekte of minstens één toffe nieuwe plaat aan mijn gestaag uitdijende collectie toevoegde. Uit een soort van plichtsbesef draaide ik af en toe mijn cassettebandje van The Fall. Bij dB’s klonk hun muziek nog steeds geweldig. Thuis wilde het kwartje maar niet vallen, wat ik ook probeerde. Ik snapte er niks van. René ook niet. Eén ding wist hij wel: aan The Fall kon het niet liggen…
In het najaar van 2000 zat ik weer eens bij dB’s aan de bar. Gratis bakkie voor mijn neus, gebrulde vloek erbij en een beetje bomen met René. Het was de tijd van fysieke geluidsdragers. Online streamingdiensten en eindeloze afspeellijsten bestonden nog niet. Tips en suggesties kreeg je nog van andere mensen en niet van een algoritme. Als het na een liedje langer dan vijf seconden stil was dan betekende dit dat de plaat was afgelopen. Heel primitief allemaal, maar wel gezellig. Hoe dan ook, de muziek hield op en René zette wat anders op.
Een staccato drumroll maakt korte metten met de stilte. Kille techno-achtige klanktapijten waaieren uit de luidsprekers, gevolgd door onheilspellend grommende synthesizers en snauwende vocalen. Het tweede nummer is een hard rockend gitaarnummer. Ik vraag waar we naar luisteren. De nieuwe van The Fall…
Ja ja, je zuster op een houtvlot. Toch is het zo. Of ik de cd mag lenen. Dat mag.
The Unutterable heet de plaat. Thuisgekomen zet ik hem op. Ik verwacht er niks van. Het eerste nummer klinkt nog steeds prima de luxe, Maar dat doen eerste nummers meestal – dat is een bekend verkooptruukje. Het tweede en het derde nummer mogen er ook nog steeds zijn. Bij liedje nummer vier zal ik toch zeker worden ingehaald door de werkelijkheid. Maar Sons Of Temperance klinkt ook weer geweldig. Een huisgenoot klopt aan en vraagt wat ik voor muziek heb opstaan. WTF?…
Waar het allemaal mee begon
Cd’s kopiëren was in die tijd nog best modern en cutting edge. Cd’s verhuren was zelfs een levensvatbaar verdienmodel. In de Voorstraat zat zo’n ceedeeverhuurwinkel. Hippe vreet- en koffietenten bestonden nog niet, maar je kwam nog eens ergens en je maakte wat mee. Hoe dan ook, ik had zo’n cd-kopieer-unit in mijn computer gebouwd met de gedachte dat ik dat de rest van mijn leven zou blijven doen. De toekomst was daar!
De daaropvolgende weken leende ik steeds een paar cd’s van The Fall bij dB’s om te kopiëren. Met zoveel releases was dit de goedkoopste optie om bekend te raken met hun oeuvre. Bij de copyshop maakte ik kleurenkopietjes van voor- en achterkant en dan leek het net echt. Totdat het kopiëren van cd-boekjes ineens verboten werd, om auteursrechtelijke redenen. Something was rotten, en het rommelde in muziekland. Het was de vooravond van de digitale revolutie en de gevestigde orde stond op het punt omver te worden geworpen. Dit soort bullshit was één van de paniekreacties uit die tijd, net zoals cd’s met kopieerbeveiliging.
Ik ging al snel over tot het kopen van The Fall. Je moet een keer beginnen. Daarbij is het zaak om er snel bij te zijn. Voor de meeste elpees van The Fall geldt: Weg = Pech. Daarna betaal je je een ongeluk. Mijn eerste daadwerkelijke aankoop was Are You Are Missing Winner uit 2002 – een plaat die nu voor € 200,- gaat op Discogs.
Dat is € 20,- per liedje – een koopje
The Fall heeft het allemaal gedaan: Van knarsende postpunk tot techno-noise. Ze hebben opgetreden bij Top Of The Pops en waren te zien in de balletvoorstelling ‘I Am Curious, Orange’ (waarvan de soundtrack één van hun betere platen is). Meer dan dertig elpees en evenzoveel singles verder kan ik nog steeds niet zeggen dat ik The Fall en zanger M.E.S. heb doorgrond. Je moet The Fall ook niet willen vangen of begrijpen. The Fall komt naar jou toe en niet andersom. Ik krijg nog steeds hetzelfde vervreemdende gevoel van hun muziek en dat is prima. Ik wil dat The Fall mijn gedachten blijft ontregelen, mij bij de les houdt en mij blijft opvoeden. Een beetje zoals dB’s dat ook al jaren doet.
Toen dB’s ging verhuizen naar de huidige locatie kreeg ze een echte concertzaal. Die zaal wordt sinds jaar en dag gerund door programmeur Jeroen Boekhorst en zijn Stichting Ruis. Door de jaren heen was dB’s voor veel bands een tussenstop tijdens hun eerste tournees. Het maakt Jeroen niet uit of een band al bekend is en of iets commercieel verantwoord is. Kwaliteit wint het bij Jeroen altijd van kwantiteit en onbekend maakt in dB’s niet onbemind. De geest van The Fall is wat dat aangaat nooit ver weg: de pot op met conventies.
The Fall was ook een prima coverband
Zo uit mijn blote hoofd herinner ik mij: Lost Sounds, Baseball Furies, E.T. Explore Me, Paul Collins, D.R.I., The Bell Rays, The Dwarves, Nick Olivieri, de sp aties, Orgaanklap, Cosmic Psychos, The Monsters, Black Diamond Heavies, The Skywalkers (Jacco Gardners eerste band), Egoes, Hallo Venray, The Dead Brothers, Roy & The Devil’s Motorcycle, John Schooley, The King Khan & BBQ Revue, Blue Grass Boogiemen, The Spunny Boys, Dead Elvis, Nina Nastasia, Belzebong, Sonny & The Sunsets, UV Race, Nobunny, Viva l’ American Death Ray Music, CJ Ramone, Urban Junior, Obnox, The Phantom Four + Rude Boy Remmington, DJ DNA, Bassholes, en The Black Lips – die laatste in de tijd dat geen enkel ‘serieus’ podium ze ook maar met een stok durfde aan te raken. Nikserig popquiz-weetje: The Black Lips hebben hun soort-van-bijna-net-niet-hit Katrina in de kleedkamer van dB’s geschreven. Dat was op 1 september 2005. Twee dagen daarvoor, op 29 augustus had
Eén band heeft er nooit gespeeld, maar wel al die jaren op het verlanglijstje gestaan. Die band is natuurlijk The Fall. Zanger Mark E. Smith wilde vooraf uitbetaald worden. Op zich geen gekke eis, maar de beste man was door zijn persoonlijkheid en levensstijl niet altijd even betrouwbaar als het ging om het nakomen van verplichtingen. The Fall boeken was een te groot risico.
Denk ik aan dB’s dan denk ik aan The Fall en luister ik naar The Fall dan denk ik aan dB’s. En die keer dat er op een feestavond een ruimte was ingericht als The Fall-disco. De hele avond enkel en alleen maar. Sick…
T O P H I T ! ! !
De plank met cd’s is allang verdwenen. The Fall komt niet heel vaak voorbij in de Spotify-lijsten op het computerscherm dat sinds jaar en dag achter de bar hangt. Tijden veranderen. Met de dood van Mark E. Smith hield The Fall op te bestaan, maar dB’s leeft nog steeds. Harder dan ooit. En de koffie is nog steeds gratis.
Hey there fuckface! – zo maar een The Fall album top 10
• Fall Heads Roll
• Hex Enduction Hour
• I Am Kurious Oranj
• Dragnet
• Are You Are Missing Winner
• The Real New Fall LP
• The Unutterable
• The Infotainment Scan
• This Nation’s Saving Grace
• Grotesque (After The Gramme)
Zaterdag (morgen) viert dB’s het 25-jarig bestaan met een groot festival (gratis toegankelijk!) met drie podia, waar onder meer oudgedienden als The Kik en Blaudzun optreden. Hele sicke programmering op de poster hieronder. Maar eigenlijk wil jij, net als de hele NMTH-crew, gewoon ouderwets in de binnenzaal (nu omgedoopt tot Metal Cave! <3) Terzij De Hore, Wrang, Disquiet, Trust Us We’re Liars, Grafjammer, Kort door de Bocht en Mary Fields aan het werk zien. Dus dat. dB’s bedankt voor alles en op de volgende 25 jaar!
Nog geen reacties!
Er zijn nog geen reacties geplaatst.